Tescilli bölücü Ahtisaari’den, anayasa önerisi: Katalonya modeli
TESCİLLİ ara bölücü, eski Finlandiya Devlet Başkanı Marti Ahtisaari’nin Türkiye’yi bölme projesi gün yüzüne çıktı. Ahtisaari’nin heyetinde bulunan eski İspanya Dışişleri Bakanı Marcelino Oreja, AKP’nin yeni hazırladığı anayasaya İspanya’yı bölen Katalunya modelini önerdiklerini söyledi.
Bebek katilinin de arzusu...
TÜRKİYE izlenimlerini anlatan Oreja, “Katalunya modelindeki anayasanın hazırlanması son derece gerekli” dayatmasında bulundu. YENİÇAĞ, geçen ay bebek katilinin de ‘Katalunya modeli’ni devletle görüştüğünü duyurmuştu.
Yeni anayasaya Katalunya modeli dayatması
Bebek katili Abdullah Öcalan’ın “arabuluculuk” ricasını kırmayıp kalabalık bir heyetle Türkiye’ye gelerek temaslarda bulunan eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Martti Ahtisaari başkanlığındaki Bağımsız Türkiye Komisyonu üyesi İspanya eski Dışişleri Bakanı Marcelino Oreja, AKP’nin hazırladığı yeni anayasaya İspanya’yı bölen Katalunya modelini biçti. Oreja, Türkiye’de yeni anayasanın İspanya ile aynı yöntemle hazırlanacağını belirterek “Bu iyi ve yeterli bir yöntem” dedi. Marcelino Oreja, BBC Türkçe Servisi ile yaptığı geniş söyleşide Ahtisaari dahil, komisyonun 4 üyesinin, Diyarbakır’ı da kapsayan Türkiye gezisine ilişkin görüş ve izlenimlerini anlattı. Diyarbakır’da tüm farklı pozisyonları çok dikkatle dinlediklerini belirten Oreja, “İstenen özerkliğe dair değişik fikirleri dinledik. Ancak ne yapılması gerektiğini söylemek bizim işimiz değil” diye konuştu.
İyi ve yeterli bir yöntem
Marcelino Oreja, “Önemsediğimiz bir diğer önemli şey ise, Türkiye’de seçimlerden sonra yeni bir anayasa hazırlanması. Bence bu son derece gerekli” dedi. Oreja, anayasa hazırlanmasında İspanya ile aynı yöntem kullanılacağının belirtildiğini anlatırken şunları söyledi: “Türkiye’de yeni anayasanın oluşturulmasında kullanılacağı söylenen metod, İspanya Anayasası’nın hazırlanmasında kullanılanla aynı. Her siyasi partiden iki temsilci seçilecek ve anayasanın taslağını onlar oluşturacak. İspanya’da meclisteki siyasi partilerin birer seçilmiş temsilcisi bir araya gelmiş ve bir anayasa taslağı oluşturmuştu. Bu anayasa taslağı daha sonra ilgili meclis komitesine gelmiş, sonra da referanduma sunulmuştu. Tabii tek yöntem bu değil, ancak bu iyi ve yeterli bir yöntem. Türkiye’de yaşanan her şeyi dikkatlice takip ediyoruz ve bize anlatılan adımların atılmasını bekliyoruz. Öte yandan AB üye ülkelerinin de atması gereken adımlar var.”
http://www.yg.yenicaggazetesi.com.tr/habergoster.php?haber=40312
Kürdistan Özerk Bölge AnayasasıPKK terör örgütü referandum süreci içerisinde 20 Eylül’e kadar ateşkes ilan etmişti. Kendi ilan ettiği ateşkes 20 Eylül’de bitiyor, ayın yirmisinden sonra eylemlerine tekrar başlayacak. Abdullah Öcalan’ın serbest bırakılması ve bölgesel özerklik gibi kabul edilmesi mümkün olmayan talepleri var.
Birkaç gün önce İspanya’nın El Mundo gazetesine konuşan KCK Yürütme Konseyi Başkanı Murat Karayılan, bölgesel otonomi alanında benimsedikleri modelin İspanya modeli olduğunu belirtti. İspanyol anayasasını incelediklerini ifade eden Karayılan, “yerel hükümetlerin merkezi hükümetle uyum içinde olduğu, kendi polis gücü ve parlamentosu bulunan bir ülkenin hedefleri olduğunu” ifade eden Karayılan eğer “Katalonya otonomisi elde edersek, silahları bırakacağız ve Birleşmiş Milletler’e teslim edeceğiz” dedi.
Peki, nedir bu Katalonya otonomisi?
Oturdum Katalan Anayasasını okudum ve bu anayasa içerisindeki İspanya, ve İspanyol kelimelerini Türkiye ve Türk, Katalan ve Katalonya kelimelerini de Kürt ve Kürdistan kelimesi ile değiştirdim. İspanyollarda Krallık olduğu için Kral’ı Cumhurbaşkanı ile değiştirdim. Sadece Özerk Bölgeyi kapsayan illerin adını niyetlerini bilmediğim içinyazmadım, bayrağın şekli kısmını boş bıraktım. Parlamento binasının ve bazı kurumların bulunacağı ilin adını bilemediğim için yazmadım.
Yani, eğer özerklik taleplerini kabul edersek kabul edeceğimiz metni ortaya çıkardım. Özerklik talepleri yanında Abdullah Öcalan’ın da serbest bırakılmasını istediklerini göz önüne alarak aşağıdaki taslağı okuyun. İçinize siniyorsa bu hakareti kabul edin sinmiyorsa gereğini yapın.
Hep söylediğim gibi, ROJ TV serbest bırakılmalı halk seyretmeli ve millet bunların ne istediğini, taleplerini iyi anlamalı konunun açlık, yoksulluk, geri kalmışlıkla bir ilgisi yok adamlar ayrı bir devlet kurmak ama diğer yandan Marmaris’te restoran, Bodrum’da marina işletmek istiyorlar.
Bir yerlerin çivisi çıktı ama bina çöktüğü için nerenin çivisi çıktı anlaşılamıyor.
***
Kürdistan Özerk Bölge Anayasası
Bu Anayasa Türkiye'yi oluşturan tüm bölgelere tanınan ve garanti edilen özerklik hakkını kullanan özerk bir Kürdistan kurma arzusunu dile getirir.
Kürdistan'ın özgürlüğünü kazandığı bu onurlu anda bunun olanaklı olmasına yardım eden, katkı sunan erkekler ve kadınlar takdir edilmelidir.
Bu yasa Kürdistan kolektif kimliğinin ifadesidir. Bölgenin kurumlarını ve Türkiye'nin diğer bölge ve uluslarıyla olan özgür dayanışması çerçevesinde devlet ile olan ilişkisini tanımlar. Bu dayanışma tüm Türkiye halklarının özgün birlikteliğinin garantisidir.
Kürdistan halkı özgürlük, adalet ve eşitliği kolektif yaşamlarının en üstün değerleri olarak deklare eder ve Kürdistan'da yaşayan ve çalışan herkes için makul, saygın bir yaşam standardı sağlayacak uzun bir gelişim süreci gerçekleştirme arzularını ifade eder.
Kürdistan'ın kolektif özgürlüğü özerk hükümetin kurumlarında kendi ifadesini bulur. Kürt tarihi temel haklara, halkların kamu özgürlüklerine vurgu yapan, gelecekte demokratik bir toplumun yaratılmasını olanaklı kılmak için Kürdistan halkının devam ettirmek istediği bir tarihtir.
Bu prensiplere sadık kalmak ve Kürdistan'ın vazgeçilmez özerklik hakkının hayata geçmesi için aşağıda yer alan yasayı Kürdistan Parlamentosu üyeleri önerir, Vekiller Kongresi Anayasa Komitesi kabul eder ve Kürdistan halkı tekrar teyit eder ve Kürdistan Meclisi onaylar.
GİRİŞ KISMI
Genel hükümler
Madde 1
1. Bir millet olarak Kürtler, Anayasa ve kurumsal normun temeli olan bu yasa uyarınca özerkliği yerine getirmek için kendisini Özerk bir Topluluk olarak oluşturur.
2. Özerk Hükümet Kürdistan özerkliğinin politik olarak etrafında örgütlendiği bir kurumdur.
3. Özerk Hükümetin gücü Anayasa, bu yasa ve halktan gelmektedir.
Madde 2
Özerk bir Topluluk olarak Kürdistan bölgesi bu yasa yayınladığında ……………………………………………… İllerinin oluşturduğu alandır.
Madde 3
1. Kürdistan'a özgü dil, Kürtçedir.
2. Türkiye Devleti'nin resmi dilinin Türkçe olması gibi Kürtçe Kürdistan'ın resmi dilidir.
3. Özerk Hükümet her iki dilin bilinmesini sağlamak için gerekli tüm tedbirleri alarak ve bu dillerin Kürdistan vatandaşlarının hak ve görevleri bakımından tam eşitliğini mümkün kılacak koşulları yaratarak her iki dilin normal ve resmi kullanımını garanti eder.
Madde 4
Kürdistan bayrağı ……………………………….. renklerden oluşur.
Madde 5
1. Kürdistan Özerk Hükümeti bölgesel organizasyonunu kendi yerel yönetim teşkilatı olan bölgeler ve ilçelere böler, buna karşın daha geniş idari ilçeler de oluşturabilir.
2. Bölgesel birimler kasaba planı ve anakent faktörlerine dayanarak oluşturulabilir, bazı birimler işlevsel doğaya veya çok özel amaçlara göre de olabilir.
3. Bu yasa uyarınca Kürdistan'ın bölgesel organizasyonunu çeşitli bölgesel birimlerin özerkliğini garanti eden bir Parlamento Yasası düzenler.
Madde 6
1. Bu yasa Kürtlerin siyasi statüsünü devletin genel kuralları uyarınca yasal olarak Kürdistan'ın herhangi bir bölgesinde ikamet eden tüm Türk vatandaşlarına tanır.
2. Yurtdışında ikamet eden Türk vatandaşı Kürtler son yasal ikamet yerlerinin Kürdistan'da olduğunu kanıtlayan belgeleri Türkiye Konsolosluğu'na vermek koşuluyla bu yasada belirtilen siyasi haklardan yararlanır. Onların soyundan gelenler de böyle bir talepleri olması durumunda devletin yasasında belirlenen şekilde bu haklardan yararlanır.
Madde 7
1. Özerk Hükümetin yasaları ve yönetmelikleri Kürdistan medeni yasasıyla birlikte, kişisel statü veya bölge dışı diğer yasalara tabi durumlardaki istisnaların haklarını çiğnemeden tüm bölgede yürürlüktedir.
2. Türk uyruğuna sahip yabancılar yasal olarak Kürdistan'da ikamet ederken aksini istediklerini ifade etmedikçe Kürdistan medeni yasasına tabi olur.
Madde 8
1. Kürdistan vatandaşları Anayasa'da belirtilen hak ve görevlere sahiptir.
2. Bireylerin ve grupların tam gelişimini ve tüm vatandaşlarının siyasi, ekonomik, kültürel ve sosyal yaşama katılımını kolaylaştırma durumunu önleyebilecek veya alıkoyabilecek her türlü engeli kaldırmada etkin ve gerçek olabilecek bu kişilerin kendi yetki alanındaki özgürlük ve eşitlik gibi koşullarını geliştirmek bir kamu otoritesi olarak Özerk Hükümetin sorumluluğundadır.
Özerk hükümetin yetkisi
Madde 9
Özerk Hükümet aşağıdaki konularda tek yetkilidir:
1. Bu yasa çerçevesinde özerklik kurumlarının organizasyonu.
2. Kürdistan medeni yasasının korunması, değiştirilmesi ve geliştirilmesi.
3. Usul hukuku ve Kürdistan'ın maddi hukukun belirgin özelliklerinden veya Özerk Hükümet organizasyonunun özel karakteristiğinden kaynaklı idare usulüyle ilgili yasalar.
4. Kültür
5. Tarihi, artistik, anıtsal, mimari, arkeolojik ve bilimsel miras.
6. Arşivler, kütüphaneler, müzeler, gazete kütüphaneleri ve diğer kültürel referans merkezleri devletin kontrolü altında değildir. Müzik Konservatuarları ve Güzel Sanat hizmetleri Özerk Topluluk yararınadır.
7. Araştırma. merkezi Kürdistan'da olan akademiler.
8. Bölgelerin sınırlarının ve resmi isimlerinin ve diğer yerlerin isimlerinin değiştirilmesi.
9. Bölgesel ve kıyı şeridinin planlanması, konut ve kasaba planlaması.
10. Ağaçlık, orman kaynakları ve hizmetleri, hayvancılık alanları, çayırlar, özel olarak korunan doğal ve dağlık alanlar.
11. Bu yasanın 17. maddesindeki hükümler uyarınca sağlık hizmetleri.
12. Turizm
13. Yasal olarak devletin genel çıkarına olarak sınıflandırılmayan veya icra edilmesi diğer bir Özerk Topluluğu etkilemeyen kamu işleri.
14. Rotaları tamamen Kürdistan bölgesinde bulunan yollar ve otoyollar.
15. Demiryolları, karayolu, deniz, nehir, halat taşımacılığı; limanlar, helikopter alanları, havaalanları ve Kürdistan'ın Meteoroloji Hizmeti. Taşımacılık hizmetleri için merkezler ve yükleme terminalleri kiralamak.
16. Su projeleri, kanallar ve sulama işleri; üretim tesisleri, enerjinin dağıtımı ve taşımacılık. Bölgenin dışında sonlanmıyor ve kullanımı diğer bir il veya özerk topluluğu etkilemiyorsa bu işin yürütülmesi; kaynak, termal ve yeraltı suları.
17. İç sularda balık avlama, kabuklu deniz havyanı endüstrisi, su kültürü, avlanma ve gölde balık avlama.
18. El sanatları.
19. Eczacılıkla ilgili düzenlemeler.
20. Ticari mevzuat uyarınca mal ve güvenlik ticareti için merkezlerinin oluşturulması ve planlanması.
21. Ticari mevzuat uyarınca kooperatifler, Sosyal Güvenlik sistemlerinde yer almayan hayır toplulukları ve diğer kooperatif dernekleri.
22. Emlak Odaları, Ticaret Odası, Sanayi ve Sevkiyat.
23. Mesleki Birlikler ve dereceli nitelikli mesleklerin icrası.
24. Faaliyetleri esas itibariyle Kürdistan'da olan eğitim, kültür, sanat, yardım, refah veya benzeri mahiyetteki vakıf ve dernekler.
25. Sosyal yardım.
26. Gençlik.
27. Kadının durumunun geliştirilmesi.
28. Medeni, ceza ve cezaevi mevzuatına sürekli riayetle birlikte reşit olmayanların korunması ve himayesi.
29. Spor ve boş vakit.
30. Spesifik sektörler ve medya için devlet tarafından kabul edilen yasaları çiğnemeden reklâmcılık.
31. Eğlence.
32. Devlet sisteminin yardım amaçlı bahisleri (spor toto) dışında kumarhaneler, oyun ve iddia.
33. Özerk Hükümetin yararına olan istatistikler.
34. Bu yasada açıkça ifade edilen diğer meseleler ve devletin Anayasa aracılığıyla Özerk Hükümete devrettiği benzer içerikteki konular Özerk Hükümetin tek yetkili olduğu konulardır.
Madde 10
1. Aşağıdaki konularda mevzuat geliştirmek ve uygulamak devletin temel mevzuatı çerçevesinde uygun olduğunda, orada belirtilen şartlarda Özerk Hükümetin sorumluğundadır:
- 1. Yargı sistemi ve Özerk Hükümetin sorumluluğu sistemi ve kamu çalışanlarının kanununa ek olarak Özerk Hükümete bağlı kamu organları.
2. Özerk Hükümetin yetki alanındaki zorunlu kamulaştırma, idari sözleşmeler ve imtiyazlar.
3. Kamu sektörünün gerekli kaynaklarını ve hizmetlerini özellikle tekel durumlarında muhafaza etme ve genel çıkarlar öyle gerektirdiğinde özel şirketlerin denetlenmesi.
4. Kredi, bankacılık ve sigorta planlaması.
5. Maden ve enerji organizasyonu.
6. Koruma için ek standartlar sunan Özerk Hükümetin güçlerini çiğnemeden çevrenin korunması.
7. Balıkçılığın planlanması.
Madde 11
Devlet yasamasının aşağıdaki alanlarda uygulaması Özerk Hükümet sorumluluğundadır:
1. Cezaevleri
2. Çalışma şartları, çalışma şartları açısından devletin yürütme seviyesindeki gücüne zarar vermeden yargı ve mevcut hizmetler. Ülke içindeki ve dışındaki nüfus hareketi konusunda devlet yasalarının bu konularla ilgili koyduğu tüm yasalara zarar vermeden devlet tüm güçleri muhafaza eder.
3. Telif hakkı ve patentler.
4. Kambiyo acenteleri, aracı firmalar ve ticari acentelerin tanzimi. Uygun olduğunda ilgili sınırı oluşturarak müdahale etmek.
5. Ağırlıklar ve ölçüler. Kalite ölçüleri.
6. Kürdistan'da düzenlenen uluslararası fuarlar.
7. Devlet bu yönetimi kendisi için ayırmadığında devlet yönetimi altındaki müzeler, arşivler ve kütüphaneler.
8. Devlet doğrudan yönetimlerini kendisi için ayırmadığında genel çıkar olarak sınıflandırılan limanlar ve hava limanları.
9. Genel uygulamaya zarar vermeden, çıkış ve varış noktaları Özerk Yönetim Toplumu sınırları içerisinde olan malların ve yolcuların ulaşımını planlamak.
Madde 12
1. Devletin genel ekonomi aktivitesi ve para politikasının planlanması ve temelleri uyarınca, karar vermek Özerk Hükümet'in sorumluluğundadır:
- 1. Kürdistan'daki ekonomik aktivitenin planlanması.
2. Devlet yasalarının güvenlik, sağlık veya askeri çıkar gerekçeleri yüzünden her ne belirlediği konusunda ve madenler, hidrokarbonlar, nükleer gücün tabi olacağı endüstrilerle ilgili düzenlemelere zarar vermeden sanayi alanı, dış teknolojinin ithal edilmesi yetki gücü tamamen devletindir.
3. Sanayi sektörlerinin yeniden yapılanması için devlet tarafından hazırlanan planların Kürdistan'da geliştirilmesi ve uygulanması.
4. Tarım ve hayvancılık çiftçiliği.
5. Fiyatlar ve rekabetten koruma mevzuatı ile ilgili genel politikaya zarar vermeden iç ticaret ve tüketici ve kullanıcının korunması.
6. Şirket, kamu ve ülke sınırları içerisinde kredi kurumları ve mevduat bankaları.
7. Bu mevzuat kapsamındaki diğer yasalarda kadar ön görülmediği için Özerk Hükümet'in kamu ekonomi sektörü.
Özerk Polis Kuvvetleri
Madde 13
1. Özerk Hükümet bu mevzuat çerçevesinde Özerk Polis Kuvvetleri oluşturabilir.
2. Özerk Hükümet'in Özerk Polis Kuvvetleri aşağıdaki işlevlere sahiptir:
- a) Mülklerin ve kişilerin korunması, yasa ve düzenin devam ettirilmesi.
b) Özerk Hükümet'in bina ve tesislerinin savunulması ve korunması.
4. Devletin kontrolündeki Devlet Güvenlik Güçleri ve Özel Birlikler limanlar, havalimanları, kıyılar, sınırlar ve gümrüklerin korunması gibi ekstra ve toplum doğasının üzerindeki polis hizmetleri, Türklerin ve yabancıların ulusal ülke sınırlarına giriş ve çıkışlarının kontrol edilmesi, yabancıların ikamet, ülkeden iadesi ve sınır dışı edilmesi, göç ederek gelmesi ve gitmesi, pasaportları, kimlik kartları, silah ve patlayıcıların taşınması, devletin mali olarak korunması, kaçaklılık ve vergi dolandırıcılığı ve doğrudan güvenlik kuvvetlerine verilen diğer işlevler ile ilgili tek sorumludur.
5. Bu işlevi yerine getiren Polis ve Özel Birlikler Anayasa'nın Hâkimlere, Mahkemelere ve Cumhuriyet Savcılıklarına bağlıdır.
6. Bu vesileyle Özerk Hükümet Polis Kuvvetleri'ni ve Devlet Güvenlik Güçleri ve Özel Birlikleri'nin aktivitelerini koordine etmek için Devlet Hükümeti'nden ve Özerk Hükümet'ten yeterli temsilcinin katılmasıyla Güvenlik Konseyi oluşturulur.
Madde 14
1. Güvenlik Güçleri ve Özel Birlikler Özerk Hükümet'in Polis Kuvvetleri'ne atfedilen işlevlere göre aşağıdaki durumlara müdahale edebilir:
- a) Özerk Hükümet tarafından müdahale etmesi istenildiğinde. Müdahale Özerk Hükümet'in talebi ile sonlandırılır.
b) Devletin çıkarının ciddi şekilde tehlikeye düşürüldüğünü düşünmeleri durumunda Güvenlik Konseyi'nin onayıyla kendi inisiyatifleri doğrultusunda.
Madde 15
Tüm Polis Kuvvetleri, Özel Birlikler ve yargı yetkisi alanındaki tüm eğitimi düzenlemek, yönetmek tamamen Özerk Hükümet'in yetkisindedir.
Madde 16
1. Devletin Radyo ve Televizyon statüsünü düzenleyen yasal çerçevede radyo, televizyon ve basın sistemi mevzuatını geliştirmek ve uygulamak Özerk Hükümet'in sorumluluğundadır.
2. Devletin temel yasaları çerçevesinde basın sistemi ve genel olarak sosyal iletişim için tüm medya yasasını geliştirmek ve uygulamak da Özerk Hükümet'in sorumluluğundadır.
3. Yukarıda değinilen paragraflarda belirtilen koşullara bağlı kalmak şartı ile Özerk Hükümet kendi televizyonunu, radyosunu, basınını ve genel amaçlarını başarmak için sosyal iletişim kurmak amacıyla için tüm medyayı düzenleyebilir, oluşturabilir ve sürdürebilir.
Madde 17
1. Ülke içi sağlık meseleleriyle ilgili temel mevzuatı geliştirmek ve uygulamak Kürdistan Özerk Hükümeti’nin sorumluluğundadır.
2. Sosyal Güvenlikle ilgili olarak, aşağıdaki konuları yerine getirmek Kürdistan Özerk Hükümeti’nin sorumluluğundadır:
- a) Sosyal Güvenliğin ekonomik organizasyonunu oluşturan yasalar hariç devletin temel mevzuatını geliştirmek ve uygulamak.
b) Sosyal Güvenliğin belirtilen ekonomik organizasyonunu yönetmek.
4. Kürdistan Özerk Hükümeti sınırları içerisinde bu amaçlar için yukarıda belirtilen tüm hizmetlerle bağlantılı konuları düzenleyebilir ve yönetebilir ve Sağlık ve Sosyal Güvenlik konularıyla bağlantılı kurumlar, organizasyonlar ve vakıfları teftiş eder. Devlet kendisine bu maddede yer alan görev ve güçlerini uygulayabilme olanağı sunan inceleme olanaklarını kendisi için saklı tutar.
Madde 18
Yargının yönetimi, askeri yargı hariç Özerk Hükümet'in sorumluluğundadır:
1. Yargının Organik Yasalarının ve Yargı Genel Konseyinin Devlet Hükümeti'ne tanıdığı veya verdiği tüm güçleri uygulamak.
2. Kürdistan yargı kurumlarının ayrım sınırlarını oluşturmak ve her birinin sandalye sayısını belirlemek.
3. Geleneksel mahkemelerin organizasyonuna, yargıçlarının ve yargının, mahkemelerin oluşturulmasına katkıda bulunmak.
Madde 19
Mevcut mahkemelerin birleşeceği Kürdistan Yüksek Yargı Mahkemesi kendi sınırları içerisindeki alandaki yargı kurumunu oluşturur.
Madde 20
1. Kürdistan'daki yargı yetkilileri aşağıdaki konulara bakar:
- a) Yeniden inceleme ve Kürdistan Sivil Yasası ile ilgili Yüksek Mahkeme'ye yapılan başvurular da dâhil her konu ve derecedeki tüm sivil davalar.
b) Yeniden inceleme ve Yüksek Mahkeme'ye yapılan başvurular hariç her konu ve derecedeki cezai ve sosyal davalar.
c) Mevzuatın Özerk Bölge Toplumunu ilgilendirdiği konularda kanunlar Yürütme Kurulu yani Hükümet veya Özerk Hükümet Yönetimi tarafından karara bağlandığı her konu ve derecedeki idari davalar ve kanunlar Kürdistan'daki Devlet Yönetimi tarafından verildiği ilk başvurular.
d) Kürdistan'daki farklı yargı organları arasındaki yargısal sorunlarda.
e) Tapu Sicil Kaydı'na erişmesi gereken özel olarak Kürdistan yasasına atıfta bulunan belgelerin sınıflandırılması ile ilgili başvurular.
Madde 21
1. Kürdistan Yüksek Mahkemesi Başkanı, Yargı Genel Kurulu tarafından önerildikten sonra Cumhurbaşkanı tarafından atanır.
2. Kürdistan Yüksek Mahkemesi'nin mahkemelerin, yargıçların ve sekreterlerinin atanması Yargı Genel Kurulu'nun yasalarında belirlenen şekilde gerçekleştirilir.
Madde 22
Özerk Hükümet'in talebi üzerine Kürdistan Yargı Yönetimi hizmetindeki Mahkemeler, Yargıçlar, Yargı Sekreterleri ve diğer görevlilere ilişkin boş kadroları doldurmak için sınavlar düzenler.
Madde 23
1. Kürdistan Yargı Yönetimi hizmetindeki Mahkemeler, Yargıçlar, Yargı Sekreterleri ve diğer görevlilere ilişkin boş kadroları doldurmak için yapılan sınavlarda Kürdistan yasasına ilişkin özel bilgiler tercih sebebi olur. Hiçbir koşul altında temel noktalarda istisna yapılamaz.
2. Genel yasalar uyarınca Cumhuriyet Savcılığı'nın düzenlenmesi ve yürütülmesi yalnızca Devletin sorumluluğundadır.
Madde 24
1. Devlet yasaları uyarınca kamu noterleri ile Tapu Sicil ve Ticari Siciller, Özerk Hükümet tarafından atanacaktır. Noterlik gibi kadro adayları ister Kürdistan sınırları içerisinde ister Türkiye'nin diğer yerlerinde bu işi icra ediyor olsun eşit olarak görülecektir. Yarışma ve sınavlarda Kürdistan yasasına ilişkin özel bilgi kıstas olacaktır. Hiçbir koşul altında temel noktalarda istisna yapılamaz.
2. Özerk Hükümet Tapu Sicil ve Ticari Sicillerin sınırlarını sabitleme faaliyetlerine katılır. Devlet yasasının hükümleri uyarınca Özerk Hükümet noterin yetki sınırları ve noterlerin sayısına ilişkin sınırları belirleme sürecine de katılır.
Madde 25
1. Yargı yetkisinin kullanmasıyla ilgili olarak Özerk Hükümet davaya uygun olarak yasama gücü, düzenlemeler yapma ve inceleme de dahil yürütme yetkisine sahiptir.
2. Kürdistan Özerk Hükümeti bu mevzuatla kendisine atfedilen işlevleri yerine getirebilmek için organizasyonunda uygun hizmetleri sağlamakla yükümlüdür.
Madde 26
1. Yalnızca Özerk Hükümetin yargı yetkisine giren konularda, Kürdistan yasası Kürdistan sınırları içerisinde diğer yasalara tercih edilir.
2. İlgili konuda Kürdistan yasasının olmaması durumunda, devlet yasası bütünleyici temelde uygulanır.
3. Medeni yasanın belirlenmesinde, devlet Kürdistan medeni yasasının normlarına riayet eder.
Madde 27
1. Yalnızca Özerk Hükümet'in yargı yetkisine giren yönetim ve hizmet hükümleri Özerk Yönetim Toplumu mutabakatlarıyla sonuçlandırılabilir. Bu mutabakatlar Kürdistan Parlamentosu tarafından onaylanmalı ve Anayasa Mahkemesine iletilmelidir. Mutabakat bu bildirimden otuz gün sonra yürürlüğe girer.
2. Kürdistan Özerk Hükümeti bu mevzuata göre şu ana kadar belirtilen yetki alanlarını etkileyen konulara ilişkin uluslararası sözleşme ve anlaşmaların uygulanması için gerekli tedbirleri alır.
3. Özerk Hükümet sözleşme ve anlaşmaların sonucu hakkında ve şu ana kadar kendi çıkarını etkilendiğinden gümrük mevzuatı kanunları hakkında da bilgilendirilir.
Madde 28
1. Özerk Hükümet hükümetten bu mevzuat'ta öngörülmeyen güçlerinin aktarılmasını veya havale edilmesi talebinde bulunabilir.
2. Özerk Hükümet ayrıca Devletin yargı yetkisine giren konularda yasaların geliştirilmesine ilişkin yasama gücünün açıkça Özerk Hükümet'e verilmesini de talep edebilir.
3. Yukarıda belirtilen talepler ve özel durumlarda Özerk Hükümet'in hangi kurumunun yetkilendirileceği veya görev alacağına ilişkin yetki Kürdistan Parlamentosu'na verilmiştir.
Kürdistan Özerk Hükümeti
Kürdistan Özerk Hükümeti bir Parlamento, Özerk Hükümet Başkanı ve hükümetten oluşur; Anayasa uyarınca bu kurumların çalışmasını Kürdistan yasaları düzenler. Parlamento Kürdistan halkını temsil eder ve yasama gücünü uygular, bütçeyi onaylar, hükümet fiilini teşvik ve kontrol eder.
BÖLÜM İKİ
Özerk Hükümet
Madde 29
1. Özerk Hükümet bir Parlamento, Özerk Hükümet Başkanı, Yürütme Kurulu yani Hükümet'ten oluşur.
2. Anayasa ve bu mevzuat uyarınca bu kurumların çalışmasını Kürdistan yasaları düzenler.
Kısım I
Parlamento
Madde 30
1. Parlamento Kürdistan halkını temsil eder ve yasama gücünü uygular, bütçeyi onaylar, siyasi ve hükümet fiilini teşvik ve kontrol eder ve Anayasa ve bu mevzuat uyarınca Parlamento'nun onaylayacağı yasa ve Anayasa ile kendisine sunulan diğer güçleri, yetkileri uygular.
2. Parlamento dokunulmazdır.
3. Parlamento binası ……………. kentindedir fakat yasalarda belirtilen durumlar ve ifade edilen şekilde diğer kentlerde de oturum gerçekleştirebilir.
Madde 31
1. Parlamentonun onaylayacağı seçim yasasına göre Parlamento evrensel, özgür, eşit, doğrudan ve gizli oy esasına göre dört yıllık dönem için seçilir. Seçim sistemi nispi temsil olur ve Kürdistan bölgesindeki tüm alanların eşit temsilini de olanaklı kılar.
2. Kürdistan Parlamentosu üyeleri görevlerini yerine getirirken verecekleri oylar ve görüşlerinden dolayı dokunulmazdır.
Parlamento üyeleri seçili bulundukları süre boyunca suç işlerken yakalanmadığı sürece Kürdistan sınırları içerisinde işledikleri suçlardan dolayı gözaltına alınmaz ve tutuklanmaz. Parlamento üyelerinin iddianamesi, gözaltına alınması, sorgulanması ve yargılanması konusundaki kararlar her türlü durumda Kürdistan Yüksek Yargı Mahkemesi'nin sorumluluğundadır. Kürdistan bölgesi dışında yaşanacak cezai sorumlulukta Devlet Anayasa Mahkemesi'nin Suç Birimi önünde aynı koşullar gerekir.
3. Milletvekilleri zorunlu buyruklarla sınırlandırılmaz.
Madde 32
1. Parlamentoda bir Başkan, bir Başkanlık Konseyi ve Daimi Komite olur. Parlamento'nun resmi kuralları bileşimini ve seçimini düzenler.
2. Parlamento faaliyetlerini genel oturumlar ve komiteler şeklinde yürütür. Daimi komiteler yasama süresince birleşik oturumun görüş bildirme ve onaylama çağrısına zarar vermeden yasalar oluşturabilir ve onaylayabilir.
3. Resmi kurallar Parlamento'da Grup oluşturmak için gerekli minimum milletvekili sayısını, bunların yasama sürecine müdahale biçimini ve komite sözcülerinin işlevlerini belirler, Parlamento'daki gruplar üye sayılarının oranına göre tüm komitelerde yer alır.
4. Parlamento olağan ve olağanüstü oturumlar şeklinde toplanır. Olağanüstü oturum çağrısı Daimi Komite'nin kabul etmesi veya Milletvekillerinin dörtte birinin talebi veya resmi kurallarla belirlenecek sayıda Parlamento Grubu'nun talebi ile Başkan tarafından yapılır. Parlamento Özerk Hükümet Başkanı'nın talebiyle de olağanüstü oturumlar gerçekleştirir.
5. Hem birleşik oturumda hem de komitelerde alınan kararların geçerli olması için, bu kararların meclis üyelerinin çoğunluğunun katıldığı yasal toplantılarda ve yasalar ve parlamento resmi kuralları yeter sayısı için daha fazla kişiyi gerektirmediği durumlarda toplantıya katılanların çoğunluğunun kabul etmesi ve onaylaması gerekmektedir.
6. Yasa yapma hakkı Milletvekilleri, Yürütme Kurulu yani Hükümet'in ve Kürdistan yasasınca oluşturulacak kurallarla Kürdistan sınırlarındaki belediye üstü alanları temsil eden siyasal oluşumlardadır. Kürdistan Parlamentosu'na yasa teklifi sunma ile ilgili inisiyatif Parlamento tarafından yasa ile düzenlenecektir.
Madde 33
1. Kürdistan Parlamentosu yasama güç ve yetkisini yasa taslakları hazırlayarak kullanır. Bu yetki Anayasa Mahkemesi tarafından beklenmedik durumlarda Devlet Hükümeti'ne yani Hükümet'e aktarılabilir.
2. Kürdistan yasaları çıkarıldıktan sonraki on beş günlük süre içerisinde Resmi Gazete'de yayınlanması emrini verecek olan Özerk Hükümet Başkanı tarafından Cumhurbaşkanı adına ilan edilir. Yasalar Resmi Gazete'de yayınlandıkları gün yürürlüğe girer. Resmi Türkçe versiyonu Özerk Hükümet tarafından hazırlanır.
Madde 34
Aşağıdaki hususlar da Kürdistan Parlamentosu'nun sorumluluğundadır:
1. Özerk Hükümet'i, Senato'da temsil edecek senatörleri atamak. Bu atamalar Parlamento'daki her grubun milletvekillerinin sayısal oranında katılımla ve bu amaçla yapılan özel oturumda yapılır. Bu madde hükümlerine göre atanacak senatörler Kürdistan Parlamentosu'nun üyesi olmalıdır ve milletvekillikleri sona erdiğinde Anayasa'nın bu konudaki koşullarının dışında senatörlük görevleri sona erer.
2. Kanun tasarılarını Parlamento Başkanlık Konseyi'ne sunmak ve bu taslakları savunmakla sorumlu maksimum üç Parlamento Üyesi aday gösterilmek.
3. Devlet Hükümeti'nden kanun tasarısını kabul etmesini talep etmek.
4. Anayasaya uygun olmayan durumlarla ilgili başvuru yapmak ve anlaşmazlıklarda Anayasa Mahkemesi önüne çıkmak.
Madde 35
Parlamento insanların temel hakları ve kamu özgürlüklerini savunmak ve bu bağlamda Özerk Hükümet'in yönetim aktivitelerini teftiş edebilecek bir Ombudsman atayabilir. Bu organizasyonu ve Ombudsman'ın rolünü Kürdistan yasası oluşturacak.
Kısım II
Başkan
Madde 1
1. Başkan Parlamento tarafından ve üyeleri arasından seçilir ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır.
2. Özerk Hükümet Başkanı Hükümet'i yönetir ve koordine eder; Özerk Hükümet'in en büyük organını ve Kürdistan'daki devletin normal organını temsil eder.
3. Başkan yürütmeye ilişkin işlevlerini geçici süreyle Meclis üyelerinden birisine verebilir.
4. Başkan siyasi olarak her durumda Parlamento'ya hesap verebilir durumda olur.
5. Kürdistan yasası Başkan'ın seçilme biçimi, kendisinin kişisel statüsü ve yetkilerini belirler.
Kısım II
Hükümet
Madde 37
1. Yönetim organı olarak hükümet oluşumunu, üyelerin atanma ve görevlerinin son bulması, yetkilerine ilişkin statü ve yönetim tarzı Kürdistan yasası ile düzenlenir.
2. Kurul her bir Meclis üyesinin kendi bölümünün işletilmesine ilişkin doğrudan sorumluluğuna zarar vermeden siyasi açıdan Parlamentoya karşı bir bütün olarak sorumludur.
3. Kurulun binası …………………………. kentindedir ve yerinden yönetim yetkiyi dağıtma ve işlevlerin koordinasyon kriterleri temelinde kurumları, hizmetleri ve bağlı bulunanları Kürdistan'ın farklı yerleşim yerlerinde oluşturulabilir.
4. Hükümet'in Yürütme Kurulu ve Özerk Hükümet'in Yönetimi'nden çıkan tüm yasalar, düzenlemeler ve kanunların Resmi Gazete'de basılması gerekir. Kararların bu şekilde basılması Özerk Hükümet'in tüm kurallarının ve yasalarının geçerliliği ve yürürlüğe girmesi için yeterli olur. Türkiye'nin Resmi Gazetesi'ndeki basımıyla ilgili devlet kanununda ne belirtiliyorsa ona bağlı kalınır.
Madde 38
Özerk Hükümet'in Başkanı ve Meclis üyeleri Parlamento üyeleri seçili bulundukları süre boyunca suç işlerken yakalanmadığı sürece Kürdistan sınırları içerisinde işledikleri suçlardan dolayı gözaltına alınmaz ve tutuklanmaz. Bu kişilerin iddianamesi, gözaltına alınması, sorgulanması ve yargılanması konusundaki kararlar her türlü durumda Kürdistan Yüksek Yargı Mahkemesi'nin sorumluluğundadır. Kürdistan bölgesi dışında yaşanacak cezai sorumlulukta Devlet mahkemeleri önünde aynı koşullar gerekir.
Kısım IV
Özerk Hükümet üzerindeki kontrolü uygulamak
Madde 40
1. Kürdistan yasaları idari yasa başvurularından muaf olacak ve Anayasa'ya uygunlukları açısından sadece Anayasa Mahkemesi'nin kontrolüne tabi olacaktır.
2. İdari yasa yetkisi ile ilgili başvurular kanunlara ve mutabakatlara ve Özerk Hükümet'in yürütme ve idari kurumlarınca yapılan yasalara karşı yapılabilir.
Madde 41
Önceki maddenin 1. paragrafındaki hükümlere zarar vermeden, Kürdistan yasası Kürdistan Parlamentosu'nda görüşülme ve onaylama için ele alınan Hükümet'in veya hükümet dışı yasa tekliflerinin bu mevzuata uygunluğu ile ilgili, işlevi yasalarla belirlenerek, görüş bildirecek bir danışma birimi oluşturup, bu organın işlevini denetler. Özerk Hükümet'in Yürütme Kurulu'nun yani Hükümeti'nin veya Kürdistan Parlamentosu'nun Anayasa'ya uygun olmayan kararlarıyla ilgili başvuruyu sunmanın ön koşulu belirtilen organın tavsiyesi ile olur.
Madde 42
Bu vesileyle Kürdistan Emekli Sandığı kurulur. Bu kurumun organizasyonunu Kürdistan yasası düzenler ve Özerk Hükümet'in hesap geçerliliği için güvencesi, kuralları ve prosedürlerini oluşturur. Bu yasa onay için Parlamento'ya sunulmalıdır.
Ömer Lütfi KANBUROĞLU, 16 Eylül 2010
News
Site map
SitemapIndex
RSS Feed