Yılın ilk on bir ayında 15 il bütçeden yapılan harcamanın çok üzerinde gelir aktararak 105.7 milyar YTL'lik 'fazla' yaratırken, sağladığı gelir bütçeden kendine yapılan harcamayı bile karşılamayan 66 il ise 17.2 milyar YTL bütçe açığı üretti.
En çok bütçe fazlası veren il 58.2 milyarla İstanbul, en fazla bütçe açığı yaratan il ise 1.3 milyarla Diyarbakır oldu. Büyük bölümü faiz ödemesi olmak üzere harcamaların büyük bölümünün merkezden yapılması nedeniyle merkezdeki bütçe işlemleri ise 98.2 milyar YTL'lik açıkla sonuçlandı.
İllerin bütçeye sağladığı gelirlerle, bütçeden aldığı harcamalar karşılaştırıldığında 81 ilden 15'inin fazla, 66'sinin ise açık verdiği belirlendi.
Yılın ilk on bir ayında 15 il bütçeden yapılan harcamanın çok üzerinde gelir aktararak net bazda 105.7 milyar YTL'lik 'fazla' yaratırken, sağladığı gelir bütçeden kendine yapılan harcamayı bile karşılamayan 66 il 17.2 milyar YTL bütçe açığı üretti. En çok bütçe fazlası veren il 58.2 milyarla İstanbul, en fazla bütçe açığı yaratan il ise 1.3 milyarla Diyarbakır oldu. Büyük bölümü faiz ödemesi olmak üzere harcamaların büyük bölümünün merkezden yapılması nedeniyle merkezdeki bütçe işlemleri ise 98.2 milyar YTL'lik açıkla sonuçlandı. Bu gelişmelerle on bir aylık bütçe açığı 9.7 milyar YTL düzeyinde oluştu.
-İSTANBUL'DAN BÜTÇEYE 58.2 MİLYAR KATKI
Bütçeye en fazla 'net' gelir yaratan illerin başında İstanbul geldi. Ocak-Kasım döneminde 65 milyar 109.2 milyon YTL ile toplam bütçe gelirinin yüzde 37.3'ünün elde edildiği bu il, aynı dönemde 6 milyar 934.3 milyon YTL ile toplam bütçe harcamalarından sadece yüzde 3.8 pay aldı. Böylece İstanbul on bir ayda bütçeye 58 milyar 174.9 milyon YTL net katkı sağladı.
Aynı dönemde bütçe gelirlerinin yüzde 12.1 oranındaki 21 milyar 134.5 milyon YTL'si Kocaeli, yüzde 11.8 oranındaki 20 milyar 581.6 milyon YTL'si Ankara, yüzde 8.6 oranındaki 14 milyar 931.4 milyonu da İzmir'den elde edildi. Kocaeli bütçe harcamalarından 1 milyar 425.1 milyon YTL ile yüzde 0.8, Ankara 11 milyar 43.6 milyonla yüzde 6, İzmir ise 3 milyar 573.9 milyon YTL ile yüzde 1.9 pay aldı. Anılan dönemde Kocaeli'nin bütçeye net katkısı 19 milyar 709.4 milyon, İzmir'in 11 milyar 357.5 milyon, Ankara'nın net katkısı ise 9 milyar 537.9 milyon YTL oldu.
Onbir aylık bütçe gelirlerinin 121 milyar 756.6 milyon YTL ile yüzde 69.7'sini yaratan dört büyük il, bütçe gelirlerinden ise 22 milyar 976.9 milyon YTL ile toplamda yüzde 12.5 pay aldı. Dört ilin bütçeye toplam net katkısı 98 milyar 779.7 milyon YTL'ye ulaştı.
Bütçeye aldığından fazlasını vererek en çok net katkı sağlayan dört ili 1 milyar 994 milyon YTL net katkıyla Bursa, 1 milyar 888.7 milyonla Mersin izledi. Net katkı tutarında daha sonra 915.2 milyonla Tekirdağ, 859.8 milyonla Antalya, 508.2 milyonla Hatay, 435.3 milyonla Zonguldak, 224.7 milyonla Muğla, 88.1 milyonla Kırıkkale, 34.3 milyonla Kırklareli, 22.9 milyonla Yalova ve 6.1 milyonla Manisa geldi.
15 ilin bütçeye sağladığı toplam gelir 136 milyar 889 milyon YTL ile toplam bütçe gelirlerinin yüzde 78.4'ünü oluştururken, bütçeden aldıkları harcama 31 milyar 131.8 milyonla toplam giderlerin yüzde 16.9'u düzeyinde gerçekleşti. 15 ilin bütçeye on bir aylık dönemdeki toplam net katkısı 105 milyar 757.1 milyon YTL oldu.
-66 İLİN BÜTÇESİ AÇIK VERDİ
81 ilden 66'sından toplanan gelirlerin ise bütçeden bu illere yapılan harcamayı karşılamaya yetmediği belirlendi. Verdiğinden çok alarak bütçe açığı yaratan 15 ilin sağladığı toplam gelir on bir ayda 17 milyar 692.4 milyon, bu illere yapılan toplam harcama ise 34 milyar 915.1 milyon YTL düzeyinde gerçekleşti. Söz konusu 66 ile bütçe gelirlerinin yüzde 10.1'ini yaratırken, bütçe harcamalarından yüzde 18.9 pay aldı. Bu illere on bir ayda bütçeden 17 milyar 222.7 milyon YTL tutarında net aktarma yapıldı.
Bütçeye verdiğinden daha fazlasını alarak net anlamda bütçe açığına yol açan illerin başında, on bir ayda bütçeden 1 milyar 303.7 milyon YTL net aktarma yapılan Diyarbakır geldi. Bu ili 943 milyon YTL ile Erzurum, 817.8 milyonla Van, 617.3 milyonla Elazığ, 547 milyonla Şanlıurfa, 515.2 milyonla Malatya 493.8 milyonla Konya, 449.6 milyonla Kahramanmaraş, 447 milyonla Mardin ve 435.9 milyon YTL ile Sivas izledi.
İllere göre bütçe gelir-gideri (Milyon YTL) Bütçe Pay Bütçe Pay Bütçe Geliri (%) Harcaması (%) Dengesi
İstanbul 65.109,2 37,3 6.934,3 3,8 58.174,9
Kocaeli 21.134,5 12,1 1.425,1 0,8 19.709,4
İzmir 14.931,4 8,5 3.573,9 1,9 11.357,5
Ankara 20.581,6 11,8 11.043,6 6,0 9.537,9
Bursa 3.584,4 2,1 1.590,4 0,9 1.994,0
Mersin 3.120,2 1,8 1.231,4 0,7 1.888,7
Tekirdağ 1.383,1 0,8 467,9 0,3 915,2
Antalya 2.207,6 1,3 1.347,7 0,7 859,8
Hatay 1.379,4 0,8 871,2 0,5 508,2
Zonguldak 913,5 0,5 478,2 0,3 435,3
Muğla 895,6 0,5 670,9 0,4 224,7
Kırıkkale 389,1 0,2 301,0 0,2 88,1
Kırklareli 284,8 0,2 250,5 0,1 34,3
Yalova 157,9 0,1 135,0 0,1 22,9
Manisa 816,7 0,5 810,6 0,4 6,1
15 İl 136.889,0 78,4 31.131,8 16,9 105.757,1
66 İl 17.692,4 10,1 34.915,1 18,9 -17.222,7
Merkez 20.105,9 11,5 118.355,2 64,2 -98.249,3
Toplam 174.687,3 100,0 184.402,1 100,0 -9.714,8