ABD, Fethullah Gülen'i İade Eder Mi?
Önce Pensilvanya'ya yakın bir kaynağın, ‘paraların Malezya'daki bir bankaya aktarıldığı’ yolundaki iddiasını paylaşayım.
'Hangi yolla' diye soruyorum. 'resmi hava yoluyla' diye bir cevap alıyorum.
Başbakan Erdoğan Gülen'e Türkiye'ye dönmesi için çağrıda bulunuyor ama ‘Hoca’ döner mi? Ya da hükümet iadesini isterse, ABD gönderir mi?
Tayyip Erdoğan Fethullah Gülen'i ağır biçimde eleştiriyor.
‘Darbe yapmaya teşebbüs etmek’ ve ‘çete reisi olmak’ ile suçluyor. ‘Kırmızı Bülten’le aranan Bedrettin Dalan ve Turhan Çömez'e yöneltilen suçlamalardan daha hafif değil.
Hükümet şimdiye kadar harekete geçmediğine göre, belli ki bir şeylerden korkuyor.
Yoksa ABD ile Türkiye arasında, 12 Eylül Darbesi’nden hemen sonra, 1980 yılında imzalanmış uzun bir ‘Suçluların İadesi Anlaşması’ var.
Hukuk sisteminin farklı olması nedeniyle, ABD'yle yapılan suçlu iadesi taleplerinde, öteki ülkelerle olan anlaşmalardan birtakım farklı nitelikler aranıyor. Anlaşmanın 2. maddesi 'Geri Verme Konusu Olabilecek Suçlar’ı kapsıyor.
Fethullah Gülen'in iadesine konu olabilecek maddeler şöyle sıralanabilir:
Hem Türkiye hem de ABD yasalarına göre; ‘asgari haddi bir yılı aşan süreyle hürriyeti bağlayıcı bir cezayı veya daha ağır bir cezayı gerektiren suçlar’ iade talebine konu olabilir.
Darbeye teşebbüs, bir yılı aşan ağır bir cezayı gerektirdiği için; Gülen'in iadesi istenebilir.
Türk yasalarına göre ‘suç işlemek için cemiyet teşkili’ ile ABD yasalarına göre ‘iki veya daha çok kişinin kanunsuz bir eylem için anlaşması’ fıkrası da, Gülen'in iadesini isteme konusuyla örtüşüyor.
3. Madde; ‘İade Talebini Reddetme Koşulları’nı kapsıyor.
Bu maddenin Gülen'e uyabilecek fıkraları da şöyle özetlenebilir:
• Talebe konu suç; siyasi nitelikte ise veya siyasi suçlarla irtibatlı ise, (Bir devlet başkanına veya hükümet başkanına veya aileleri üyelerinden birine karşı işlenmiş veya işlenmeye teşebbüs edilmiş bir suç siyasi suç sayılamaz),
• Talebe konu suç; sırf askeri nitelikte bir suç ise,
• İadesi istenilen kişi, iade talebine konu olan suçtan ötürü istenilen devlette yargılanarak, kesin ve bağlayıcı bir hükümle beraat etmiş veya mahkum olmuş ise,
• Talebe konu olan suç; ‘istenilen taraf’ın ülkesinde işlenmiş olup da, yargı yetkisi nedeniyle, onun adli makamlarına intikal ettirilmiş veya intikal ettirilecek ise.
Anlaşmaya göre; iade talepnamesinde yer alacak en önemli belgeler arasında 'suçun ispatı için hayati öneme sahip delilleri' sunmak gerekiyor.
Hükümet bir gerekçe bulup Gülen'in iadesini istedi diyelim...
ABD iade eder mi?
Gülen'e yeşil kart (green card) verilmesi için kefil olanların listesine bakılırsa, zor görünüyor.
NOT: Bugün Washington'da Beyaz Saray'ın önündeki Lafayette Park ve Los Angeles'ta yolsuzluğu protesto gösterisi yapılıyor.
Yılmaz POLAT, 1 Mart 2014
yilmaz.polat@yurtgazetesi.com.tr