Amerikan finans dünyasının kalbinin attığı Wall Street'te bir devrin sonu geldi.

Son iki büyük yatırım bankası da statülerini değiştirdi ve mevduat toplama kararı aldı. Yatırım bankaları normalde diğer banka, şirket ve kurumlar için çalışıyor; halktan para toplamıyor. Goldman Sachs ve Morgan Stanley attıkları yeni adım sayesinde ticari bankalar açarak mevduat toplayabilecek. Ayrıca nakde sıkıştıkları zaman Amerikan Merkez Bankası'ndan faydalanabilecekler. Ama aynı zamanda Merkez Bankası'nın denetimine tabi olacaklar.

Gözlemciler bu adımın Amerikan finans dünyasının kalbinin attığı Wall Street'te bir devrin sonu olduğunu söylüyor.

Amerikan Kongresi ise bu hafta, Hazine Bakanı Hank Paulson'ın hazırladığı, ülke ekonomisini düzlüğe çıkarmayı amaçlayan planı ele almaya hazırlanıyor.

Bush yönetimi derin mali sıkıntıdaki bankaların ve diğer finans kuruluşlarının batık kredilerini devralacak, 700 milyar dolarlık bir fon oluşturacağını açıklamıştı.

ABD Hazine Bakanı Paulson, piyasalarda güvenin tesisi için, diğer ülkelerin de benzer planlar hazırlaması çağrısı yaptı.

Kendisinin asla piyasalara müdahalenin iyi bir fikir olduğunu düşünmediğini belirten Bakan Paulson "Ancak şimdi, bu gerekli" diye konuştu.

Demokratlar'ın talep listesi

Bush yönetiminin planının, Kongre'den birkaç gün içinde onay alması bekleniyor.

Ancak özellikle Demokratlar, planı bu şekliyle yeterli bulmuyor ve şu talepleri dile getiriyor:

* Kongre'nin 700 milyar dolar vereceği Hazine Bakanlığı üzerindeki denetimini artırması,

* Yalnızca bankalara değil ev sahiplerine de doğrudan yardım yapılması,

* Şirketleri yardım isteyen üst düzey yöneticilerin maaş ve ikramiyelerinin sınırlandırılması.

Bu maaş ve ikramiyeler, yönetici başına milyonlarca dolar tutuyor.

Cumhuriyetçi Kongre üyeleri ise vergi mükelleflerinin korunması için önlemler alınmasını istiyor.

New York'taki BBC ekonomi muhabiri Greg Wood, planın bankacılık sektöründe güveni bir nebze de olsa tesis ettiğini ancak bankaların birbirlerine borç verdiği para piyasalarının halen düzgün işlemediğini bildiriyor.

Amerikan hükümeti geçen hafta, para piyasası yatırım fonları için bir garanti programı oluşturmuş ve Borsa İstikrar Fonu için 50 milyar dolar tahsis etmişti.

Amerika'da ayrıca, şirketlerin hisse fiyatlarını spekülatif şekilde düşürdüğünden şüphelenilen açığa satış uygulaması geçici olarak yasaklanmıştı.

Açığa satış işlemine getirilen geçici yasak, bankaların hisse senetlerinin değer kazanmasına yardımcı oldu.

---

ABD devlerine Japon talipler
Japonya'nın dev finans kuruluşları, sarsıntı geçiren ABD mali kuruluşlarına talip oldu.

Yatırım bankası Morgan Stanley kaynak arayışındaydı

Japon bankacılık grubu Mitsubishi, mali sıkıntı içindeki Amerikan yatırım bankası Morgan Stanley'in yüzde 20'ye yakın hissesini almaya hazırlandığını açıkladı.

Japon finans dünyasının devlerinden Nomura Holdings'in ise geçen hafta batan Lehman Brothers bankasının Asya kolunu satın almayı düşündüğünü bildiriyor.

Her iki anlaşmanın tutarları henüz kesinleşmedi.

Görüşmelere yakın kaynaklar, Nomura'nın Lehman'ın Uzak Doğu pazarındaki faaliyetlerini yürüten kolunun varlıkları için 225 milyon dolar ödeyeceğini öne sürüyorlar.

Anlaşmanın Lehman Holdings Inc. şirketinin üç bin çalışanı olan Japonya, Hong Kong ve Avustralya ofislerini kapsadığı ve buradaki istihdamın korunabileceği sızan bilgiler arasında.

Batışıyla dünya finans piyasalarını sarsan şirketin bazı kolları daha önce Barclays bankasınca alınmıştı.

Morgan Stanley- Mitsubishi ortaklığı

Mitsubishi Mali Grubu'nun (MUFG), dünya genelinde 50 bin çalışanı olan Morgan Stanley'nin yaklaşık beşte bir hissesi için ödeyeceği fiyat henüz kesinleşmedi.

Şirket şu aşamada sadece Morgan Stanley'nin yüzde 10 ila 20 arasındaki hissesi için 400 ila 900 milyar yen (3,75 - 8,5 milyar dolar) ödemeyi düşündüğünü kaydetti.

İki şirket arasında bağlayıcı olmayan bir niyet mektubu imzalandığı açıklandı.

Geçen haftaki çalkantı ortamında hisseleri hızla değer yitiren Morgan Stanley, mali kaynak arayışındaydı.

Bu kapsamda bir diğer Amerikan bankası olan Wachovia tarafından satın alınma olasılığı da değerlendiriliyordu.

Mitsubishi ve Nomura gruplarının önerisi ABD'nin mali kurumlara nefes aldırmaya yönelik paketinin yatırımcıları yüreklendirdiğinin bir göstergesi olarak yorumlanabilir.

---