Adaletin Bu Mu Türkiye?

ABD Türkiye'deki adaletsizliğin farkında. Hükümetin sorumluluk üstlenmesi ve temel haklar konusundaki uygulamaları artık uluslararası kuruluşların raporlarında utandırıcı bir hal aldı.

Silivri’deki Ergenekon davalarıyla kendini dünyaya adalet ülkesi olarak pazarlamaya çalışan Türk hukukunun uluslararası karnesi çok kötü. Ortadoğu ülkelerine adalet götüreceğini sananların uluslararası hukuk notları o ülkelerden daha düşük.

Washington'da World Justice Project (Dünya Adalet Projesi) adlı bağımsız bir sivil toplum örgütü var. WJP, 2012 Hukuk Düzeni Endeksi Raporunu yayınladı. Rapor 97 ülkeyi kapsıyor. Örgüt, hükümetlerin yetkilerini, hukukun işleyişini, insanlığın temel hakları olan özgürlükleri, yasaların uygulanmasını, sivil adalet ve ceza sistemlerini, şeffaflığı ve yolsuzluk gibi konuları değerlendirdi.

Rapor yabancı ülke hükümetleri ve yabancı yatırımcılar tarafından önemli bir referans belgesi olarak kabul ediliyor. Başkanlığını William Neukom'un yaptığı Dünya Adalet Projesi Örgütü, ABD'nin en ünlü hukuk şirketleri ve Bill Gates Vakfı gibi büyük ticari şirketler tarafından da destekleniyor. Ayrıca bünyesinde ünlü siyasetçiler de bulunuyor.

246 sayfalık rapor Türkiye açısından yenir yutulur gibi değil. Ankara, İstanbul ve İzmir'de çok sayıda hukukçu ve uzmanla konuşulup halkla söyleşi yapılmış. Türkiye, Doğu Avrupa ve Orta Asya ülkeleri arasında değerlendiriliyor. Bu bölümde 21 ülke var. Türkiye'nin hukuk üstünlüğü hem 97 ülke arasında hem de bölgesinde zavallı durumda.

Temel haklar alanında 97 ülke arasında 76'ncı sırada yer alıyor. Listede özgürlükler alanında Gana, Kenya, Tanzanya ve Liberya gibi Afrika ülkeleri Türkiye'nin üzerinde yer alıyor.

Türkiye'nin öteki düşük notu da Hükümetin sorumluluk üstlenmesi alanında. 68'inci sırada. Bu, yargıya müdahalenin hat safhada olduğunu gösteriyor.

Bu kategoride de Türkiye'nin üstünde ilginç ülkeler var. Örneğin, Mısır 40, Tunus 41 ve Fas 43'ncü sırada bulunuyor.

Türkiye'nin 21 ülke arasında değerlendirildiği bölgedeki sicili daha da acıklı. Temel haklarda 18'inci hükümetin yargıyla bağlantısı 13'üncü sırada yer alıyor.

AKP Hükümeti "ABD bizim adaletimize, hukukumuza ne karışır" diyemez. Dünya Adalet Projesi'nin kurucusu William Neukom, raporu açıklarken, "Amacımız hiçbir ülkeyi utandırmak ya da suçlamak değil" dedi ama Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine imza koymuş bir ülke için utanılacak bir durum var. Türkiye'nin hukuk ayıbından kurtulması lazım. Türk hukukçuları ve Ankara'da Türk Adalet Bakanlığı'na danışmanlık yapan Amerikalı hukukçunun raporunun tamamının okuması yararlı olacaktır.

http://worldjusticeproject.org/sites/default/files/wjproli2012-web.pdf

---

Yılmaz POLAT - 1 Aralık 2012