ANAMALCILIK
« Yalçın Kūçūk ve Kapitalizm » bașlıklı yazıda, ‘kapitalizm’ kavramının ‘būyūkbaș’ teriminden tūrediğini yazmıștım.
Ȫyledir.
Daha doğrusu hayvancılık, besicilik tūrū ‘yașam’a ilișkin bir sözcūkten gelmektedir.
Bizde ise ‘malcılık’ diye adlandırılmaktadır.
Zaten Tūrkçe sözlūkte ‘kapitalizm’in karșılığı ‘anamalcılık’tır.
‘Kapital’in karșılığı da ‘mal’..
Yerleșik dūzene geçildiğinde yanına bir de ‘mūlk’ eklenmiș olmalıdır.
Ne ki, bugūn bile hatır sorarken, ‘çağa çocuk’tan sonra ‘davar-doluk’ da sorulmaz mı?
Ne de olsa ‘mal canın yongası’dır.
Būtūn bunların sırası mı demeyin, tam sırasıdır.
Tūrkiye’nin bir ‘devrim sūreci’ içinde olduğunu yadsımanın olanağı mı var?
Pekiyi ‘devrim’ nedir?
Pek çoğumuza göre Alaca Karanlık hūkumeti’nin ‘devrilmesi’nden būyūk bir devrim olmayacaktır.
Hele Kemal Sarıgūloğlları ‘koalisyonsuz’ bir hūkumet kurmayagörsūn!
‘Devim’i görūrsūnūz, o zaman.
Oysa, pek az olası da olsa, asıl o zaman bașımıza nelerin geleceğini göreceğiz.
Çūnkū bu ‘mal dūzeni’ninde, hūkumeti kim kurarsa kursun, bize, yani geniș halk kitlelerine ‘insanca bir yașam’ öngörūlmemiștir.
Anamalcılık dūzeninde ‘insan’ da bir ‘mal’ gibi değerlendirilir de ondan.
İște ‘devrim’ bu ‘mal dūzeni’nin yani anamalcılık dūzenin yıkılmasının adıdır.
Bu kadar yalın, bu kadar sıradan ve o kadar ‘yașamsal’ bir konudur.
O koca koca ūniversetelerin iktisat fakūltelerinde, ‘ekonomi’ bölūmlerinde verilen ‘ekonomik sistemler’ dersleri var ya, hani hala öğretiliyor mu bilemem, oralarda bile ‘olgu’ bu denli yalın anlatılamaz.
Belki de ‘sovyet’lerin yıkılmasından sonra artık ‘sosyalizm’ diye bir ‘sistem’in kalmadığı bile anlatılıyordur.
O nedenle, burada ve o arada diğer yazılarımda, yer yer o koca koca profesörlerimiz için de kimi ‘ipuçları’ bulunmaktadır.
Demem o ki, ‘anamalcılık’ dūzeni, bugūn tūm insanlığın beyninde, olduğu kadar kușkusuz, bir Kantçı ‘kategori’ olarak yeralmaktadır.
Althusser buna ‘ideolojik aygıt’ demektedir.
Schumpeter de ‘Ulusal ekonomi’ için bu tūr bir tanım yapmakta idi.
Șimdi siz, isterseniz sokakta boș gezen bir yurttaș, ister bir ‘ișbortacı’ ya da ‘yan gelip yatan’ bir köylū olun; ister ayağı yanık ‘șey’ gibi tūm dūnyayı dolanan bir ‘tūccar’ ya da ‘sanayici’; ister gözū dönmūș bir ‘politikacı’ ve isterse ‘kocabașlı’ bir ekonomi profesörū olun, ‘kapitalizm’ denildiğinde, sanki ‘tarihin sonu’ gibi, anamalcılık dūzeninden bașka bir dūzenin olamayacağını dūșūnmeye bașlarsınız.
Çok çok, onun ișlemeyen yanlarını ‘iyi ișletmek’ için önerilerde bulunabilirsiniz.
Eğer ūnlū bir ekonomi profesörū iseniz, renk renk ‘model’ller keșfedersiniz.
Dıșalıma dayalı, dıșsatıma dayalı ve ya da tūmden dayanaksız bir ‘ulusal ekonomi’ modeli..
Eğer çok çok ūnlū bir ekonomi profesörū iseniz, modeliniz de olsa olsa ‘uluslararası’ bir ‘model’ oluverir.
Ricardo’nun demediğini Sraffa’dan, Marx’ın demediğini Paul Baran’dan; Adam Smith’in demediğini de J. E. Stiglitz’den dinleyebilirsiniz.
Elazığ’ın Ağın diye bir kasabası vardır. Ortaokulu orada okudum.
Ağın’da koyun, keçi, inek için ‘mal’ denir, otlatmaya gidilmesine de ‘mala gitmek’ denir idi.
Bu kapitalizm denilen anamalcılık dūzeninin özū; dūnya çapında birkaç ‘būyūkbaș’ın, dūnyanın tūm coğrafyalarında yașayan halkları ‘mala götūrme’ye dayanmaktadır.
Mustafa Kemal Atatūrk, o nedenle ‘bizi yutmaya çalıșan kapitalizm ve mahvetmeye çalıșan emperyalizm’ diye tanımlamıștı.
Bu denli yalın.
Bu tūmceden sonra gelecek ‘ama efendim’li hiçbir tez, kuram, model, sistem, ilim-milim’in anlamı yoktur.
Her kim olunursa olunsun, önce beynimize çakılan o ‘mal dūzeni’ni sorgulamamız gerekiyor.
Tūm önerilerin ancak ondan sonra bir ‘değer’i olabilecektir.
Habip Hamza Erdem