Atatürk "Millî İrade" Kavramını Açıklıyor

İki Mustafa Kemal vardır: Biri ben, et ve kemikten…, diğeri sizler, ölümsüz olan.
Mustafa Kemal Atatürk

Millî İrade Nedir?

İrade diye bir şey vardır, mânevî olan, kalp ve vicdanın eğilimi, arzusu olan... Nasıl bir insanın iradesi varsa, insanlardan oluşan bir toplumun, bir milletin de iradesi vardır. Millî İrade işte budur. Millî İrade bütün millet bireylerinin arzularının, emellerinin bileşkesidir. Millî İrade Devletimizin ve Milletimizin yazgısında ve geleceğinde tek hâkim olandır, tek eylem koyandır.

Doğru Yol Milletin Ortak Arzusudur

Bir milletin bireylerinde hâkim olması ve mutlaka uyulması gereken şey, doğru yolda yürüyebilmek için biricik esas nedir bilir misin? Millî İrade’dir: Milletin ortak arzusu, milletin ortak fikridir. Milletin ortak emel ve eğilimine temas etmektir, onun gereklerine kendini adamayı hareket prensibi bilmektir. Ülke ve milletine faydalı bir iş yaparken, her an göz önünde tutulması gereken prensip milletin gerçek eğilimidir. Esin kaynağı, kuvvet kaynağı milletin kendisidir.

Daima Millî iradeye Göre Hareket Etmelidir

Öyleyse, kendi düşüncelerimize göre değil, milletimizin emel ve düşüncelerinin özüne göre yürümek gerekir. Kişisel kanıya göre değil, milletin kanı, düşünce ve duygularını yoklayarak yürümelidir.

Kılavuzumuz Millettir

etin başına fes giydirebilmek için şeyhülislamlar değiştirildi, fetvalar çıkarıldı. Şükrana ve övgüye değerdir ki, bugün milletimiz böyle duygusuz, anlamsız, mantıksız araçların hiçbirine ihtiyaç duymuyor. Bu gibi kılavuzlara ihtiyaç göstermiyor. Bizim kılavuzluğumuz ise milletimizden aldığımız ilhamdan başka bir şey değildir ve olamaz. Arkadaşlar! İçtenlikle, kesinlikle ifade etmek isterim ki, hep birlikte takip ettiğimiz yol doğrudur, isabetlidir. Bu yol bizi mutluluğa götürecektir. Tereddüde yer yoktur. Takip ettiğimiz yolun gerçekten isabetli olduğu, yine sizin hal ve şanınızdan ve yüksek hareketlerinizden bellidir. Arkadaşlar, takip ettiğimiz yol, içimizden herhangi birinin çizdiği herhangi bir hat değildir. Bütün fikirlerin bileşkesinin çizdiği yoldur. Onun için doğrudur, isabetlidir.

Herkes Düşüncesini Söylemeli

Millet işlerinde her bireyin zihninin başlı başına faaliyette bulunması lâzımdır. Ben yalnız kendi düşüncemi söylemek istemem. Yurttaşlarımın düşüncelerini de anlamak isterim. Millî emeller, millî irade yalnız bir şahsın düşünmesinden değil, bütün millet bireylerinin tamamının arzularının, emellerinin bileşkesinden ibarettir.

Kendini Milletin Ortak Eğilimine Ada

Ey gerçeği arayan! Ne zaman doğru yoldasın, bilir misin? Kendini milletin ortak eğilimine adadığın zaman! Milletimize hizmet mi etmek istiyorsun? Ancak bir koşulla başarabilirsin bunu: Milletimizin ortak eğilimini kendine kılavuz bilerek. Peki, nasıl bileceksin milletin ortak arzularını, ortak eğilimlerini…, yani Milli İrade’yi? Milletini tanıyarak, halkın içine girerek, onunla yaşayarak, onu konuşturup dinleyerek... Temiz basın yoluyla, medya yoluyla… İnsanımızı anlatan yapıtları okuyarak, yurtsever ve dürüst aydınlarımızı izleyerek, dinleyerek...

Liderlerin Esin Kaynağı Millet Olmalıdır

Siz…, ülke ve millet hizmetinde önder olmak isteyenler! Söyleyin bana: Esin kaynağınız ne olmalıdır? Elbette milletin hakikî duyguları olmalıdır, hakikî emelleri olmalıdır. Eğer benim, ben Atatürk’ün, anılmaya değer bir hareketim olduysa, o da budur, hep milletimin duygu ve eğilimlerine temas etmeye çalışmış olmamdır. Her türlü başarının sırrı, her çeşit kuvvetin, kudretin gerçek kaynağı milletin kendisidir; buna inancım tam olmuştur. Ne var ki siyasette milletlerin insanî ve samimî eğilimlerinden çok, siyaset adamlarının hesaplara dayalı girişimlerini görürüz.

Ülkene Hizmet İçin Milletin Eğilimlerine Nüfuz Et

Ey yurtsever! Ülkene hizmet mi etmek istiyorsun, bu yolda büyük işler mi yapmak istiyorsun? Beni örnek al kendine. Her şeyden önce şunu yap: Milletimizin hakikî duygularına, hakikî eğilimlerine yönel, nüfuz et, onları tanı, öğren. Onlarla kaynaş. Millettir çünkü her gücün, her başarının kaynağı! Yürekten inan buna, kafanla, ruhunla, bütün varlığınla.

Millet İşlerinde Söz Sahibi Olmak

Vatan ve milletin yazgısı hakkında içerde ve dışarda söz sahibi olmak mı istiyorsun, sesin duyulsun mu istiyorsun, öyleyse Millî İrade’ye dayan, mutlaka Millî İrade’den güç al.

İdareciler Halkımızla Hemfikirdir

Millî İrade’yi öğrenin, onu benimseyin. Kalbiniz, fikriniz tamamıyla halkın duygularına, düşüncelerine ve emellerine uygun olsun. Bütün ülke ve dünya bilsin ki, Türkiye halkı başkanlarıyla, yöneticileriyle ve başkanları, idarecileri de halkıyla birlikte aynı yolun yolcusu, hemfikir insanlardır.

Esin Kaynağı Milletin Kendisidir

Ülke ve millet hizmetinde öncü olmak isteyenlerin esin kaynağı, milletin gerçek duyguları ve emelleridir. Bizim anılmaya değer bir hareketimiz varsa, o da milletin duygu ve eğilimlerine, varlığına temas etmeye çalışmaktan ibarettir. Her türlü başarı sırrının, her türlü kuvvetin, kudretin gerçek kaynağının, milletin kendisi olduğuna kanaatimiz tamdır.

Ben Halkımın Ruhuna Nüfuz Etmeyi Bildim

Benim en çok övündüğüm bir yönüm, halkımın duygu ve düşüncelerine vukuf yeteneğimdir.1923 yılının Mart ayı idi, Tarsuslu Çiftçilerle beraberdim. Onlara şunları söylediğimi hatırlıyorum: Adınıza konuşan arkadaşınız beni çok duygulandıran sözleriyle sizlerin kalbinizde, vicdanlarınızda, beyinlerinizde var olan duygu ve düşüncelerin, benim tarafımdan bilindiğini ifade etti. Bu söz gerçekten doğrudur. Ben ne düşündüğünüzü bilen, ne hissettiğinizi duyan, ne dertlerinizin ne olduğunu anlayan bir arkadaşınız, bir kardeşiniz olmakla övünmekteyim. Bildiğim, duyduğum, anladığım bu şeylerin esası; sizlerde, büyük kalplerinizde var olan cevherdir. Bu değerli cevherdir ki, bu milleti kazadan, belâdan, yok olmanın felâketinden kurtardı ve milletin en kuvvetli dayanma temeli oldu. Sizler için, ülke için, her taraftan çiğnenen vatanı kurtarmak için, diğer arkadaşlarla beraber hizmete atılmam, bana başarımıza güvenmek cesaretini veren, hep sizlerin kalp ve vicdanlarınızdaki duygulara vâkıf oluşumdandı.

Her İş Ancak Milletle Başarılır

Ben Halkımı iyi tanıdım. Ne yaptıysam onunla yaptım. Ve hiçbir iş yalnız başarılamaz, meğerki Millî İrade’nin bir ifadesi olsun. Eğer ben milletime herhangi bir hizmette bulunmuşsam, eğer ben herhangi bir girişimde önayak olmuşsam, bu hizmet ve girişimin esas kaynağı; saygılar ve sevgilerle bağlı olduğum, bundan sonra da saygı ve sevgiyle mutluluk ve ikbaline varlığımı hasredeceğim, hayatımı vakfedeceğim aziz milletime, yurttaşlarıma aittir. Bir millette güzel şeyler düşünen insanlar, olağanüstü işler yapmaya yetenekli kahramanlar bulunabilir. Ancak öyle kimseler yalnız başına hiçbir şey olamazlar; meğerki genel bir duygunun, genel bir iradenin, milletteki bu genel ihtiyacın etkeni, ifadesi ve temsilcisi olsunlar. Ben milletimin fikirlerini ve duygularını yakından bilmekten, aziz milletimde gördüğüm yetenek ve ihtiyacı ifadeden başka bir şey yapmadım. Onun bu yetenek ve duygularına olan vukufumla övünüyorum. Milletimdeki bugünkü zaferleri doğurabilecek özelliği görmüş olmak, bütün bahtiyarlığım işte bundan ibarettir.

Milletin Ortak Eğilimini Yadsıyanlar Vardır

Milletimizin ortak eğilimi olduğunu, genel fikri olduğunu yadsıyanlar da vardır. Hiç şüphe etmemek gerekir ki ülkemizin ve milletimizin başına bunca felaket onlardan, o gafil insanlardan gelmiştir; onların, ülkenin talih ve iradesini ellerinde tutmuş olmalarından gelmiştir. Oysa bir toplumun mutlaka ortak bir düşüncesi vardır. Eğer bu her zaman ifade edilemiyor ve açığa vurulamıyorsa, bu duruma bakıp onun var olmadığına hükmetmemek gerekir. O pratikte kesinlikle vardır. Varlığımızı kurtaran, bağımsızlığımızı kurtaran bütün eylem ve hareketler; milletin ortak fikrinin, arzusunun, azminin yüksek tecellisi eserinden başka bir şey değildir.

Bu Eğilimin İnkârı Baş Sorunlarımızdandır

Görüyorum ki Milletin ortak eğilimi olduğuna, genel fikri olduğuna yeterince inanmayan aydınlarımız, politikacı ve yöneticilerimiz bugün de vardır. Onlar hep bu inançtan yoksun olarak düşünüyor, iş yapıyorlar. Başarısızlıklarımız bundandır, uğradığımız felaketler bundandır. Oysa her şeyimizi güvenceye alacak olan, bağımsızlığımızı koruyacak olan, varlığımızı kurtaracak olan, o ortak fikirdir. Başta gelen sorunlarımızdan biridir onun inkârı. Çünkü keyfî yönetime yol açmıştır, ülkeyi sömürüye açmıştır. Yurtseverler, durmayın, mücadele edin, sıkı mücadele edin bu inançsızlıkla. Millî İrade bir gerçektir, savunun onu. Düşünce olarak daha da geliştirin.

Millete Boyun Eğdirilemez

ahmaklar niçin milletin sözüne, milletin kalbine, milletin arzusuna kulak vermeyi kendilerine gereksiz görüyorlar? Arzu, talep, irade bizim ve kimsenin değil, milletindir. Biz onun işaret ettiği maddi ve manevi ihtiyaçlarını yerine getirmeye memur adamlarız. Kendi kendimize mutlak yetki iddiasıyla ortaya çıkmak hakkımız mıdır? Büyük Türk milletine karşı herhangi bir memurun veya cumhurbaşkanının onu, geçmişin ahmak ve alçak devirlerinde olduğu gibi hiçe sayarak kendisinin ancak ahmakları aldatabilecek aklına boyun eğeceğini zannetmek düşünülebilir mi? Bunun çok ayıp ve gülünç olduğuna şüphe yoktur.

Millet Kurtuluşu Aramaya Kararlıdır

Hiç kimse merak etmesin. Türk milleti yaptığını bilinçle ve bunca bin yılların hayatında açtığı devasız yaraları acilen tedavi etmek ıstırabıyla gerçek denilen cevheri bulmuş olduğuna kani olarak uzun adımlarla kurtuluş aramaya karar vermiştir. Bunun önüne set çekmek isteyeceklerin sonu, Türk’ün kuvvetli ayakları altında ezilmektir. Eğer bu millet yalnız bu hususta herhangi bir zorlukla karşılaşırsa, ben ve arkadaşlarım tereddüt etmeden bu kuvvetli ayakların, pençelerin önünde naçiz bir millet fedaisi oluruz, o kadar.

Millet Her İradesini Gerçekleştirir

Millet her türlü iradesini gerçekleştirmeye muktedirdir. Girişimlerinin önüne geçebilecek hiçbir kuvvet yoktur. Her nereden gelirse gelsin, yasaklama girişimleri hiçbir yerde, hiçbir kimse tarafından uygulanamaz.

Millî İrade’ye Uymayanlar Yok Olur

Değerli arkadaşlarım, hep birlikte, saygı bakışlarımızı vicdanımızın kıblesi olan millet muhitine çevirelim. Orada erdemin, vefa ve sadakatin, yenilik arzusunun, egemenlik ve bağımsızlık aşkının söndürülemez ateşi yanmaktadır. Bu kutsal ateş kendi içindeki cehaleti ve karanlığı yakacak ve bağımsızlığımızın önüne dikilecek olan bütün engelleri yıkacaktır. Millet önünde, onun bağımsızlık hakkı önünde, onun ilerleme ve yeniliğe liyakatı önünde, her kuvvet ancak milletin irade ve emeline uymak suretiyle yaşayabilir. Milletin irade ve emeline uymayanların talihi hüsrandır, yok oluştur. Bu ulu iradenin huzurunda büyük bir saygı ve bağlılıkla eğilelim.

Millet, Eğilimlerini Bileni Takdir Eder

büyük millet arzu ve yeteneğinin yönelmiş olduğu istikametleri görmeye çalışan ve görebilen evladını daima takdir etmiştir, korumuştur. Bu kadar emin bir samimiyet sinesinde olanca kuvvetiyle çalışan vatan evladı, her zaman feyizli bir faaliyet alanı bulacağına haklı olarak emin olabilir. Biz sevgili vatanımıza ait olan çalışma ve mücadelelerimizde sarfına mecbur olduğumuz kuvveti, daima halkın ruh ve vicdanından aldık.

Millet, Eğilimlerine Kayıtsız Olanı Dışlar

Ben ve arkadaşlarım, giriştiğimiz büyük çalışmalarda, milletimizin yüksek yeteneği ve yüksek sağduyusu başlıca yol göstericimiz olmuştur, başarı kaynağımız olmuştur. Milletimiz gerçek eğilimine aykırı düşüncede bulunanlara güvenmez, iltifat etmez. O kendi eğilimlerine, kendi sorunlarına kayıtsız olanları tanır, onlardan uzak durur. Halkımızı kazanmak mı istiyorsun, öyleyse onunla bir ol, aynı dili konuş, onunla hemdert ol! Sorunlarını bil, onlara çare ol, kılavuz ol.

Gençler Millî Duygu ve Fikirlerle Yetiştirilmeli

Ben, Atatürk, soruyorum: Gençler ilk ilhamı nereden alır? Ana baba kucağından alır; sonra öğretmenin dilinden alır, vicdanından, verdiği eğitimden alır. Bu ilhamın; gelişebilmesi, millet ve ülkeye hizmet etme güç ve yeteneğini verebilmesi için, millet ve ülkeye büyük, derin ilgi yaratan fikir ve duygularla her an güçlendirilmesi lazımdır. Doğrudan doğruya ülkedir, millettir bu fikir ve duyguların kaynağı.

Görev Anne ve Babalara, Öğretmenlere Düşer

Siz anne ve babalar, öğretmenler! Önce size düşüyor bu büyük görev! Milliyetçilik ilkemi hatırlayın. Gençlere millet düşüncesini aşılayın, millet gerçeğini aşılayın. Milletimize ilgi yaratan fikirlerle, milletimize ilgi yaratan duygularla yetiştirin onları! Peki, kaynağı nedir bu fikirlerin, bu duyguların? Yine millettir elbette!... Öyleyse tanıyın onu, milletimizi yakından tanıyın, daha yakından araştırın, her gün yeniden keşfedin onu. Güzel kitaplar okuyun, uzmanlara başvurun, öğrenin; sonra çevrenize, yurttaşlarınıza aktarın öğrendiklerinizi.

---

Prof. Dr. Cihan DURA, 17 Ağustos 2014