BEŞİKLİ ‘BİLİM’
Gündemimizde ‘Kürt sorunu’ olduğuna göre, bu ‘sorun’un ‘bilimsel’ bir açıklamasına da gerek vardır, değil mi ama?
Türkiye’de bu konudaki ilk çalışmalar Polonya asıllı Rus diplomat Basile Nikitin tarafından yapılmıştır denilebilir.
1910’lu yıllarda Rus Çarlığı’nın İran’ın Hazar Denizi’nin güneyinde güzel bir kenti olan Reşt’te konsolosluk yapan Nikitin, 1917 Devrimi’yle birlikte Fransa’ya kaçarak, yaşamını orada sürdürmüştür.
Devrim karşıtı olan Nikitin, Fransa’ya yaranmak amacıyla, emperyalist güçlerin neden Orta-Doğu’da ‘Kürt Kartı’ndan yararlanmadıkları üzerine kimi çalışmalar yapmıştır.
Ki, ben ‘Nikitin’in Kürtleri’ başlıklı yazımda biraz ayrıntı vermiştim.
Bu konuda Türkiye’deki ilk çalışmalardan biri de İsmail Beşikçi tarafından yapılmış olup, günümüze kadar süregelen bir ‘Beşikçi bilimi’nden söz edilebilir.
Erzurum Atatürk Üniversitesi’nde sosyoloji dersleri veren Dr Beşikçi, 1967 yılından itibaren ‘Doğu Mitinglerinin Analizi’nden başlayarak, bu soruna ‘bilimsel’ bir yaklaşım geliştirmek istemiştir.
Nitekim ‘Bilim Yöntemi’ (1977) başlıklı çalışmasını, o dönemde ‘bilim ve yöntem’ konularına ilgi duyan bu satırların yazarı da okumuştu.
Ancak neredeyse yarım yüzyılı bulan zaman dilimi içinde, İsmail Beşikçi’nin ‘bilim ve yöntem’den çok, yer edindiği ‘siyasal çevre’lerin etkisi altında kalmış olabileceğini söyleyebilirim.
Bunda, Türk Devleti’nin ona uyguladığı baskı ve zulümün katkısı olduğuna kuşku yoktur.
Oysa, gerek İsmail Beşikçi ve gerekse Nikitin’in tezleri, Türk üniversitelerinde, ‘bilimsel olarak’ tartışılabilseydi, bugün ne onların ‘kadük’ kalmasına ve ne de ‘sorun’un bu denli ‘bilimden uzak’ bir biçimde ele alınmasına yol açmayabilirdi.
Bu notu düştükten sonra, Nikitin şöyle dursun ama bir İsmail Beşikçi’nin, sözde ‘Tarihsel Materyalist’ tezlerinin ne kadar ‘Tarihsel’ ve ne kadar ‘Materyalist’ olduğu konusu ele alınabilmelidir diyeceğim.
Örneğin, bugün ‘Kürt Sorunu’ değil ama genel olarak ‘Kürtlük konusu’nda, dünya geneline yayılmış tüm Kürtlerin, kendi deyimiyle ‘teorik ve pratik’ açıdan ‘Önder’i olan Abdullah Öcalan ne diyordu; ‘soğuk savaş döneminin konjonktürel etkisi altında kimi politik yanlışlara düştüğümüzü kabul edelim’.
Sözcüğü sözcüğüne olmasa bile, benim ‘özeleştiri’ olarak nitelediğim açıklamasının özü budur.
Oysa, İsmail Beşikçi hâlâ Rûdav Tv ya da başka yerlerde, ‘Mustafa Kemal Kürtleri kandırdı’ biçiminde ve ne tarih, ne bilim ve ne de politika bakımından zerre önemi olmayan açıklamalar yapabilmektedir.
Çektiği onca zorluğa karşın ‘profesör’ titri alan İsmail Beşikçi’nin, yarım yüzyılda ‘bilim’den ne anladığını bilemem ama ‘bilimsel sosyalizm’den zerre anlamadığını söyleyebilirim.
Bunun için de, illa 1917 Sovyet Devrimi’ne gitmesine gerek yok aslında, Büyük Fransız Devrimi’ne bakması yeterlidir bence.
Çünkü ‘ulusallık’ konusunda ‘mihenk taşı’, bu Büyük Fransız Devrimi ve Türkiye’de de 1923 Büyük Türk Devrimi’dir.
Abdullah Öcalan bile Türk Devrimi’ne ‘büyük’lük atfederken, bizim sözde sosyalist Beşikçi’nin kara çalmaya çalışması kabul edilebilir bir şey değildir.
Ancak ve ne var ki, bir ‘Büyük Kürt Devrimi’nin olamayacağını söylemek de ‘bilim karşıtı’ bir tutum olacaktır.
Bununla birlikte ‘Devrim’lerin, halkların ‘sidik yarışı’ olmadığının da altının çizilmesi gerekir.
İsmail Beşikçi için artık çok geç olabilir ama en azından genç Kürtlerin hamaset yerine biraz da ‘bilim’ ve ‘yöntem’ konularına, ‘bilimsel titizlik’le yaklaşmalarında yarar var diyelim.
Her ne kadar ‘önder’leri ‘tarihsel materyalizm’den vaz geçmiş olsalar bile, süreç kendilerinin ‘teorik ve pratik’ gelişmelerine bağlı olarak ilerleyecektir.
Örneğin DEM’lilerde bu konuda ne bir ışık ve ne de umut vardır.
‘Kürt Sorunu’ demek ki, ancak ve sadece ‘bilimsel bir yaklaşım’la ele alınabilir, nokta.