Çok Haklı Ama Başbakan Yardımcısı!

Başbakan Yardımcısı Sayın Ali Babacan geçen gün katıldığı bir toplantıda; “İnsanları tutuklayıp içeri atıyorsunuz, yıllarca kendileri hakkındaki hükmün ne olacağını bilmeden hapislerde duruyorlar” demiş. Ardından da “Gerçek anlamda hukuk devleti olmayan bir Türkiye’nin, dünyanın en büyük 10 ekonomisinden birisi olması da hayal” diye bir saptamada bulunmuş. Sayın Başbakan Yardımcısı çok haklıdır. Bakınız günlerdir Türkiye’de tasarruf oranının çok düştüğü konuşuluyor. Bu tasarruf oranıyla arzulanan büyüme yakalanamaz, yabancı sermayeye ihtiyaç var deniyor. Güzel ama ülkelere gelen yabancı yatırımların göz önüne aldığı temel kriterlerden birisi gittikleri ülkedeki hukuk sistemidir. Yani yabancı yatırımcı bu ülkede hukuk şeffaf mıdır, kurallar, kanunlar herkes için geçerli midir? Burada başıma bir şey gelse adalet çalışır mı, hukuk çağdaş mıdır bu ülkede diye bakar. Ali Babacan da bunu belirtmiş.

Kendisi Türkiye’nin Başbakan Yardımcısı. Hükümetin ikinci adamı. Toplantıda hatırlatan olmamış bu durumu. Meclis çoğunluğu olan hükümetin görevi kanun yapmak. Sayın Başbakan Yardımcısı tutukluluk süreleri ile ilgili bu kadar rahatsız madem derhal bir kanun çalışması yaptırabilir. Bu girişime ön ayak olabilir. Hukuk konusunda AKP Hükümeti çok hızlıdır. Bakın, savcılık, daha önce tutuklama kararı çıkarttığı, sonra yıldırım hızıyla çıkartılan kanunla savuşturulan, “MİT mensuplarının soruşturulması” için Başbakan’dan izin istedi. Yani savcılık tekrar atağa kalktı!?.. Bunun üzerine Başbakan MİT mensuplarının olası yargılama mercii olan Danıştay’a iki yeni üye atayıverdi. Birisinin yandaştan öte öz akraba olduğu iddia ediliyor. Çağdaş hukukta bu uygulamaların yeri var mı?..

Tasarruf neden düştü

Dönelim bu hafta konuşulan tasarruf oranlarına. Türkiye’de tasarruf oranları yüzde 12 seviyesine gerilemiş. Bir aralar yüzde 20’lerdeydi. Sürdürülebilir sağlam ve yüksek bir büyüme için yatırım lazım. Yatırımlar için de tasarruf oranınız yüksek olacak. Geriden gelip bizi geçen Güney Kore ve Tayvan gibi ülkeler bunu milli gelirlerinin yüzde 30’u oranlarında sabit sermaye yatırımı ile başardılar. Mesela Türkiye’de satılan KİA marka otomobil o dönemlerde Güney Kore’nin ürettiği bir araçtır. Eğer tasarruf oranınız bizim gibi çok düşükse, o takdirde dış kaynaklara yönelirsiniz. Mesela doğrudan yabancı yatırım bu açığı kapamada bir etkendir. Ama bize gelmiyor. Sebepleri çok. Dünya’da en çok Çin’e gidiyor ve Batı ülkelerine. İlla yabancı yatırımcı çekmek şart değil. Yerli yatırımcı da dışarıdan uzun vadeli kredi kullanabilir. Yani borçlanabilir. 2005 yılından beri artan likidite, borç verecek olanların isteğini artırdı ve faizleri de düşürdü. Bu dönemde bizim de dış borcumuz çok yükseldi. Ama yatırım yapmak için değil ithal etmek için borç alıyoruz. Yani bizim aldığımız dış borç yabancıların büyümesine yarıyor.

Peki, tasarruf oranlarımız neden bu kadar düştü. 1) Halkımız tüketici kredileri ve kredi kartı ile karşılaştı. 2007 yılından beri, kriz dönemi hariç, tüketici kredilerinde yıllık büyüme yüzde 50 oranına yaklaşmış. Tüketimi kamçılayan bir etken bu. Eskiden ev araba almak için biriktirilirdi. Şimdi iki kefil, iki imza. Ancak 2011 sonunda bankaların sorunlu kredilerinde artış var. Umarım bu tüketim çılgınlığına bir çare bulunur. 2) Faizlerin düşmesi ile beraber yatırımlar, emlak, döviz, altın gibi ölü yatırımlara yöneldi.

Tüketmeye karşı değilim. Elbette insanlar, üretecek, kazanacak, harcayacak. Lüks harcama da yapacak. Burada kritik nokta kendi ülkenizde üretileni tüketmektir. Tüketim kendi ülkenizdeki üretimi arttırmalı, geliştirmeli. Burada ürettiğimiz ürünler daha verimli, daha ucuz, daha iyi oldukça yurt dışına da satarız. Ancak maalesef biz üretimden kopuyoruz. Dışarıdan borçlanıp, dışarıda üretilen malları alıyoruz.

---

Bartu SORAL, 22 Mart 2012
bartu@bartusoral.com.tr

Sonumuzu hic iyi görmüyorum.. Ekonomimiz Yunanistan'dan daha beter hale gelecek ve ülkedeki din-kültür savaşı düşünelemeyecek seviyeye ulaşacak..