CUMHURİYETİN MEMURLARI ve ÖĞRETMENLERİ EYLEMDE...

Dr. Noyan UMRUK


Bağımsız Eğitimciler Sendikası’nın (BES) Piar Gruba yaptırdığı araştırmaya göre her 10 memurdan 8’i ek iş yapıyor. Ortalama, bir memurun 6 kredi kartı var. Yüzde 40'ı kredi kartı mağduru. Memurlar yalnızca pazar günü gazete satın alabildiklerini söylüyorlar. Mutfak ihtiyaçlarını karşılarken en önemli kriterleri satın alınan malın ucuz olması, ikinci kriterleri ise son kullanma tarihinin uzun olması. 10 memurdan yalnızca 2’sinin arabası var. Her 10 memurun 8’i kışlık gıdalarının memleketten geldiğini ifade ediyor. Memurları kış mevsiminin geldiği bu dönemde en çok düşündüren konu, 70 zam geleceği söylenen ısınma giderleri. Parasızlıktan dolayı evli memurlar çocuk yapmıyor, bekarlar ise evlenmekten korkuyor. Kısaca memur olan da, olamayan da perişan.

Yıllar önce devlet memuru olmak bir ayrıcalık, öğretmen olmak bir onurdu. Öğretmenler Gününü kutlamanın da bir anlamı kalmadı. Türkiye büyüyor,dünyanın 17 nci büyük ülkesi oldu, diye övünenlerin, memura büyümeden pay vermediği, vatandaşın zorunlu harcamalarıyla örtüşmeyen, hedef enflasyon tanımı çerçevesinde yapılan maaş zamlarının memurları zor durumda bırakmaya devam ettiği, 2010 için memurlara öngörülen yüzde 4’lük zamların çok yetersiz olduğu biliniyor. Memurların yarısı ortalama 1100 T.L. maaş alıyor.

Mavi yakalı emekçiler için,"Teşkilatlanma ve Kollektif Müzakere Hakkı Prensiplerinin Uygulanmasına Müteallik"98 sayılı İ.LO. sözleşmesi 1951 yılında onaylanmış ve çalışma hukukumuz, eksikliklerine rağmen bu esaslara göre düzenlenmiştir. Ancak, "151 Sayılı Kamu Hizmetinde Örgütlenme Hakkının Korunması ve İstihdam Koşullarının Belirlenmesine İlişkin" 1993 yılında onaylanan İ.L.O. sözleşmesi ile "Kamu Görevlisi" kavramı öngörülerek,"daha elverişli hükümler bulunmadığı durumlarda", memurlarla ilgili asgari çalışma hukuku normları olarak, uyuşmazlıkların çözümünde toplu görüşme, uzlaşma , arabuluculuk, tahkim kurulları gibi bağımsız ve özerk mekanizmaları öngörmüştür. Türkiye'de, sözkonusu bağımsızlık ve özerklik hiç bir zaman sağlanamamış, ayrıca işçi statüsünde bulunanların önemli bir bölümü "kamu sorumluluğu ve yetkisi" kullanma konumunda olmamalarına rağmen memurlaştırılmışlardır. Avrupa Birlik'i ülkelerinin hemen hepsinde , 151 sayılı sözleşmenin asgari koruyucu hükümleri aşılarak, kamu görevlilerine-memurlara grevli toplu sözleşme hakkı tanınmıştır. Zaten, görece adil bölüşümün demokratik temelini bu mekanizma oluşturmaktadır. İşte, memurlar bunun için eyleme gidiyorlar. Eylem, çalışanların "İsteme Hakkından" kaynaklanan bir "Meşruiyet"durumu getiriyor."Eylemi yapanlar sonuçlarına katlanırlar."demek, fazlası ile kolaycılık olmuyor mu? Bu ülkede ne eylemler oluyor; sonucuna falan da katlanan yok... Dolayısı ile, demokratik süreci hızlandırmak iddiasında olanların açılım paketlerinde yer alması gereken önemli bir konu da ülkenin her köşesindeki milyonlarca memuru, öğretmeni ilgilendiren bu konudur.

Çağdaş anlamda sosyal politika budur. Yoksa, memurların, bazı garip ülkelerdeki gibi ek işler yapması için yasalar çıkarmak değil... Cumhuriyetin memuru, cumhuriyetin vekarını, onurunu temsil etmelidir.

Zaten,memurlar utanarak, sıkılarak, gizlenerek ek iş yapmaya mahkum durumdalar. Memurların onda 8’i ek iş yapıyor. Simit, limon satan, garsonluk ve taksicilik yapan, tez yazan, işportacılık, pazarcılık yapan, kamu kurumlarında peynir, zeytin, pekmez satan yüz binlerce memur var. Yazın otellerde çalışan, köyünde ırgatlık yapan, iş çıkışı tezgahtarlık yapan memur bile var. Memur tatilini meyve sebze toplayarak, hasat yaparak, çeltik yolarak, mısır koçanı ayıklayarak geçiriyor...

Ne yazık ki; toplum "sadaka demokrasisi"uygulamaları ile "lümpenleştirilirken" (1), Cumhuriyetin memuru da bu duruma düşürülmüştür.



(1)Umruk,"Sadaka Demokrasisi", Cumhuriyet G., 11.02.2007