DİL ÜZERİNE NOTLAR (VI)
Irkçı yaklaşımlar
Houston Stewart Chamberlain (1855-1927), müzik eleştirmeni ve Wagner (1813-1883) hayranı bir İngiliz olup, daha sonra Alman uyruğuna geçecektir.
Babası bir İngiliz Amiralidir. Ancak kendisi Fransa ve İsviçre’de yetişmiş ve sonunda Nuremberg yakınlarında bulunan Bayreuth’a yerleşerek orada ölmüştür.
Birinci Dünya Savaşı sırasında, İngiltere’nin tutumu aleyhine yazılar yazmış ve Alman uyruğuna geçmiştir (1916).
Ünü, 1899 yılında yayımladığı XIX.yy’ın Türümü (La genèse du XIXe siècle) başlıklı çalışmasından gelir.
Paul de Lagarde [Paul Anton Bötticher (1827-1891) Doğu-bilimci ve Alman politika kuramcısı] ve Gobineau’nun izleyicisi olan Chamberlain’a göre, Hitler en ‘Büyük Sıradanlaştırıcı’ (le grand simplificateur)dır.
Chamberlain, Avrupa Kültürü ve onun yaratıcılığını ‘Aryen Irkı’na bağlamakta, ancak ‘Hint-Avrupa’ yerine bunun ‘pür’ biçimi olarak ‘Töton’ terimini kullanmaktadır.
Aryen ırkı, ‘üstün’ bir ırktır ama en ‘pür’ü de ‘Cermen ailesi’dir.
Celtik ve Kuzey halkları da bu gruba girerler ama Yahudiler buna olumsuz etki yapan bir grup olarak yeralırlar.
Avrupa’da Chmaberlain, Amerika’da ise Joseph Pomeroy Widney (1841-1938), “Insanlık tarihi büyük oranda Aryen ıkrının tarihidir” diyecektir (1907). Ne var ki, Widney’e göre soğuk iklimler (Rusya) Aryen kanının gelişmesine engel, ama sıcak iklimler (Hindistan) bu gelişmeye uygun iklimlerdir.
Neredeyse sürüngenler ve etoburlar gibi, ‘insanlar’ da soğuk ve sıcak kanlı olarak ayrılacaklardır.
Bilimsel Irkçılık
Madison Grant (1865-1937), Irksal Antroploji (anthropologie raciale) çalışmasıyla ünlenen Amerikalı soyarıtımcı (eugéniste) ve çevreci (écologiste)tir.
Soyarıtımcılık, Devlet eliyle yürütülen ve insan saygınlığına aykırı bulunması nedeniyle terkedilen bir ‘arı ırk’ yaratma projesidir.
Nitekim, Amerika’da ‘bir damla siyah kanı’ (One-drop rule- une goutte de sang noir) kalmamasına yönelik bir politikanın da temelini oluşturmuştur.
Ancak Madison Grant’ı ‘bilimsel ırkçılık’ın babası yapan çalışma Büyük Irkın Çöküşü (The Passing of the Great Race -Le Déclin de la grande race) olup, Adolf Hitler, Grant’a yazdığı notta “Kitabınız benim Kutsal Kitabım’ -(Bible) oldu diyecektir.
Grant’ın Kuzeyli (nordique) diye adlandırdığı kuramına göre üç ana grup vardır:
-Avrupa’da yerleşik Kafkas (Caucasoïdes) ırkları
-Afrika’da yerleşik Siyahî (Négroïdes) ırkları
-Asya’da yerleşik Moğol (Mongoloîds) ırkları
Kafkas Irkları da üçe ayrılmaktadır;
- Kuzeyli ırklar Kuzey Avrupa’da
- Alpin ırklar Orta Avrupa ve Asyanın kimi kesimlerinde
- Akdeniz Irkları da Güney Avrupa, Kuzey Afrika ve Orta-Doğu’da yaşmaktadırlar.
Grant’a göre, Kuzey ırklarının öncüleri (proto-nordique), İskandinavya’ya yerleşmeden önce, büyük olasıkla Almanya, Polonya ve Batı Rusya’dan türemiş olabilirler.
Ne var ki, işte bu Kuzey ırkları uygarlığın da kurucularıdırlar (uygarlığın motoru da denilebilir: summum de la civilisation).
Grant’ın açıklamaları aşağıdaki haritalar aracılığıyla izlenebilir :

Bronz Çağı (-3000 ile -1800 arası) Alpin Irkların Avrupa’ya dağılışı


M.Ö. 1800 ve 100 arasındaki dönemde Ön-Tötonik-Kuzeylilerin yayılışı



M.Ö. 100 ile M.S. 1100 arasındaki dönemde Kuzeyli Tötonikler ve Slav Alpinlerinin yayılması



Geçen yüzyılın başında (1916) Avrupalı ırkların dağılımı
Demek ki, Grant’a göre Anadolu Türkleri de Alpin ırkındandır.
Oysa, Mısır, Girit, Fenike, hâttâ Kartaca, Etrüsk ve Mikeen uygarlıklarını kuranlar Akdeniz ırkıdandır.
Zaten, gerek Helen ve gerekse Roma uygarlıkları Kuzeyli ırklar ile Akdeniz ırklarının karışmasından doğmuştur.
Ancak, gerek tüm uygarlıkların en güzeli Helen uygarlığı ile Roma Devleti’nin ‘örgütlenme aşkı’, kent geleneği, hukuk ve askerî etkinliği ve aile yaşamı idealinde Akdeniz uygarlığından çok Kuzeyli ırkların ‘kan’ı vardır.
Ne var ki, Grant’a göre Kuzeyli ırklar, kökenlerindeki ‘kültürel değerler’i terkettikçe ‘intihar eden ırk’ konumuna düşmüşlerdir.
Grant Etkisi
1920-30 arası, Grant dünya genelinde en çok okunanlar arasında yeralacaktır.
Ve Amerika’da olduğundan çok Almanya’da ‘etkin’ olacaktır.
Ancak Nasyonal-sosyalizm ideologlarından Alfred Rosenberg, Kuzeyli ırklar terimi yerine ‘Aryen’ ya da ‘Aryo-nordik’ veya ‘Atlant-nordik’ terimlerini yeğleyecektir.
Amerika’da ise, yine Alman kökenli Franz Boas (1858-1942), Amerikan Antropolojisi de denilen Kültürel Antroploji ya da Kültürel Görelilik (relativisme culturelle) ‘ekolü’nü kurarak Grant’ın görüşlerine karşı çıkacaktır.
Amerikan Antroplojisi, ‘evrimcilik’e karşı çıkan ve alanda yoğunlaşan çalışma yöntemleri ile, Grant’ın temsilcisi olduğu ‘fiziksel antroploji’nin karşısına ‘kültürel antropoloji’yi koyacaktır.
Grant ise Charles B. Davenport ile 1918’den itibaren Amerikan Kültürel Antroplojisine karşı Soyarıtımcılık konusuna ağırlık verecektir.
(Sürecek)
Habip Hamza Erdem
(1) Amerikan Antroplojisi alanında Franz Boas’tan itibaren Friedrich Ratzel, Alfred Louis Koeber, Robert Harry Lowie, Edvard Sapir, Ralph Linton, Margaret Mead ve Ruth Benedict’un adları sayılabilir.