Kapitalizm organize suçtur! CAPITALISM IS ORGANIZED CRIME !
99 yoksula karşı 1 zengin, bu büyük bir eşitsizlik 99 to 1, THOSE ARE GREAT ODDS
UÇURUMUN KENARINDA DANS(2): KIRK KATIR ya da KIRK SATIR…
Dr.Noyan UMRUK
Vergilerin yükseltilmesinin, kamu harcamalarının kısılmasına eşlik etmesi “mali uçurum” olarak niteleniyor. Oysa, bunalımı hafifletmenin kabul gören yolu tam tersi.(1) O halde sorun ne?
Sorun, Amerikan meşrebinde sınıfsal…
Mali uçurum tehlikesi karşısında Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasında harcamalardaki kesintiler ve izlenecek vergi politikası konusunda derin fikir ayrılığı var.
Obama,ABD bütçesindeki 1.3 trilyon dolar açığı kapatmak icin yıllık 250 bin dolardan fazla geliri olan zengin kesimden alınan verginin artırılmasını istiyor. Buna karşı çıkan Cumhuriyetçiler ekonominin canlanması için vergilerin düşürülmesini, vergilerin artırılması halinde, harcama, yatırım, istihdamın ve dolayısıyla ekonominin darlacağını savunuyor. Özetle, anlaşmazlık, ulusal gelirin yeniden dağılımı bazında sınıfsal bir içerik de taşıyor..
ABD’nin çıkmazı: Kırk katır mı, kırk satır mı?
Eğer Bush dönemi vergi indirimlerinin dolan vadesi uzatılmazsa, Amerikan halkının %83 ü vergi artışlarından etkilenecek. Vergi artışları kamu harcamalarının azalmasına eşlik ettiğinde (mali uçurum), her iki nedenin eşanlı etkisi ile 500 milyar doları 2013’te olmak üzere, potansiyel olarak on yıl içinde 7 trilyon dolar civarında meblağın ekonomi dışına çıkabileceği, bu yüzden büyümenin düşeceği(Bütçe Ofisinin-CBO, 2013’ün ilk yarısında %1,3 oranında daralma tahminine karşı, bu oranın %3-5 arasında olacağını ileri sürenler de var. IMF’e göre sırf bu nedenle büyüme sıfıra düşebilir) ve işsizliğin iyice artacağı söyleniyor.Bu durumda “kapitalizmi örgütlü suç” olarak tanımlayan eylemler bu kez daha güçlü biçimde Wall Street’den tüm ülkeye yaygınlaşacak.
Tam tersine, eğer Bush dönemi vergi indirimleri uzatılır ve harcamalar kısılmazsa, ekonomi mali uçuruma girmeyecek; ancak yeterli vergi geliri toplanamamış olacak; harcamalar önemli ölçüde (%40) borçlanma ile finanse edilecek; kamu borç ve açıkları artacak; tehlikeli şişme, patlamaya dönüşebilecek(2)
Tam bir“kırk katır mı, kırk satır mı” durumu …
Mali uçurum konusunda anlaşma sağlanamazsa Amerikan halkını neler bekliyor ?
*Vergi artışı orta sınıfı etkileyecek.
2013 yılında vergi oranları otomatik olarak artacak. Obama’nın hiç taviz vermek istemediği orta sınıf (middle class family) bir aile ortalama 2 bin dolar, düşük gelirli kesim ise 350 dolardan fazla ekstra vergi ödemek zorunda kalacak
*İşsizlik ödemeleri kesilecek, işsizlik artacak.
Bu durum yaklaşık 2 milyon işsizi etkileyecek. CBO tahminlerine göre 3,4 milyon insan işini kaybedecek.
*Sosyal güvenlik primleri yükselecek.
Kongrece, 2010’da %4,2’ye indirilen bu oranlar yüzde 6,2’ye yükselecek.
*Toplumsal sağlık hizmetleri gerileyecek.
Sağlık için ayrılan bütçe yüzde 2 oranında azaltılacak.Amerika’da yaklaşık 50 milyon insanın sağlık sigortası var. 65 yaş ve üstü kesimin sigortasını ise devlet karşılıyor. Ayrıca, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) bütçesinde 464 milyon dolar kesinti yapılacak.
*Kamu harcamaları kısılacak.
2013 yılında 100 milyar dolar ve gelecek 10 yılda 1 trilyon dolar harcama kesintisi yapılacak.
*Uzmanlara göre bütçe açığı büyüyerek 4,5 trilyon doları aşacak.
ABD'li parlamenterlere 'mali uçurumun' önlemek için sağduyu çağrısında bulunan Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, “Euro alanındaki sorunlar dünya ekonomisi için zaten yeterince ağır bir yük” derken, sözkonusu vergi artış ve harcama kısıntıları, ABD ekonomisini aşağı çekerek, küresel ekonomi için çok ağır bir yük oluşturacağını vurguluyor.
ABD ekonomisindeki gelişmeler, tüm dünyayı ve Türkiye’yi hızla peşinden sürükleme özelliğine sahip… Bu gelişmeler euro bölgesi, Çin ve yükselen piyasalardaki yavaşlamaları da indüklediğinde küresel bazda olumsuz gidişin tuzu-biberi olabilecek, 2013 yılı 2008’i mumla aratabilecek ve küresel bir tsunami bekleyen Nouriel Roubini gibi iktisatçıları haklı çıkaracak.
Bu yüzden, Türkiye’de olası bir paradigma ya da iktidar değişikliğini küresel krize bağlayan görüşlerin, ABD’i yakından izlemesi gerekiyor.
(1)UMRUK,”Uçurumun Kenarında Dans-I”, AYDINLIK G, 02.12.2012
(2)Ata ATUN, “ABD İflasın Eşiğine Geldi”, Haber Aktüel, 20.11.2012-“Yunanistan'ın Bütçe açığı 533 Milyar Dolar. Değerlendirme kuruluşları Yunanistan'ı hem “çöp” sınıfına indirgemişler, hem de sıralamada en alta yerleştirmişler. Yani "çöpün çöpü" mevkii... ABD bütçesi 2013 yılı açığı 1.3 Trilyon Dolar. Yunanistan'ın 26 katı. İşin ilginç yanı ABD Hükümetinin "Devlet giderleri" yani Ordu, CIA, FBI ve Memur giderlerinin toplamı 1.319 Trilyon Dolar. Bu ne demek? Orduyu tümden lağv edip, CIA, FBI gibi kuruluşların kapısına kilit vursanız ve de memurların tümünü de işten atsanız bütçe açığı sıfırlanıyor. Ama geriye emekli maaşları, sosyal-sağlık ödemeleri, işsizlik ödeneği kalıyor. Bunların da toplamı 2.477 Trilyon Dolar ABD şu anda batmış durumda.”