Bundan tam 14 yıl önce, 1994'ün Haziran -Ağustos ayları arasında 800 bin Ruandalının ölümüyle sonuçlanan soykırıma, Fransa'nın faal olarak katıldığına yönelik suçlamayı içeren rapor, dün Ruanda makamlarına teslim edildi.

Dün raporun önemli bölümlerini yayınlayan Belçika’nın "Le Soir" gazetesi ayrıca, Ruanda’nın eski Adalet bakanının ismini taşıyan "Mucyo" raporunda, bölgedeki insani yardım operasyonlarına katılan Fransız askerlerinin soykırımı doğrudan desteklediği bilgisini verdi.

500 sayfalık raporda, Fransa’nın soykırımdan haberdar olduğu, hazırlıklarına katıldığı ve soykırımda faal rol aldığı belirtiliyor. Ruanda’da Tutsi ve ılımlı Hutuların ölümüyle sonuçlanan soykırım hakkında bir araştırma komisyonu kurulmuş ve başına eski Adalet Bakanı Mucyo getirilmişti.

Raporda Fransa, soykırımcılara istihbarat, strateji, askeri eğitim desteği sağlamakla, "öldürülecek kişilerin listesinin belirlenmesine katkıda bulunmakla" ve de "silah temin etmekle" suçlanıyor.

Cumhurbaşkanı da suçlanıyor

O dönemde "Turquoise" olarak tanımlanan ve "insani yardım" amacını taşıyan operasyona Fransız askerleri de aktif olarak katılmışlardı. Rapora göre Fransız askerleri, soykırım suçlusu İnterhahamwe ile "işbirliği" yaptı ve Tutsi’lerin öldürülmesine dogrudan ve dolaylı olarak katkı sağladı. Aynı zamanda Fransızlar, Hutuların komşu ülkelere sürgün edilmesini teşvik etti, Kivu’da yenilen Ruanda askerlerini silahlandırdı ve yeniden organize olmalarını sağladı.

Raporda ayrıca, Ruanda hükümetinden Fransa’nın "soykırım suçlusu" olarak "Uluslararası Mahkemelere" şikayet hakkını elinde bulundurması talep edildi. "Turquoise" operasyonu Fransız general Jean-Claude Lafourcade tarafından 1994 yılında yönetilmişti.

---

Kaynak

Belçika'da soykırım tartışması

BRÜKSEL - Fransa'nın, Ruanda soykırımına faal olarak katıldığına ilişkin araştırma komisyonu raporunun açıklanmasının ardından Belçika'nın bu soykırımda oynadığı rol tartışılıyor.

Yüksek tirajlı "Le Soir" gazetesi, bugünkü baskılarında yer verdiği bir analiz yazısında, Fransa'ya yönelik ithamların görmezden gelinemeyecek, ciddiye alınması gereken şahitlik ve kanıtlara dayandığını belirtirken, Belçika'nın rolünün de "derinlemesine incelenmesi" gerektiğini kaydetti.

Gazete, Belçikalı istihbaratçıların, soykırım olacağını Dışişleri Bakanlığına önceden bildirdiklerini, Belçika'nın tepkisiz kaldığını da hatırlattı.

Belçika'nın soykırım döneminde Ruanda'daki askeri ve siyasi faaliyetleri, soykırımcılara sağladığı maddi destekler üzerinde duran gazete, tarafsız bir komisyonun bu unsurları araştırması gerektiğini ifade etti.

Ruanda hükümetinin geçen salı günü açıkladığı araştırma komisyonu raporunda Fransa, 1994 yılının haziran-ağustos döneminde 800 bin Tutsi ve ılımlı Hutu'nun ölümüyle sonuçlanan soykırımda faal rol oynamak ve bu soykırıma fiilen katılmakla itham ediliyor.

Komisyonun 500 sayfalık raporunda, Fransa'nın soykırım hazırlıklarından haberdar olduğu, bu hazırlıklara katıldığı, cinayetlerde faal rol oynadığı belirtiliyor.

Raporda Fransa ayrıca, soykırımcılara istihbarat, strateji, askeri eğitim desteği sağlamakla, "öldürülecek kişilerin listesinin belirlenmesine katkıda bulunmakla", "silah temin etmekle" suçlanıyor.

Rapora göre Fransız askeri danışmanlar, "eğitim" verdikleri asker ve sivillere bir yandan silah ve teçhizat sağlarken, bir yandan da "ateşli silah kullanmadan insanların toplu olarak nasıl öldürülebileceğini" öğrettiler.

Aynı raporda, Tutsi ve Hutu'lara tecavüz eden, onları öldürenler arasında Fransız askerlerin bizzat yer aldıkları, Fransa'nın kontrolündeki "güvenlik bölgesinde" katledilen insanların cesetlerinin çuvallara doldurulup havadan ormanlara atıldığı anlatılıyor.

Komisyon raporunda Fransızlar soykırıma katılımla itham ediliyor, Ruanda hükümetinin uluslararası kurumlara başvurarak girişimlerde bulunması öneriliyor.

Ruanda Adalet Bakanı, aralarında zamanın Cumhurbaşkanı François Mitterand, Başbakan Edouard Balladur, Dışişleri Bakanı Alain Juppe'nin de yer aldığı 13 siyasi yetkili ile bazı üst düzey askeri yetkilinin, soykırımdaki sorumlulukları çerçevesinde yargılanmalarını isteyeceklerini açıkladı.

"Le Soir" gazetesi, soykırımcılara sağlanan maddi destek üzerinde daha fazla durulması gereğinden söz ederken, o dönemde Fransa'da bütçeden sorumlu bakanın Nicolas Sarkozy olduğunu hatırlattı.

---

Kaynak