Türkler 'hak-hukuk'u Hollywood'dan öğreniyor

'Acil yardım' telefon numarasını kaç kişi biliyordur? İlköğretimdeki çocukların 'Acil durumda aranacak numara nedir?' sorusuna '911' yanıtını verdiğini okumuştum. ABD'deki polisin telefon hattı, bizim çocukların ezberinde. Geçenlerde de Emniyet Müdürlüğü'nün, Türkiye'de 911'i arayanların otomatik olarak 155'e yönlendirecek sistemi kuracaklarını okumuştum.

Hollywood filmlerinin yansımasını 'hukuk' sistemimizde de görüyoruz.

Açık Toplum Enstitüsü'nün desteğiyle İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin Haziran 2006-Nisan 2008 arası yürüttüğü araştırmanın sonuçları Türk toplumu için tam evlere şenlik.

Görüşülen 3 bini aşkın vatandaşın yüzde 41.4'ü hukuk sistemi ve hukuka ilişkin konular hakkında 'tamamen habersiz/bilgisiz' olduğunu söylüyor. Yüzde 45.4'ü de 'az bilgili.' Demek ki her 100 kişiden 87'si hukuktan bihaber. Kaldı ki, araştırmada traji-komik bir not düşülmüş: "Bu tip sorularda katılımcıların bilgisiz görünmemek adına, kendi durumunu gerçeğinden daha olumlu gösterme eğilimi vardır. Buna rağmen bu çalışmada, katılımcıların sadece yüzde 13'ü kendini bilgili olarak tanımlamıştır."
Yüzde 13'ün ne kadarı gerçekten 'bilgili' acaba? Bilgisizlik bir yana bir şeyler öğrenenler de yanlış öğrenmiş.

Mesela yüzde 30'u Türkiye'de bazı mahkemelerde jüri sisteminin uygulandığını söylüyor. Fazla Hollywood filmi seyretmekten herhalde.

Vatandaşların yüzde 56'sı duruşmaların kamuya açık yapıldığını bilmiyor.

Yüzde 54'ü avukat tutmadan da dava açabileceğinin farkında değil.

Dün araştırmanın sonuçlarının tartışıldığı toplantıda bir savcı, toplumun yargı konusunda bu kadar bilgisiz olmasını "Tehlike çanları çalıyor" diye nitelendiriyordu. Türk toplumunun en çok güvendiği kurum hiç değişmiyor: Silahlı Kuvvetler. Mahkemeler ise, Anayasa Mahkemesi'nden sonra en çok güvenilen üçüncü kurum.
Mahkemeler en çok güvenilen üçüncü kurum ama araştırmaya katılanların sadece yüzde 21.2'si tam olarak güvendiğini söylüyor.
Nitekim yüzde 40'ı mahkemelerin kararlarının 'adil' olduğunu düşünüyor. Tarafsız olduğuna inananlar ise katılımcıların sadece yarısı.

Taraflı bulacak ama en çok güvendiği üçüncü kurum olacak, toplum olarak 'güvensizliğimizin' kanıtı değil mi?

Funda Özkan
12/04/2008
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=252826