TÜRK DİLİNİN BAYRAMI KUTLU OLSUN

Dr. Noyan UMRUK

Türk Dil Bayramı 13 Mayıs mı 26 Eylül mü?

Türk Dil Bayramı için ülkemizde iki tarihten bahsedilmesi kafaları karıştırmaktadır.

Dil bayramınızı kutlarken bu karışıklığı da gidermiş olacağız.

Türkçenin başkenti olarak da bilinen Karaman'da Karamanoğlu Mehmet Bey'in verdiği ve böylece TÜRKÇENİN Anadolu'da ilk kez resmi dil kabul edildiği fermanın yıl dönümü 13 Mayıs Türk Dil Bayramı olarak kutlanır.

Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından 13 Mayıs 1277'deki fermanıyla Anadolu'da ilk kez devlet dili olarak kabul edilmesinin üzerinden tam 747 yıl geçti.

Binlerce yıllık tarihi ile Türk dili, millî kültürümüzün ortak ifade aracıdır, kutsal bir mirastır. Karamanoğlu Mehmet Bey’in 13 Mayıs 1277 tarihindeki “Şimden gerü hiç kimesne kapuda ve dîvânda ve mecâlis ve seyrânda Türkî dilinden gayrı dil söylemeyeler.” fermanı, Türkçenin devlet dili olması, gelişmesi ve gelecek nesillere nakledilebilmesinde önemli bir yer teşkil etmektedir. 747 yıl önce yaşanan bu tarihi olgu Türk Dil Bayramı adıyla kutlanmaktadır.

13. yüzyıl ortalarında Selçuklularda, edebi dil olarak Farsça, devlet işlerinde Arapça kullanılır iken halk dili Türkçe idi. Mehmet Bey, millet olarak birlikte yaşamanın ilk şartı olan dil birliğinin sağlanmasının gerekliliğine olan inancı sonucu bu birliği gerçekleştirmek için Toroslar üzerinde yaşayan bütün Türkmen boylarını çevresinde toplamıştır. Konya’ya girmelerinden sonra da burada yaşayan Selçuklu Türkleri, Karamanoğulları ile birlik olmuşlardır.

Karamanoğlu Mehmet Bey, 13 Mayıs 1277 de “Türk'üz, öyleyse Türkçe konuşmamız gerekir” diyerek “bugünden sonra hiç kimse sarayda, divanda, meclislerde ve seyranda Türk Dili’nden başka dil kullanmayacak” şeklinde ilan ettiği fermanı ile devlet işlerinde dil birliğini sağlamıştır.

Türkçemiz resmi dil olmasından bu güne gelişmiş ve zenginleşmiştir. Cumhuriyetin kurulmasından sonra da dilimizin gelişmesine önem verilmiş ve Türkiye Cumhuriyeti’nin en önemli kültür kurumlarından biri olan Türk Dil Kurumu 12 Temmuz 1932’de kurulmuştur.

13 Mayıs mı 26 Eylül mü?

Ülkemizde iki ayrı tarih Türk Dil Bayramı olarak kutlanır. Türkçenin başkenti olarak da bilinen Karaman'da Karamanoğlu Mehmet Bey'in verdiği ve böylece Türkçenin ilk kez resmi dil kabul edildiği fermanın yıl dönümü 13 Mayıs Türk Dil Bayramı olarak kutlanır.

Ancak Türk Dil Kurumu ise başka bir tarihi kabul eder. Ülkemiz genelinde Türk Dil Bayramı, 1932’deki Cumhuriyetin ilk Türk Dili Kurultayı’nın açılış günü olan 26 Eylül olarak kabul ediliyor.

Kutlu olsun...