Kiliseye 2 trilyon 400 milyar

Siz hiç Bulgaristan’da bir Türk câmiinin tâmir edildiğini duydunuz mu?

Yunanistan’da, Yugoslavya’da, Romanya’da bir Osmanlı medresesinin ihya edildiğini duydunuz mu hiç?

Gazi Hüsrev Bey, Sarayova’da birer biblo kadar zarif tam 40 çeşme yaptırmıştı. Türklüğün sadece üstün kültür ve medeniyet seviyesinin değil, aynı zamanda insan sevgisinin de anıtlaşmış âbideleri olan yüzlerce imarethane inşa ettirmişti ecdat. Ecdat bu imarethanelerde, müslüm-kâfir, zengin-fakir, Allah’ın her kuluna günde 3 öğün ücretsiz yemek verirdi.

Hastahânelerde, fakirin-fukaranın, garibin-gurebanın, tedavisi Allah rızası için ücretsiz yapılırdı.

Balkan coğrafyasının her şehrinde birkaç tane inşa edilen bu emsalsiz medeniyet eserlerinden ayakta kalan var mı hiç?

Filibe’de 53, Vidin’de 24, Mostar’da 49, Şumnu’da 50, Varna’da 41, bir destan yazıp çekildiğimiz Silistre’de 40 camimiz vardı bizim. Bir o kadar da medresemiz, hanımız, hamamımız vardı.

Bir zamanlar beylerbeylerinin, akıncı beylerinin, Türkmen beylerinin devlet-i ebed müddetin bekası için dua etliği bu emsalsiz medeniyet eserlerinden herhangi birinin tamir edildiğini duydunuz mu siz?

Ben duymadım.

Meyhaneye tebdil edilen camilerden dolayı ilgili hükümetler nezdinde teşebbüse geçen herhangi bir devlet adamına da rastlamadım.

Bırakın Balkan coğrafyasında öksüz bıraktığımız şaheser abideleri, hergün önünden milyonlarca insanın gelip geçtiği İstanbul’un ortasındaki şu Beyazıt Hamamı’nı ihya etmek gerektiğini idrak eden bir devlet adamına da rastlamadım!

Biz o hamamı inşa ettiğimizde bir çok Avrupa toplumu yıkanmanın günah olduğuna inanıyordu.

Fakat Trabzon’daki Kostaki Konağı’nı Sümela Manastırı’nı ve daha nice nice kiliseyi, şapeli, agorayı tamir ettirenler bu ecdat yadigârını sürekli görmezden geldiler. Fener patrikhânesi civarındaki 200 rum evini “kültürel miras” olduğu gerekçesiyle restore edenler de görmezden geldiler bizim eserlerimizi.

Dünya Anıtlar Vakfı’nın 2004 yılında koruma listesine aldığı Türkiye’deki 5 eserden biri bile bizim eserimiz değildi!

Düşündürücü değil midir bu tercih. Kültür Bakanlığı’nın Van’daki ermeni kilisesini tamir ettirmek için 2 trilyon 400 milyar lira ayırması da düşündürücü değil midir? Kilise açmak ve kilise tamir etmek için mi iktidara geldiler bunlar.


Necdet SEVİNÇ, Yeniçağ, 29 Nisan 2005