''KOÇ''LAR GİBİ TÜPRAŞ; TÜRRAŞ'IN BAŞI KOÇLAR

Ama adam demişti: ''Kar edeni de satarım etmeyeni de, herkes işine baksın'' .


Tek ulus'tan çok uluslu şirketlere; milyonların olmaktan bankerlerin olmaya...

Türkiye'nin yüzlerce kuruluşunu, binlerce taşınmazını, milyarlarca metrekaresini yıllar boyu kasasına yönlendiren bankacı çeteler, emin adımlarla ilerledikleri yolda önüne ne kattıysa aldı, yuttu, devirdi; karteller ve demir-çelik tröstleri bu yolla ete kemiğe büründü. Petrol şirketlerine, şeker fabrikalarına, maden ocaklarına, orman arazilerine, ve daha nice üretim tesisine taktığı çengelle abat oldu. Çokuluslu şirketler, ellerinde tuttukları Türkiye'yi işte böyle dize getirmişlerdi, ülkemizin varına yoğuna işte böyle sahip olmuşlardı...

Türkiye küresel şirketlerin çengeline takılan bir kurban. Tüpraş ise özelleştirme furyasının onuncu yılında gözden çıkarılan öncü kuruluşlarımızdan(dı). Tüpraş'ın yıllık üretim kapasitesi milyonlarca tondu ve altmış milyonluk devlet bu milyonlarca tonu ''taşıyamadı'' ama şimdi bu milyonlarca tonu tek başına 8-10 kişilik bir yönetim kurulu çok rahat taşıyor.

TÜPRAŞ NEYDİ? (TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK SANAYİ ŞİRKETİ)

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı resmi sitesinden 2006 verileriyle...

KURULUŞ :
1983 yılında Kamu İktisadi Teşebbüslerinin daha verimli çalışmalarını sağlamak amacıyla yapılan düzenlemeler kapsamında, ülkemizdeki kamuya ait rafinerilerin bir çatı altında toplanması kararlaştırılmıştır. Bu amaçla, 1961 yılından beri faaliyet gösteren İPRAŞ’ın (İstanbul Petrol Rafinerisi A.Ş.) Ana Sözleşmesi, 25 Ekim 1983 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı’nda TÜPRAŞ (Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.) Ana Sözleşmesi’ne dönüştürülmüş ve TÜPRAŞ’ın tescil ve ilanı 16 Kasım 1983 tarihinde tamamlanmıştır...

RAFİNERİLER:
İZMİT, İZMİR, KIRIKKALE, BATMAN

SERMAYE:
22 Kasım 1990 tarihinde Kayıtlı Sermaye Sistemi’ne geçen TÜPRAŞ’ın 15 Ekim 2001 tarihinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı’nda kayıtlı sermayesi 100 trilyon TL’ndan 500 trilyon TL’na yükseltilmiş olup, 24 Ekim 2001 tarih, 5410 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmiştir. Yönetim Kurulunun 20 Haziran 2001 tarihinde aldığı karar uyarınca TÜPRAŞ’ın çıkarılmış sermayesi, bedelsiz olarak %235 artışla 250.4 trilyon TL’na yükseltilmiş, karar 24 Ekim 2001 tarih, 5410 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayınlanmıştır.

KAPASİTE:
TÜPRAŞ’ın kuruluşunda 17.2 milyon ton/yıl olan hampetrol işleme kapasitesi, İzmir Rafinerisi Darboğaz Giderme Projesinin son bölümünün 1984 yılında tamamlanması sonucunda 17.6 milyon ton/yıla yükselmiştir. Ayrıca yapımı tamamlanan 5.0 milyon ton/yıl kapasiteli Kırıkkale Rafinerisinin 1986 yılında, yine 5.0 milyon ton/yıl kapasiteli İzmir Rafinerisi Tevsii Projesinin 1987 yılında devreye alınmasından sonra TÜPRAŞ’ın hampetrol işleme kapasitesi 27.6 milyon ton/yıla ulaşırken, Türkiye’nin toplam hampetrol işleme kapasitesi 32.0 milyon

ton/yıl olmuştur. TÜPRAŞ ülkemizin toplam rafinaj kapasitesinin %86’sına sahiptir.


PERSONEL SAYISI: 4332

NET SATIŞLAR (31.12.2003) 9.257.998 Milyar TL

NET SATIŞLAR (30.09.2004) 7.904.338 Milyar TL

KAR / ZARAR (31.12.2003) 412.851 Milyar TL ( Net Dönem Karı)

KAR / ZARAR (30.09.2004) 408.241 Milyar TL ( Net Dönem Karı)

PAZAR PAYI 2002 Yılı: % 74,3 2003 Yılı: % 71,7



ÖZELLEŞTİRME ÇENGELİ

2004

13 Ocak 2004 Özelleştirme İdaresi’nce yapılan ihalede TÜPRAŞ'ın yüzde 65.76 oranındaki kamu payının hisseleri için en yüksek teklifi 1.3 milyar dolarla Zorlu- Efremov ortak girişim grubu verdi.

13 Ocak 2004 tarihli İhale Komisyonu kararı, Petrol-İş Sendikası tarafından dava edildi.

Elini çabuk tutan Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK), Tüpraş'ın satışını 6 Şubat 2004 tarihli kararıyla onayladı.

Ardından Ankara 10. İdare Mahkemesi 24 Mayıs'ta sendikanın istemini paylaşıp kararla ilgili yürürlüğü durdurdu.

ÖİB ise karara itiraz etti.

İtiraz üzerine Ankara Bölge İdare Mahkemesi, durdurma kararını kaldırdı.

Ve ardından bir sürü karar, bir sürü temyiz, bir sürü onama ve karar durdurma.Bir ileri, bir geri; sendika olmaz ,hükümet olacak dedi. Kavga devam etti. İlerleyen yıllarda da aynı kavgalar yeniden yaşandı. Sendika yine olmaz dedi, ÖİB yine olur dedi.

2005..

12 Eylül 2005 tarihinde tüm yatırımcıların katıldığı nihai pazarlık görüşmeleri yapılmıştır.

Teklif verenler;

• OMV Aktiengesellschaft
• Polski Koncern Naftowy ORLEN SA - ZORLU Holding A.Ş. Ortak Girişim Grubu
• KOÇ-SHELL Ortak Girişim Grubu
• ENI S.pA Divisione Refining & Marketing
• Anadolu Uluslararası Tic. Ve Taş. A.Ş.-Çukurova Holding A.Ş. Ortak Girişim Grubu
• Indian Oil Corp. Ltd.- Çalık Enerji Sanayii ve Ticaret A.Ş. Ortak Girişim Grubu
• Ordu Yardımlaşma Kurumu Genel Müdürlüğü
• Petrol Ofisi A.Ş.-Tüpraş Aqusition Cons. Ortak Girişim Grubu
• MOL Hungarian Oil and Gas Public Ltd. Co.

En yüksek teklifi 4.140.000.000 ABD Doları olarak KOÇ-SHELL Ortak Grubu vermiştir.

Özelleştirme Yüksek Kurulu, Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.'nin (Tüpraş) 4 milyar 140 milyon dolara Koç-Shell ortak girişim grubuna satışına onay verdi.

O zamandan bu zamana kadar ÖİB hep taraf oldu ve dış güdümlü, çokuluslu şirketlerin ağzından çıkana baktı; diğer yanda ise sendika verebileceği kavgayı verdi. Ancak Amerika'daki gizli örgütlenmelerin bizdeki temsilcileri Türkiye'nin öncü kuruluşuna çengeli takmıştı bir kere, kanata kanata da olsa bu işi almalıydılar. Bu iş öyle kolay bırakılamazdı; milyon dolarlık, milyar dolarlık bir işti. Sermayedarlar güçlüydü, zengindi, mason locaları, lionslar onların arkasındaydı.

Sonuçta bakın ne oldu..

TÜPRAŞ Yönetim Kurulu

Ömer M. Koç
Yönetim Kurulu Başkanı


Mustafa V. Koç
Başkan Yardımcısı


Rahmi M. Koç
Yönetim Kurulu Üyesi


SemahatArsel(Rahmi Koç'un kız kardeşi)
Yönetim Kurulu Üyesi
Ali Y. Koç
Yönetim Kurulu Üyesi
O.Turgay Durak
Yönetim Kurulu Üyesi
Temel Kamil Atay
Yönetim Kurulu Üyesi
Erol Memioğlu
Yönetim Kurulu Üyesi
Ahmet Aksu
Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi ve ÖİB Temsilcisi
Gökçe Bayındır
Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi
Kutsan Çelebican
Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi
Osman Mete Altan
Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi

Ve bakanın da dediği gibi herkes işine baktı, o da kar edeni de etmeyeni de sattı. Sıradan da değil haa, babalar gibi sattı, çatır çatır sattı.

''Koç''lar gibi Tüpraş buydu işte, aslında gibi değil bildiğin koç, babalar gibi koç...

3 Ağustos 2012

Ahmet Ramazan ERDÖL

ahmetramazanerdol@hotmail.com