Kürtler, ABD ve Sovyet desteğiyle devlet kurmak istedi, hep hüsran yaşadı

✔ Trump, PKK/YPG'ye “Kürtlere orada 400 yıl daha kalacağımıza dair söz vermedik” dedi.
✔ 1946'da, Sovyetler Birliği'nin desteğini çektiği Mahabad Kürt Cumhuriyeti 1 yılda yıkıldı.
✔ 1974'te, ABD ve İran'ın desteğiyle, Irak'ta isyan eden Mustafa Barzani de yüzüstü bırakıldı.
✔ Dün de bugün de emperyalizm için varsa yoksa sadece petrol oldu ancak ders alınmadı.

1– ABD Başkanı Donald Trump, önceki gün şu çarpıcı gerçeği bir kez daha dile getirdi. Trump, YPG/PKK'ya atıfta bulunarak, “Kürtlere orada 400 yıl daha kalacağımıza dair söz vermedik” ifadelerini kullandı. Trump'ın bu tespiti kendi içerisinde tutarlılık taşıyor. Çünkü, emperyalizm (Özetle: Güçlü devletlerin daha az güçlü olanları, siyasi ve ekonomik egemenliği altına alması) ile yatağa girdiğin anda onun ‘taşeronu' olursun! Bu devletler için de geçerli kendisini ‘bağımsızlıkçı' olarak tanıyanlar için de geçerli! O zaman…

Amerika'nın 1 numarasının sözü akla 2. Dünya Savaşı'ndaki bir pratiği akla getirdi:

Mahabad Kürt Cumhuriyeti…

Mahabad, İran'da Urmiye Gölü'nün güneyinde bir vadide yer alıyor Adı ‘ay şehri' anlamına gelmekte…



SOVYET ASKERİ ÇEKİLİNCE…

2. Dünya Savaşı'nda da bugün olduğu gibi ‘satranç' tahtası masadaydı. Almanya, Sovyetler Birliği işgaline başladı ve İngiltere ile Sovyetler müttefik oldu. 1925'te İran tahtına oturan Rıza Şah Pehlevi'nin ‘Alman' yanlısı olması iki müttefiki harekete geçirdi. Şah'ın, İngiliz-Sovyet taleplerini kabul etmemesi üzerine de 25 Ağustos 1941'de Sovyetler Birliği kuzeyden, İngiltere de güneyden İran topraklarına girdi. İşgal olur da petrolden hak istenmez mi? ABD, İngiltere ve Sovyetler arasında ‘örtülü' savaş başladı…

İran ise hem ABD hem de Sovyetler'le anlaşmış ve topraklarını korumaya çalışmıştı. Ancak……

22 Ocak 1946'da, ülkenin kuzeydoğu kesiminde bulunan Mahabad kentinde, Sovyet destekli bir “Kürt cumhuriyeti” kurulmuştu.

Cumhurbaşkanlığını Kadı Muhammed üstlenmişti. Sovyetler Birliği'nin İran'dan askerlerini çekmesi, Mahabad Cumhuriyeti için sonun başlangıcı oldu.

15 Aralık 1946'da İran ordusunun Mahabad'a girişiyle birlikte “Kürtler”in hayali de sona erdi.

Kadı Muhammed, yaklaşık üç aylık bir yargılama sürecinin ardından, 31 Mart 1947 günü, Çarçıra Meydanı'nda kurulan darağacında idam edildi.

TARİHTEN DERS ÇIKARAN VAR MI?

8 Kasım 2009… Soner Yalçın, Hürriyet'te “İran'ın Kürt Açılımı idamla son buldu” yazısını şöyle bitirir:

“… Aslında Gazi Muhammed iki büyük hata yaptı. Bir büyük ülkenin desteğiyle bağımsız bir devlet kurabileceklerine çok güvendi. Oysa, bağımsızlığının maddi koşulları, dünya savaşı ile ortaya çıkmış ancak savaşın bitmesi ile ortadan kalkmıştı. Sovyetler ile İngiltere arasındaki anlaşma, İran'ın İran yönetimi altında kalmasıydı. Kürtler, Sovyetler'in İran'dan çekileceğini hesaba katmamışlardı. Aynı bugün ABD'nin çekileceğini hesaba katmadıkları gibi… İkinci hataları ise aşiretlere dayanarak modern bir devlet kurulamayacağını bilememeleriydi. Bugün Kürtler, Mahabad Cumhuriyeti'nden gerekli dersleri çıkarıyor mu?”

O zaman bir örnek daha verelim…

2– Molla Mustafa Barzani'den ABD Başkanı Carter'a iki ‘hüsran' mektubu: Biz Kürtler, ABD'ye ve İran'ın şeref sözüne güvenerek düşmana karşı koyduk

1968'de Irak'ta Baas Partisi iktidara gelir ve Baas, Sovyetler Birliği'yle ilişkilerini geliştirmeye başlar. 1972'de, Irak ile SSCB “Dostluk ve İşbirliği Anlaşması” imzalar. İşte bu anlaşma Kürt hareketinin rotasını Amerika'ya çevirmesindeki en büyük etken olur! 1973'te ABD Başkanı Richard Nixon, İran Şahı Pehlevi ile görüşür. Kürtlere 16 milyon dolar yardım yapılacaktır.

Yani… Molla Mustafa Barzani (Mesud Barzani'nin babası) Amerika'dan desteğini almıştır.



IRAK'TA AYAKLANMA BAŞLAR

Barzani, 1974'te Irak'ın yaptığı özerklik önerisini reddedip büyük bir ayaklanma başlatır. Ancak… Dönemin Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Saddam Hüseyin ve İran Şahı tarafından 1975'te Cezayir Devlet Başkanı'nın ara buluculuğunda imzalanan “Sınır ve İyi Komşuluk Anlaşması”yla, Barzani hüsran yaşar. ABD de Kürt hareketine verdiği yardımı keser. Yaklaşık 50 bin kişi hayatını kaybetmiştir ve Kürt hareketi yüzüstü bırakılmıştır.

Molla Mustafa Barzani, 1997'de ABD'ye gider yeni başkan seçilen Jimmy Carter'a ‘hüsranını' anlatan iki mektup kaleme alır.

Gazeteci-yazar Erbil Tuşalp'ın, 1992'de kaleme aldığı ve Bilgi Yayınevi'nden çıkan “Zehir Yüklü Bulutlar, Halepçe'den Hakkari'ye” kitabında iki mektup da ayrıntılı bir şekilde yer alır.

Barzani, 9 Şubat 1977 tarihli mektubunda özetle şöyle der:

‘MÜKAFATIMIZI ALAMADIK'

“Başkanlık seçimini kazanmanızdan dolayı sizi yeniden kutlarım. Bize Kürt devriminin, hem Birleşik Devletler'den hem de İran'dan destek göreceği söylendi. O şekilde ki, Kürtler için gerçek bir özerkliği ve Irak için demokratik bir cumhuriyeti gerçekleştirmek için mücadele eden Kürtler'in, Irak rejimi karşısında dayanabilmeleri mümkün olsun. Biz Kürtler, ABD'ye ve İran'ın şeref sözüne güvenerek düşmana karşı koyduk ve onunla savaştık. Bize mükafat olarak söz verilen özerklik nerede? Bütün halklar için onur, birlik, özgürlük ve demokrasinin temel ilkelerini ilan etmiş olan Amerika Birleşik Devletleri ulusu gibi büyük bir ulus, Kürt yenilgisindeki rolünden sonra, olanlara kayıtsız kalabilir mi?”

3– Barzani, Irak'tan sonra hedeflerinin Türkiye olduğunu 1966'da ilan etmişti



Hatırlatmakta fayda var… Yeni İstanbul adlı günlük siyasi gazetenin 26 Eylül 1966 tarihli manşeti…

Molla Mustafa Barzani, “İkinci hedefimiz Türkiye'dir, ancak bunun için henüz erken” der.

Haber, gazetenin “İsviçre özel muhabiri” olarak nitelediği Hüseyin Aydınkaya'nın imzasıyla yayımlanır. Haberi okuyalım:

“… Son zamanlarda Avrupa basını sistemli şekilde Kürtlük ve ‘Kürdistan' lehine büyük bir propagandaya girişmiştir. 28 Ağustos 1966 günü İsviçre televizyonu, siyasi konuşma saatinde Kürtlük ve ‘Kürdistan'a dair 15 dakikalık bir program ayırmıştır. Bu programda Kürtler'in Irak ile yaptığı mücadeleye dair resimler ve konuşmalar yer almıştır. Bu arada kanalın yorumcusu Kürtler'i, İngilizlerin desteklediğini söyleyerek Molla Mustafa Barzani'nin bir konuşmasını ve ‘Kürdistan' topraklarını gösteren bir harita yayınlamıştır.”

‘MUTLAKA OLACAK'

Haberin devamında Barzani'nin şu sözlerine yer verilir:

“… İstiklal davamızı muhakkak kazanacağız. ‘Kürdistan' haritasını dünya milletlerine kabul ettireceğiz. Irak'tan sonra ikinci mücadele cephemiz Türkiye olacaktır. Fakat bu mücadele için zaman çok erkendir.”

Aytunç ERKİN, 23 Ekim 2019