TURGUT Özakman’ın "Diriliş-Çanakkale 1915" kitabı, Balkan Savaşı’da perişan olmuş, onuru kırılmış Türklerin Çanakkale’deki dirilişini anlatıyor.

Kitap, dünyanın en büyük armadasının ve kara gücünün Çanakkale’de nasıl perişan hale geldiğini bir film canlılığıyla yansıtıyor.

Okumuyorsunuz, sanki seyrediyorsunuz savaşı.

Çanakkale Savaşı’nın bir başka önemli yanı da Mustafa Kemal adlı bir yarbayı tarih sahnesine çıkarması.

Çanakkale’de askeri bir deha olarak dikkat çeken 33 yaşındaki bu yarbay, savaşın kazanılmasında önemli bir rol oynuyor.

"Çanakkale kahramanı" olmak Mustafa Kemal’e Kurtuluş Savaşı’nın liderliği yolunu da açıyor.

Turgut Özakman’ın büyük ustalığı, binlerce sayfalık kaynakları tarayıp bir kitaba sığdırmasıdır.

* * *

1915 yılı başlarında Tekirdağ’daki 19. Tümen’in komutanlığına genç bir yarbay atandı.

Atamayı Hürriyet kahramanı Harbiye Nazırı ve Genelkurmay Başkanı Enver Paşa yapmıştı.

Ama bu sıradan atamayı yaparken, bunun Çanakkale Savaşı’nın, daha sonra da Kurtuluş Savaşı ile Türk ulusunun yazgısını değiştireceğini bilmiyordu.

Yarbay Mustafa Kemal’e geri plandaki Eceabat bölgesi komutanlığı verildi.

İngiliz ve Fransız zırhlılarından oluşan dünyanın en büyük armadası Çanakkale Boğazı’nı geçip İstanbul’u teslim almak amacıyla 19 Şubat 1915 Cuma günü saldırıya geçti.

Savaş saat 09.30’da 18 büyük zırhlının Türk toplarının menziline girmeden boğazın kıyılarını bombalamasıyla başladı.

Dev zırhlılar güçlü toplarıyla kıyıların her santimetrekaresini saatlerce dövüp cehenneme çevirdiler.

Sonra da 5 sıra halinde boğaza girdiler.

İşte o anda cehenneme dönen kıyılarda bekleyen Türk topçuları toprağın altından çıkarak menziline giren zırhlılara bomba yağdırdı.

Yenilmez denen armada perişan oldu. O haşmetli zırhlıların bir kısmı battı. Bir kısmı da canlarını kurtarmak için Türk toplarının menzilinden kaçtı.

Yenilmez armada perişan olmuş ve savaş alanını terk etmişti.

Çanakkale Deniz Savaşı Türklerin zaferiyle sona ermişti.

* * *

Çanakkale’yi denizden geçemeyeceklerini anlayan emperyalist güçler, bu kez Gelibolu Yarımadası’na batı ucundan ve güneyden çıkarma yaptılar.

25 Nisan 1915 günü kara savaşları başladı.

Düşman önce yarımadanın Seddülbahir, Ertuğrul Koyu ile Arıburun’a asker çıkardı.

Arıburun bölgesindeki kuvvetler yeterli değildi.

Oradan sorumlu komutanlar hemen Mustafa Kemal’i arayıp yardım istediler.

Mustafa Kemal düşmanın Kocatepe’yi ele geçirmesi durumunda savaşın başlamadan biteceğini anladı ve hemen kararını verdi:

"Düşmanın kıyıya yerleşmesine ve yayılmasına izin verilemez. Bu çok tehlikeli olur. Emir beklemek vakit kaybetmek olacak."

Ve ordu komutanlığına haber vermeden birliklerini bölgeye sevk etti ve düşmanın püskürtülmesini sağladı.

Bu müdahalesi ile savaşın yazgısını değiştiren genç yarbay, albaylığa yükseltildi.

Mustafa Kemal aynı askeri dehayı Conkbayırı ve Anafartalar savaşlarında da göstererek hem savaşın kazanılmasında önemli bir rol üstlendi, hem de tarih sahnesindeki yerini aldı.

Düşmanın yenilmez armadası ve orduları Çanakkale’de büyük kayıplar vererek arkalarına bakmadan kaçtılar.

Çanakkale zaferi, bir ulusunun inanılmaz direnişi ve dirilişi olarak tarihteki yerini aldı.

Tufan TÜRENÇ
tturenc@hurriyet.com.tr

KAYNAK