News of Habip Hamza ERDEM

AVRUPA’DA TÜRKLER (X)
İstanbul İstanbul
II.Mehmet, Topkapı, Sulu-Kule ve Edirnekapı’yı gören Maltepe sırtlarına kurulu yeniçeri karargâhına yerleşti. Sağında denize doğru Anadolu birlikleri, solunda Haliç’e doğru Rumeli birlikleri yer alıyordu. Ordunun bir bölümü de ardında, ihtiyat olarak konumlanmıştı. Kayınpederi Saragos Paşa ve Karacabey, Pera tepelerini tutmuş Galata’daki Cenevizlilerle ilgileniyorlardı.
Basileus’un “ya başkentimi korurum ya da enkazı altında can veririm” mesajına, II.Mehmet “Peygamber aşkına yemin ederim ki, İstanbul ya tahtım olur ya da mezarım” diye yanıtlıyordu.
II.Mehmet’in ...

AVRUPA’DA TÜRKLER (IX)
‘Beni seven peşimden gelsin !’
II. Mehmet, henüz 22 yaşındayken, Manisa’da bulunan babası II.Mahmut’un ölüm haberini aldığında, ilk haykırdığı tümce ‘beni seven peşimden gelsin’ oldu.
II.Murat’ın prenses Servie’den olup daha meme emmekte olan küçük oğlu Ahmet’in ileride sorun çıkarma olasılığına karşı, onu boğdurarak işe başladı II.Mehmet.

II.Mehmet (1451-1480)

Yayımladığı ‘kanunname’de, ‘Önce Devlet’ (necesssité de d’Etat) diyecek ve kendisinden sonra gelen tüm padişahlar, Devlet’in önceliği zorunluluğuyla tüm kardeşlerini şu ya da bu biçimde ...

AVRUPA’DA TÜRKLER (VIII)
Sofu Sultan
“Sünniliğin Ulü’l-emre itaat koşulu sayesinde Osmanlı sultanları koca bir imparatorluğu sorunsuz bir şekilde yönetebildiler. Sünni İslam “Adaletsiz de olsa yöneticiye itaat farzdır” diyordu. Bu, halkı, tüm İslam dünyasında, baskıcı rejimlere karşı, olup biteni tevekkül ile karşılamaya itmiş olmalıdır.” (1)
Timur‟un Anadolu’dan ayrılmasından sonra Türklerin Müslümanlığa bakışında önemli bir değişiklik oldu. Artık Türklerin Müslümanlığı daha içsel bir Müslümanlıktı. Cengiz Han yasalarına olan bağlılık azalmaya başladı. Artık “Şeriat” güç kazanıyordu. Şeriat karşısında ...

AVRUPA’DA TÜRKLER (VII)
Anadolu, Türk ve Türkiye
Arap coğrafyacı Edrisî’nin notları, Yaşayan Doğu Dilleri Özel Okulu öğretmenlerinden P. Amédée Jaubert tarafından Fransızca’ya çevrilip basıldıktan sonra (1836), Batılıların hep ‘küçük Asya’ (Asie Mineur) dedikleri Anadolu’ya, Natos veya Natolie denilmeye başlanıyor (1).
Bir başka söylentiye göre, bir başka Arap gezgin Abou- Abdallah Ben Batouta, doğduğu kent Tanger’den, haç görevini yerine getirmek üzere, bugünkü Suriye’nin Lazkiye limanına geliyor. Henüz 23 yaşında, (Sağa doğru inecekken nasılsa sola dönüp biraz ...

AVRUPA’DA TÜRKLER (VI)
Anadolu’da köylü ayaklanması
Çelebi Mehmet yönünü Avrupa’ya döndüğünde, ilk işi, Venedikliler tarafından yakılan Gelibolu’daki donanmayı canlandırmak olacaktı. Ne ki, belki de Osmanlı’nın ‘en tehlikeli’ ayaklanması buna engel olacaktı.
Simav’lı Bedreddin, Musa’nın ortadan kaldırılmasından sonra, Musa’nın Kazasker’i olmasına karşın, bir bakıma emekli maaşıyla İznik’e gönderilmişti. Çünkü hukuk ve felsefe alanındaki bilge kişiliğiyle tanınmaktaydı.
Ancak Bedreddin’in taraftarı olmasına karşın görüşlerini yaşama geçirmesi için bir tutamağı da olması gerekiyordu. O da, İzmir Karaburun’da yaşayan bir ...

AVRUPA’DA TÜRKLER (V)
Türk’ün Türkten Başka..
Niğbolu’da Avrupa’lı orduları dize getiren Bayezid’in Doğu’ya yöneldiğini söylemiştik. O yönde en önemli hedefin İstanbul olması da çok doğaldır.
O arada Bizans İmparatoru Jean Paléologue ölür ve yerine oğlu II.Manuel geçer. Ancak Adroniç’in oğlu olup, Manuel’in de yeğeni olan Jean ‘dolap çevirmeye’ başlar. Oysa zamanında, geleneğe uyarak gözlerine mil çekilmiştir ama o görmeye devam etmektedir. Ve Bayezid’den yardım ister. Bayezid de İstanbul’un çevresini sarar ve kenti açlıkla karşı karşıya ...

AVRUPA’DA TÜRKLER (IV)
Balkanize Balkanlar
Milattan sonra 400’lerde, Balkanlar Roma İmparatorluğu’nun en gönenmiş bölgesini oluşturmaktaydı. O nedenle de dört bir koldan ‘barbar’ların saldırılarına uğramaktaydılar.
Sırp Şarlmanı da denilen, Stpephan Douchan ilk kez Çar ünvanı kullanmakta ve batıdan doğuya Adriyatik ile Karadeniz arasından, kuzeyden güneye Tuna havzasından Ege Denizine kadar olan bölgede egemenlik sürmekte ve başkent olarak Üsküp’te oturmaktaydı.
İstanbul’u almak için çıktığı seferde öldüğü söylenmektedir.
Çar’ın ölümünün ardından İmparatorluğu parçalandı.
Yedinci yüzyıla gelindiğinde Fin, Macar ...

AVRUPA’DA TÜRKLER (III)
Selçuklular
Oğuz boylarıyla karışık oymaklar Hazar Denizi kıyılarında yerleşik idiler. Onlarla aynı yurdu paylaşan Tatarlar gibi onlar da yeni otlaklar aramak üzere ayrılıyorlar.
Onuncu yüzyılın ikinci yarısında, Selçuklular (Komutanlarına Seldjouk deniyor) olmak üzere ve Anadolu’ya giriyorlar.
“Arslan yürekli, Doğu’nun ve Batı’nın kralı, inananların komutanı” Alp-Arslan, önce Ermenistan’ı, ardından Suriye’nin, Antakya, Şam ve Halep’ini ele geçiriyor.
1073 yılında basileus Michel İstanbul için kaygılanmaya başlıyor ve Papa VIInci Gregoire’dan yardım istiyor.
1078’de Kudüs de ...

AVRUPA’DA TÜRKLER (II)
Fransa ve Türkiye
Le Botry’ye göre, bağımsızlık ve halkların dokunulmazlığı konusunda duyarlı olan Fransa, I. François’dan (1494-1547) buyana Türkiye’yle dostluk (alliance) ilişkisi içerisindedir.
Fransız ozan ve tarihçi Alphonse de Lamartine (1790-1869)’e göre “Osmanlı İmparatorluğu coğrafî, askerî, denizcilik ve politik olarak bir milyon km² (cent mille lieues carrés)lik bir alanda yerleşik olup, (herhangi bir nedenle dağılacak olursa) yerini ancak Rusya doldurabilecektir”.
Yani henüz 1850’li yıllarda, Rusya olacağına Türkiye ...

AVRUPA’DA TÜRKLER
Bu yazı dizisinde F. Le Botry’nin L’Humanité gazetesinin 3, 10, 17, 24, 31 Mayıs ve 6, 14, 21, 28 Haziran 1915 tarihlerinde yayımlanan yazı dizisinin bir özeti sunulacaktır.

Çanakkale nasıl geçilir?
Dante, “Hellenspont (Çanakkale Boğazı) Xerxès tarafından geçildiğinden buyana tüm insanlık hayelleri üzerinde bir fren etkisi yapmıştır” diye yazıyordu.
İranlı Büyük Xerxès (M.Ö. 519-465), Milattan Önce 480 yılında 1200 gemiyle Çanakkale boğazı üzerinde bir ‘köprü’ kurarak Avrupa yakasına geçmişti.
Le Botry de, Türkler’in ...