News of Habip Hamza ERDEM

LAİKLİK’İN L’Sİ (IV)
Ekonomi ve Laiklik
Ekonomi ile laiklik arasında ne gibi bir ilişki olabilir diye sorulabilir.
Bu soru, ‘ekonomi’nin ‘E’sini bilmeyenlerin soracağı bir sorudur.
Yani gözünü televizyonların ‘ekonomi programları’ndan ayırmayıp, gazetelerin ‘ekonomi sayfası’ndan başka sayfalarını görmeyen ve “dolar düştü altın kalktı” haberleriyle hop oturup hop kalkanların sorusu..
Kuşkusuz ‘tüketim ekonomisi’ne karşı ‘üretim ekonomisi’ diyen ‘yarı ekonomist’lerimiz de yok değildir.
Oysa ‘tüketim’ de ‘üretim’ de salt ekonomik bir ‘kavram’ değil ama ‘toplumsal’ birer kavramdırlar.
Demeki ...

‘LAİKLİK’İN L’Sİ (III)
Salamank Okulu ve laiklik
İspanya’da 16. Yüzyılda, Franscisco Vitoria (1483-1546) tarafından sadece teolojik değil ama tüm ‘düşünce alanları’nı kapsayan bir atılımına tanık oluyoruz.
Özde ‘yeni ekonomik düzen’le birlikte jusnaturalistes de denilen yeni bir ‘ekonomi’, ‘doğal hukuk’ ve ‘ahlâk’ kuramı değişik düşünürlerce kendi köşelerinden geliştirilmeye çalışılacak ama belli bir ‘okul’ oluşturabilecek bir bütünlük gösterecektir.
Başta Francisco Vitoria olmak üzere, Domingo Soto (1495-1560), Martin Azpilcueta ve Tomas Marcedo gibi kimi düşünürler 13.yüzyıldan buyana egemen ...

‘LAİKLİK’İN L’Sİ (II)
Laiklik’in bir ‘ilke’ olduğunu biliriz ama belki de ‘politik’ bir ilke olduğu üzerinde durmayabiliriz.
Politik ama ‘özgül’ bir ‘politik ilke’ (culture politique spécifique).
Çünkü laiklik aynı zamanda bir ‘kültür’dür.
Türk tarihine bakıldığında ‘laiklik kültürü’nün çok eski dönemlere değin götürülebileceği bile söylenebilir.
Bu ilkenin ‘özgül’lüğü de, ancak ‘hukusal bir biçim’ içinde kendisini göstermesiyle ortaya çıkmaktadır.
Hangi ‘hukuksal biçim’ içinde kendisini göstermektedir ya da gösterecektir?
Sözgelimi Cumhuriyet Hukuku’yla belirlenen ‘laiklik’, Fatih Sultan Mehmet’e atfedilen ...

‘LAİKLİK’İN L’Sİ
Türkiye’de en çok tartşılan ancak, her konuda olduğu gibi, tartışmakla kalınan kavramların başında gelir ‘laiklik’.
Sonunda yine boş bir anlayış olan, ‘düşünce özgürlüğü’ kapsamında, tartışmacılar biribirlerinin ‘görüş’üne ‘saygı’ duyarak tartışmayı sonlandırırlar ve herkes kendi yoluna devam eder.
Niye tartışılmıştır, nasıl anlaşmaya varılmıştır belli değildir.
Şu ‘püskürtülmüş darbe’ ve ‘Fırat kalkanı’ gibi tüm ulusu ilgilendiren, Devlet’imizi ve ‘Ulus’umuzu hop oturtup hop kaldıran ‘canalıcı’ sorunların tam ortasında, bir polis müdürüne ‘türban’ takılmaz mı?
Takılır mı, ...

KILIÇ VE KALKAN
Suriye’nin kuzeyine yönelik askerî harekât yine bir dizi tartışmayı beraberinde getirdi.
Hem de, ya yanında veya karşısında olup olmamak gibi iki uç nokta var.
Gurvitch niye Toplumsal Bilimler Üst Araştırmalar Okulu’nun kapısına “bu kapıdan diyalektik bilmeyen giremez” diye yazdırmış?
Eğer, ‘diyalektik’ bilinmiyorsa ‘derin düşünme’ yapılamaz da ondan..
Oysa ‘derin incelemeler’ şöyle dursun, Henri Lefebvre’in ‘Günlük Yaşamın Eleştirisi’nde dediği gibi, ‘günlük yaşam’ın kendisi ‘diyalektik’ olmadan anlaşılamaz.
‘Eleştiri’ de denilebilir.
Eşelemek, neden, niçin ve ...

ÇATIRTI, PATIRTI ve GÜMBÜRTÜ
Rusya’nın, bağımsızlık ve egemenlik konularında, diğer ülkelere oranla kuşkusuz daha bir ‘ağırlığı’ var. O nedenle de, ‘Ey Amerika’ ya da ‘Ey Batı’ dediğinde, karşı tarafça, diğerlerine oranla çok daha fazla ‘dikkate alınmak’ durumunda.
Bu durumda, örneğin Rusya Dış İşleri Bakanı Lavrov; “Moskova’nın önerilerinden çoğu, jeopolitik alanda, kendi dışındakiler üzerinde egemenlik kurmak isteyen üst yöneticilerin bencilliği yüzünden görmezden geliniyor” dediğinde;
‘Ey Batı’ ya da ‘Ey Amerika’, başka ülkeler üzerinde kurmak istediğiniz egemenliği ...

AMERİKA ve SAVAŞ
Belki başlığı ‘American way of life’ olarak atmak gerekirdi.
Resimde görüldüğü gibi, mutlu bir amerikalı aile ve su, ekmek, kömür, şeker ya da ‘sosyal yardım’ kuyruğunda bekleyen milyonlar.
Televizyonlarda bombalama sonrası yükselen duman görüntüleri..
Yaralı çocuklar, kadınlar..
Haberlerin ardından makyajlı ‘kız’ların sunduğu programlarda ‘türbanlı’ yorumcular.
Ya da türbanlı sunucuların sunduğu programlarda sakallı ‘ümmi’lerin inilti ve hırıltıları..

‘American way of life’ yani ‘Amerikan yaşam biçimi’ budur.
O Amerika ki, ‘Devrim’ini yaptığı 1776 yılından ...

ÖZDE Mİ SÖZDE Mİ?
6 Mart 2008 yılında yazmışım (*):
“Irak’ın kuzeyine karadan giren ordu birliklerimiz geri çekildiler. Demek ki operasyonun gerekleri yerine getirilmiş bulunmaktadır.
Böylece, ABD Savunma Bakanı ve o arada bütün dünyaya «Operasyon hedeflerine ulaşıp bir daha girilmesine gerek kalmayıncaya kadar sürecek» denilen operasyon aynı gün tamamlanmış oldu…
Atalarımız neden ‘büyük lokma ye büyük laf etme’ demişler? Büyük ‘laf’ların boğazı tıkamasında büyük lokmadan daha etkin olabileceğini anlatmak istemiş olmalılar.
Ben de askerlerimiz Irak’ta, ...

GÜÇLÜ ORDU SAĞLAM DEVLET
Fransa’nın liberal gazetelerinden l’Opinion, Başkanlık seçimlerine doğru başkan adaylarının politika ve seçim bildirgilerine ilişkin ilginç çözümlemeler yapıyor.
23 Temmuz sayısında, Béatrice Houcard ve Cyrille Lachèvre “Bir Fransız Büyülü Sözcüğü: Korumacılık” (Le protectionnisme, une fascination française) diye başlık atıyorlar.
Liberal eğilimli bir gazetenin yazarlarının ‘korumacılık’ı bir ‘popülizm’ olarak değerlendirmelerinden doğal ne olabilir?
Modası geçmiş...
Oysa ‘sosyalist’ aday adaylarından Arnaud Montebourg, “Ekonomik gelişmenin hizmetinde, stratejik ve sınaî çıkarlar tehlikeye düştüğü zaman onları koruma ...

BÖYYÜK PROJELER (II)
Öncelikle Avrupa’da tartışmalı ‘Böyyük Projeler’in haritasına bakalım:

Sarı renkli olanlar, Diane Robert’in kendi çabalarıyla bulduğu projelerdir .
Mavi rekle işraretlenmiş projeler de « direnme alanlarının çevre hukuku açısından haritasını çıkaran » Ej Atlas sitesinden alınmıştır. Bu kuruluş EJOLT (Environmental Jusice Orgasations, Liabilities and Trade) tarafından yönetilmektedir.
Mor renkli projeler de, Fransız aktivist ve gazeteci Nicolas Haeringer tarafından başlatılan Eylemler (Mouvements) adlı dergi ile Toplumsal Eylemler Uluslararası Entetllektüel Birliği (Intellectuel collectif international des ...