News of Habip Hamza ERDEM

FRANSA’DA ‘DEVRİM’ ve ‘DEMOKRASİ’
Bir söyleşide « Fransa’nın dört büyük ‘Devrim’ine gelirsek, demiştim, 1871 Devrimi’nin 1789’dan da ‘geri’ bir devrim olduğunu söyleyebilirim. Fransa için ‘geri’ ama Almanya için ‘ileri’ bir devrim”.
Bu savın nesnel kanıtlarını açmaya çalışalım.
Fransa’da işçilerin örgütlenme (association) ve ‘grev hakkı, ’İkinci İmparatorlok dönemi (1852-1870)’nde, III. Napolyon tarafından verilmiş olmasına karşın, III.ncü Cumhuriyet döneminde yasaya bağlanmıştır (1884- Waldeck-Rousseau yasası).
Ne var ki, yirmi yılda 100.000 üyeye ulaşılamamıştır.
Oysa 1906 yılında, İngiltere ve ...

‘KATİL ESED’ VE EKONOMİK NATO
İtalyan jeostratejist Manlio Dinucci, Mayıs ayı başında, “Ticaret ve Yatırımlar Alanında Transatlantik Ortaklık” TYATO alanında 2012 yılından buyana ‘gizli görüşmelerin’ yapıldığını yazıyor (*).
2012 yılı, Türkiye’de ‘Kardeşim Esad’ın ‘Katil Esed’e döndüğü yıldır.
Bu işlerin nasıl ‘bir gecede’ renk değiştirdiğini belirlemek bakımından ilginç olmalı.
Peki ABD ile AB arasındaki ‘gizli görüşmeler’ bu ‘iş’in neresinde yeralıyor?
Şurasında:

National İntelligence’ın tahminlerine ...

MAŞALLAH EKONOMİSİ
Bugün ekonominin ‘o’sundan sözetmek istiyorum.
Ekonomi’nin E’si olur da ‘O’su olmaz mı ?
‘Orası’ demek belki daha doğru olacak.
‘Neresi’ denilecek olursa ; neresinden başlayayım ben de şaşırdım.
Binali Yıldırım demiş ki; ‘ekonomi üretmek demektir’.
Türkçe’ye ‘Geçimbilim’ olarak çevrisi de var; demek ki ‘üretmek’ ekonominin olsa olsa sadece bir yanı (aspect) olabilirmiş.
İnsanlığın ‘avcılık’ ve ‘toplayıcılık’ dönemlerinde ‘ekonomi’ yok muymuş?
Bal gibi varmış; çünkü o dönemin insanları basbayağı ‘geçinebiliyorlarmış’.
Ha ‘ekonomi politik’ mi ...

FRANSA’DA POLİTİK DÜŞÜNCENİN EVRİMİ
Çok tartışması yapılan sağ/sol düşünce ayırımı için genel olarak, Fransız aydınlanmasının ‘ilerlemeci sol’cu düşünceyi; din adamları ve soyluların oluşturduğu blok olup Fransızların Eski Rejim (Ancien Régime) dedikleri ‘muhafazakâr burjuvazi’nin de sağcı düşünceyi doğurduğu söylenir.
Bu kalıbın bir formül, ‘şablon’ ya da bir ‘model’ olarak alınması durumunda, buradan solcu düşüncenin sosyalizm/komünizme doğru açıldığı, sağcı düşüncenin de faşizmi doğurduğu çıkarsaması yapılmaktadır.

Bir ikinci kalıp, formül, şablon ya da ‘model’ ise ‘sağcı liberal’ diye ...

ŞU BİZİM FRANSIZLAR
‘Fransız Devrim’, ‘Fransız Aydınlanmacıları’, ‘Fransız Eylemciliği’ (praxis) derken, Fransa’da ‘Eylemler’ yeniden bütün dünyanın gündemine oturdu.
Öylesine ki, ‘Sosyalist Hollande’ gülmece konusu olmaya başladı.
Denildiğine göre (!), Kuzey Kore devlet başkanı, Fransa’da eylemcilere polisin ‘orantısız güç’ kullanmasını ‘protesto’ etmekte; Rusya devlet başkanı ile Çin devlet başkanları da İşbirliği Örgütü’ne üye ülkeler devlet başkanlarını olağanüstü toplantıya çağırmış bulunmaktalar. Toplantıda Fransa’nın ‘İnsan Hakları İhlali’ konusunda uyarılması ve bu bağlamda alınması gereken ‘önlemler’ görüşülecekmiş.
Zayıf bir ...

ANADOLU’DA TÜRKLER (XXIV)
Kırım Savaşı
Rusya’nın isteklerinde diretmesi üzerine, 14 Eylül 1853 tarihinide, Fransa ve İngiltere’nin talebi ve Abdülmecit’in onayıyla, 4 savaş gemisi Çanakkale’den geçerek İstanbul önlerine demirlediler.
25 Eylül’de Divan’ca Rusya’yanın saldırganlığına karşı konulacağı açıklandı ve ardından 4 Ekim’de savaş ilan edildi. Ancak Ruslar Sinop açıklarında 13 Osmanlı gemisini batıracak ve komuta eden amiral tutuklanacaktı. Divan, İstanbul limanında bulunan Fransızlar ve İngilizlerden yardım isteyecekti (30 Ekim).
O arada Ömer Paşa Tuna boylarında kara savaşları ...

ANADOLU’DA TÜRKLER (XXIII)
Tanzimat
1 Temmuz 1839 tarihinde II. Mahmut öldü. Yerine 16 yaşındaki oğlu Abdülmecid (1839-1861) tahta oturdu ve 8 Temmuz’da Koca Mehmet Hüsrev Paşa sadrazam oldu (1839-1841).
Mısır’da Mehmet Ali ve oğlu İbrahim Paşa’larla savaş sürmekteydi ve Ruslar Fırat’ı geçip Suriye’ye yürüyebilecek durumdaydılar.
27 Temmuz’da Divan, Mehmet Ali’ye Adana ve Kutsal kentler’in yönetimi hariç tüm isteklerini kabul edeceğini açıkladı. Ertesi gün (28 Temmuz) Avrupalı 5 Büyük Devlet (Fransa, İngiltere, Prusya, Avusturya ve Rusya) ...

ANADOLU’DA TÜRKLER (XXII)
Ekonomik Çevrimler
Daha önce ‘Ekonomik çevrimler’den sözedip, o arada Teoman Akgür’ün çalışmasına gönderme yapmıştık (*).
Çevrim yaklaşımları, çevrimlerin süresine ve niteliğine göre değişik adlar alabiliyorlar. Elimizde yeteri kadar ‘nicel veri’lerin olmadığı Osmanlı Dönemini de, genel olarak Batı ile birlikte değerlendiren kapitalizmin ticaret aşaması (1495-1789) boyunca aşağıdaki grafikle göstermiştik.

Bundan böyle, ortalama 4 yıllık (3-7) ‘iş çevrimi’, ortalama 10 yıllık (7-15) Juglar ya da ‘yatırım çevrimi’, ortalama 20 (16-25) yıllık Kuznets ya da ...

ANADOLU’DA TÜRKLER (XXI)
Laikliğin ‘L’si
“Bize göre, diyordu II. Mahmut, Müslüman camide müslüman, Hristiyan kilisede hristiyan, Yahudi sinagogda yahudidir. İsterim ki, bu kutsal yerlerin dışında tümü nasıl Tanrı huzurunda eşitse, benim güvencem altında da aynı siyasal haklardan sonuna değin yararlanabilsinler”.
Ancak irtica, bağnazlık, zındıklık ve tutuculuk bu Osmanlı Sultan’ına, tüm müslümanların Halife’sine karşı çıkmaktan alıkoymuyordu. Zındık zındıklığını, gerici gericiliğini, tutucu tutuculuğunu akıl, izan, zaman, mantık ve bilime karşı sürdürecekti.
Fransa’da ise, aynı günlerde, ‘Temmuz Devrimi’ ...

ANADOLU’DA TÜRKLER (XX)
Düşmanı kendi silahıyla vurmak
II. Mahmut ve Divan, Kur’andan esinlenerek “Savaş çok incelik gerektiren bir oyundur...Düşmanı kendi silahıyla vurunuz ” düşünecesini uygulamaya koydular.
Gerçekten, XIX. Yüzyılın başında artık ‘eski kıta’da talan ve yağmaya dayanan savaşlar sonlanıyor sadece ‘yeni anakaralar’, Afirika, Amerika ve Avusturalya yerlileri ve yeni gelenleri arasında bu tür çatışmalar yaşanıyordu.
‘Gaza’ya ‘ganimet’ için çıkan yeniçeriler o nedenle mutsuzlardı ve hınçlarını kendi öz yurttaşlarından çıkamaktaydılar. Anadolu köylüsü, sözde yetkisini ‘Padişah’tan alan ...