News of Metin AYDOĞAN

Cumhuriyet ve Hukuk Devrimi

Osmanlı’nın son döneminde hukuksal düzen, içinden çıkılması olanaksız bir karmaşa içindeydi. Değişik alanlarda birçok mahkeme türü vardı. Konsolosluk Mahkemeleri yabancılar, Karma Mahkemeler yabancılarla Osmanlılar, Yerli Mahkemeler ise Osmanlılar arasındaki uyuşmazlıklara bakıyordu. Bunlardan başka, geleneksel Şer-i Mahkemeler ve Nizamiye Mahkemeleri vardı. Ticaret hukukunda; icra-iflas, kambiyo, çek, proforma fatura, sigorta, banka faizi gibi işlemler dine uymadığı gerekçesiyle yasaklanmıştı. Bireyleri ilgilendiren medeni hukuk fıkıh kurallarının değişmezliği üzerine kurulmuştu. Aile hukuku, çağın çok gerisindeydi. Bir ...

Şeyh Sait Ayaklanması

Hınıs’lı aşiret reisi Nakşibendi Şeyh Sait, 13 Şubat 1925’de ayaklandı. Bugün kimi çevrelerce, haksızlığa uğramış bir din adamı gibi gösterilmeye çalışılan Şeyh Sait ve giriştiği eylem, ucu emperyalizme uzanan uluslararası boyutlu bir olaydır. Bunun unutulmaması gerekir.

Hakkâri’de yaşayan Nasturi papazlardan Nastoris tarafından kurulan Nastur tarikatına bağlı Hıristiyanlar, 7 Ağustos 1924’de ayaklandı. Ayaklanma, İngiltere’nin Musul sorununun ele alınması için Milletler Cemiyeti ’ne başvurmasından bir gün önce başlamıştı. İngiliz subaylar Nastur halkını örgütleniş, İngiliz ...

Küreselleşme ve Emek Sermaye Çelişkisi

21.yüzyıla girerken, çalışanlar açısından dünya yüzyıl öncesinin koşullarından daha iyi bir ortam oluşturmuyor. İşçiler birçok bakımdan belki de daha kötü durumdalar. İşçilerin bir bölümü o güne göre, belki daha çok kazanıyor daha çok geziyor ve teknolojik nimetlerden daha çok yararlanıyor ama büyük bir bölümü çalışma ve işsizlik sorunları nedeniyle, yaşam sevincini ve gelecek umutlarını yitirmiş durumda. Geçmişe özlem, artık yalnızca yaşlılara ait bir duygu değil. Dünyanın birçok yerinde insanlar, Fransız ...

23 Nisan 1920: Birinci Meclis

Birinci Meclis, ulusal bağımsızlıktan ödün vermeyen, tutsaklığın her türüne karşı çıkan Müdafaa-i Hukuk anlayışının somut bir ifadesiydi. Ulusun kaderine yön vererek toplumun her kesimini etkiliyor, güç aldığı halkı tam anlamıyla temsil ediyordu. Bağımsızlık savaşı yürütürken devlet kurmaya girişilmişti ve meşruiyetini ulusal varlığın korunmasından alıyordu. Dünya siyasi tarihinde örneği olmayan, gerçekten demokratik, savaşkan bir yönetim organı, benzersiz bir temsili kurumdu. Yetkisini ve yaptırım gücünü, kabul ettiği anayasadan değil, esas olarak, millet ...

Türk Yönetim Geleneği ve Katılımcılık

“Antik Çağ Ege ve Roma Uygarlıkları” ile “Demokrasi ve Parlamentoların Ortaya Çıkışı” yazılarında, Batı toplumlarındaki devlet biçiminin (demokrasinin) oluşumu incelendi. Önümüzdeki iki yazıda, okuyucunun toplumlararası ayrımı görmesi amacıyla, Türk Yönetim Gelenekleri ve Türklerde Siyasi Katılımcılık konusu işlenecektir. 1920 Meclisi, halkın yönetime katılımını gösteren bir örnek olarak ele alınmıştır. İlerde bu konuları, tarihsel kökleri ile ele alan daha kapsamlı yazılar yayınlanacaktır.

Türkler, Batı toplumları gibi köleci düzeni yaşamadı ve devleti başından ...

Demokrasi ve Parlamentoların Oluşumu

Seçimler ve meclislerle halkın kendisini yönetecek kişileri belirlemesine, bugün demokrasi deniyor. “Oy” ve “sandık” kutsanıyor ve yönetimin bu biçimde oluşturulması çağdaşlık sayılıyor. Doğru gibi görünen ancak biraz düşünüp yaşananlara bakınca, bunda bir çarpıklık olduğu görülüyor. Türkiye’de; Meclis’in oluşumu, seçim yasaları, barajlar, dağıtılan paketler, din ticareti, para ve medya kullanımına bakınca; oluşturulan siyasi düzenin, seçilecekleri değil seçilemeyecekleri belirleyen bir kurmaca olduğu ortaya çıkıyor. Bu denli ilkel olmasa da “demokrasinin” çıkış yeri Batıda ...

Antik Çağ Ege ve Roma Uygarlığı

Antik Ege uygarlığı, her uygarlık gibi kendisinden öncekilerden etkilenerek ortaya çıkmış; sanat, siyaset, edebiyat, felsefe alanlarında sorgulayıcı bir anlayışla ileri ürünler vermiştir. Yönetim biçimini belirleyen siyasal düzen konusunda gerçekleştirdiği dikkat çekici gelişme, soyluerki (aristokrasi) egemenliğinin bireysel diktatörlükle değil, beysoyluların (aristokratların) tümünün katıldığı bir düzenle sürdürülmesiydi. Katılımcılığa dayanan demokratik işleyiş, siyaset düzeninin bünyesine sokulmuş, ancak bu işleyiş, nüfusun küçük bir bölümünü oluşturan soylular sınıfının kullandığı bir ayrıcalık olmaktan ileri gidememişti. ...

Türkiye'de Aydın Kırımı -1

24 Ocak Uğur Mumcu’nun öldürülüşünün yıldönümüdür. Çok güç yetişen ve toplumun en değerli düşünsel varlığı olan aydınlar, Türkiye’de yoğun kıyım ve kırıma uğramıştır. Aşağıdaki yazıyı onların anısına saygı için yayınlıyoruz.

Türkiye Cumhuriyet’i kurulduğunda sıkıntısı çekilen ana sorun; buyruk, yönerge ya da yasayla giderilemeyecek olan aydın eksikliğiydi. Cumhuriyet olanaksızlıklara karşın bu eksikliği gidermiş ve kendine uygun; özverili, inançlı ve yurtsever bir aydın kuşağı yetiştirmişti. Ülke bu kuşağın omuzları üzerinde yükselmiştir. Ancak, Atatürk ...

Küreselleşme ve İletişimin Gücü

Günümüzün sorunu olan küreselleşmenin gerçek sahiplerinin, uluslararası şirketler olduğu artık herkesin bildiği bir gerçektir. Büyük devlet politikası konumuna gelen ve şirket çıkarlarını temsil eden küresel politikanın belirlenip uygulanmasında, askeri ve ekonomik güç yanında çok önemli bir üçüncü güç vardır. Bu iletişim gücüdür. İletişim, günümüzde o denli etkili duruma gelmiştir ki, o olmasa küresel düzeyde politika yürütmek neredeyse mümkün olmayacaktır. Bu nedenle, egemenler iletişim konusunda çok duyarlıdırlar. Sermaye güçleri, haberlerin kendi çıkarları ...

Kürtçe Eğitim Olursa Ne Olur

Türkiye’de uzun süredir; “Kürt sorunu”, “azınlık hakları”, “anadilde eğitim” gibi tanımlarla bir tartışma yaşanıyor. Sayıları az etkileri yüksek bir takım insanların, medya gücünü kullanarak başlattığı tartışma, bugün hükümet uygulamalarına dek gelmiş, somut uygulamalara dönüşmüştür. Buna karşın bilimden ve gerçeklerden uzak, sürekli yinelemelerle sürdürülen bu ilkel tutum gereken yanıtı yeterince almamış, halk aydınlatılamamıştır. Oysa, söylenen ve yapılanlar halkın yararına, özellikle de Kürt halkının yararına işler değildir; çıkışı olmayan yeni bir karmaşa ...