News of Türk Dili

Profesör Hanım, ekranda birdenbire “Yaşama şansını devam ettirebilmek adına kök yapmak zorunda…” dedi.  

Haydi, şu piyango düşkünlüğümüz döneminden kalma “şans” sözcüğünün “olanak” , “olasılık” ya da “imkân” yerine saçma sapan kullanılmasını bir yana bırakalım.

Hatta “sürdürmek” yerine hiç, ama hiç gereği yokken “devam ettirmek” denilmesini de görmezden gelelim.

“Kök salmak” yerine sanki fabrikada kök üretilmiş gibi “kök yapmak” demesini de atlayalım.

Hatta “yapmak” fiilini, yardımcı fiile dönüştürerek Türkçenin kökü fiil çekimlerinin kurutulmasını ...

Türkçe “fiil” köklerinden türeyen ve matematik düzeniyle gelişen bir dildi. Türkler Anadolu’ya geldiler ve 800 yılda dillerini kuruttular, anlatım gücünü körelttiler; ancak matematiğini bozamadılar. Kökleri unutmuşlar ama cümle düzenlerini bozmamışlardı.

Kökler köylerde yaşamamış olsaydı, ölüp gidecekti Türkçe. Tarihte eşi bulunmayan bir atılımla ölümden döndü. Cumhuriyetle birlikte Anadolu’dan derlenen kökleriyle yenilendi ve geliştikçe gelişti; yazmak, konuşmak ve düşünmek akıcılaştı.

Fiilleri öldürürseniz dilin anlatım düzenini de bozarsınız.

Düzen bozulunca kökünden kopan dil de hızla ölür. Ne ...

Bir sözcük yabancıysa özensizlerin elinde soysuzlaşır. Özensizlerin canı yanmaz, ama “saçmalık” bir kural olur gider ve dili öldürür. Yalnızca o yabancı sözcüğe değil anadile yazık olur; saçmalık anadilin kökünü kurutur.

Arapça “isim” sözcüğü de kadersizlerdendir. Kaç yüz yıldır kullanıldı da hiç bu denli anlamsızlaşmadı!

Birkaç örnek:

“Sibel, o yemeği pişiren isim.”

“Golü atan isim, Batuhan!”

“Oyuna dahil olan o isim Volkan.”

“Giriyor” yerine “Dahil olma” demenin saçmalığını bir an unutalım. Şimdi söyler misiniz; yemeği bizim ...

Bağımsız sandığımız devletimize karşı son siyasal cinayet işlenmek üzereyken gelecekte bizi kökten yok edecek dil cinayetini belgeye dökmek gereksinimi duydum.

Sanmayınız ki yabancı sözcük merakından söz edeceğim. Bu cinayet bir soykırım gibi! Türkler dillerinin kök yapısını bozarak tarihte eşine benzerine rastlanılmamış bir ilki başarıyorlar; Türkçeyi ve binlerce yıllık kültürlerini öldürüyorlar.

“Top kaybı yapmak”, “Geliş yapmak” diye başlayıp “müdahale etmek” yerine “müdahale yapmak” diye sürdükleri cinayetten örneklere daha önceki yazılarımda yer vermiştim. (Bkz. M. Yıldırım, “Kökünü ...

http://turkcesivarken.com/

Yerliğimizde(sitemizde) ve yazışmalığımızda(forumumuzda) Türkçe'yi yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarmaya çalışıyor ve Türkçe ile ilgili dilbilimsel, kökenbilimsel bağlamda paylaşımlar yapıyoruz. Bütün dilseverleri davet ediyoruz.

Başka dile uymaz annenin sesi
Her sözün ararsan vardır Türkçesi

Dil Bayramınız Kutlu Olsun

İkinci Dünya Savaşı sürecinin gerilimli günlerinde Almanlar Alsas bölgesine el koyar. Fransız ağırlıklı bölgede aldıkları ilk karar şu olur:

“Yarından itibaren okullarda Fransızca eğitimin kaldırılması!”

O gün ders veren Fransızca öğretmenlerinden biri öğrencilerine şöyle seslenir:

“Çocuklar bugün çok üzgünüm. Bu, son Fransızca dersim. Sizden istediğim dilinizi kesinlikle unutmamanız. Hangi esaret zinciri altında olursanız olun, dilinizi unutmadığınız sürece, anahtar sizin elinizde demektir.”

Dil, bir ulusun varlığını sürdürmesinde en önemli unsurlardan biri. ...

Sayın üyeler,

Türkçemizin bilim dili olmaya uygun olup olmadığı, olması gerekip gerekmediğine dair bir yazımı aşağıdaki bağlantıların ilkine tıklayarak okuyabilirsiniz. İkinci bağlantıda da, tıp dilinin Türkçeleştirilmesi için kendi çabalarıyla onbinlerce terim üretmiş hocam Süreyya Ülker'in Türkçe öğe (element) adlarına dair çalışmalarına değiniyorum.

İlginizi çekeceğini umar, saygılarımı sunarım.

:arrow: Türkçe ve bilim
:arrow: Süreyya Ülker’in Türkçe öğe ve bileşik ...

Bir önceki yazıda Türkçenin fiil köklerini kurutmak için fiil çekimleri yerine ‘yapmak’ fiilini nasıl “yardımcı fiil” olarak kullanıldığına değinmiştik.

Türkçenin temel öğesi olan fiil kökleri kurutulunca Türkçe anlatımın da bozulması kaçınılmazdı.

Öyle de oldu: ‘Söylemek’, ‘demek’, ‘anlatmak’ , ‘belirtmek’ , ‘açıklamak’ kök fiillerini kullanarak “dedi” , “anlattı” , “belirtti” , “açıkladı” demek yerine saçma sapan anlatımlar türedi:

“…” anlatımı kullandı.
“…” diye konuştu.
“…” İfadesini kullandı.
“…” şeklinde ifade etti.
“…” şeklinde konuştu.
“… “ ...

Müjdeler olsun. Türkçede ‘fiil’ çekimlerinden kurtuldunuz.

Neydi o öyle her fiilin sonuna “mastar” eki, “mek” , “mak” koyacaksınız ve sonra da ünlü, ünsüz uyumuna özen göstererek fiilleri çekeceksiniz: Döndüm, döndün, döndü, döndük, döndünüz, döndüler… Dönüyorum, dönüyorsun, dönüyor, dönüyoruz…

“Yapmak” fiili ile öyle bir “yapış yaptınız” ki insan parmağını değil, ayağını ısıracak. Sözü uzatmaya hiç gerek yok. İşte cinayetten kısa örnek:

Açıklaması yaptı.

Açıklayış yaptı.

Başlangıç yaptı.

Başlayış yaptı.

Başvuru yaptı.

Bitiriş yaptı.

Çıkış yaptı.

Deneyim ...