Aşağıdaki "Öğrenmenin Yolları" başlıklı yazı "Kur'an ve Atatürk İlkeleri" kitabının giriş bölümünden alınmıştır.

Atatürk yıllarca süren okumaları ve çalışmaları sonucunda akıl işletme yoluyla toplumsal ve ekonomik ayetleri/yasaları öğrenmiştir. Aklın ve bilimin bilgi ile önerdiklerini yapma konusunda birçok kimsenin tereddütlerinin bulunması ve bilginin yüzer gezer algılanması, bizi bu bölümde öğrenme yollarını irdelemeye itmiştir.

Bilim ve akıl işletme yollarından en az birini kullanan insan bilgi edinir. İnsanoğlu bunlar dışında bir yoldan bilgi edinemez.

Bilim dediğimizde tabii bilimler (fizik, kimya, biyoloji, antropoloji, jeoloji, botanik v.s) ve sosyal bilimlerden (toplumbilim, ekonomi, tarih, dil bilimleri, v.s) bahsediyoruz.

Tabii bilimlere hakim iki temel prensip vardır. Bunlardan biri maddenin gerçekliği bir diğeri de maddenin bağlı olduğu bilimsel nedensellik ilkesidir. İnsanın beş duyusu bilgiyi edinme yoludur. Bilginin kaynağı ise maddedir. Tabii bilimler bize maddenin bilgisini verir.

İçinde insan unsuru bulunan her bilim sosyal bilimdir. Toplumbilim, ekonomi, tarih, arkeoloji v.s. Sosyal bilimlerde insan ve insan davranışları söz konusu olduğundan bugüne kadar temel bir prensibe ulaşılabilmiş değildir. Ancak insan bünyesindeki ham düşünce, arzu ve istekler ile akıl, insanların ve toplumların davranışlarını belirlemektedir. Bu kitapta insan ve toplum davranışlarını incelerken insanlık tarihi boyunca sanayi ve teknoloji olarak üretilenleri ayrı tutacağız. Bu anlamda sosyal bilimler açısından insan/toplum hakkında şöyle bir sınıflandırma yapabiliriz:

1.Ham düşünce arzu ve isteklerinin (hırs, kin, nefret, aç gözlülük gibi olumsuz insani duyguların) peşinden giden insan/toplum.

İnsanın beş duyusu ile ilgili algıladıklarına beyninin verdiği ilk tepki ham düşüncedir. Uzun uzadıya kafa yorulsa da arzu ve istekler yönünde karar almak ve bilgi sahibi olmaksızın fikir üretmek de ham düşüncedir. Düşüncenin ham olması, etraflıca düşünmemek, işin bilincine varmamak, artıları eksileri yeterlice ve gereğince hesaplamamaktan kaynaklanır.

Ham düşünce, arzu ve isteklerin peşinden giden insan/toplum sosyal bilgilerden uzak kalacaktır.

2.Aklın peşinden giden insan/toplum.

Akıl işletmek, sosyal bilgiler öğrenmenin yoludur. Kur’an’ın sosyal bilgiler içeren ayetleri de akıl işletme yolu ile öğrenilebilir.

Tabii bilgiler ile sosyal bilgiler arasında bir değer sıralaması yaparsak, sosyal bilgilerin tabii bilgilerden daha değerli olduğunu söyleyebiliriz. Burada “akıl ve bilimin peşinden giden insan/toplum” demedik; sadece “aklın peşinden giden insan/toplum” dedik. Bu tabii bilgileri reddetmek anlamında değil aklın önemini vurgulamak açısındandır. İnsanda ya da toplumda tabii bilgi ne kadar fazla olursa olsun, eğer akıl işletilmiyorsa doğruyu yapmak suretiyle gerçek başarı yakalanamaz. Amaç gerçek başarıyı elde etmek ise peşinden gidilmesi gereken şey akıldır. Bugün batı toplumlarının tabii bilgilerde ileri seviyelerde bulunmaları akıllarını işlettikleri anlamına gelmez. Ellerindeki sanayi ve teknolojiyi tüm dünyanın halklarını sömürmek ve ceplerini doldurmak için kullanan toplum, ancak ham düşünce, arzu ve isteklerin emrindeki bir toplumdur. Tabii bilgi aklını işletmeyen bir toplum elinde, savaş, kan, yoksulluk ve zulüme neden olurken, aklını işleten bir toplum elinde dirliğe düzene ve barışa hizmet eder.

Şölen Can EVİN, 27 Mayıs 2012
http://www.koklerimiz.com