Ordu ve Siyaset

Cumhurbaşkanı Adayı RTE’ye, Bir Başkan Adayını Eleştirdiği Sırada, Türk Ordusunun Bir Komutanının Alkış Tutması Atatürkçe Nasıl Değerlendirilmelidir?

Yanıt için derhal Atatürk’ün “ordu, subay, komutan ve siyaset” üzerine söylediklerini derlemeye giriştim. Bunun en kestirme ve güvenilir yolu ATANAME’dir. Hemen kitabın Dizin kısmında ordu, subay, komutan,… sözcüklerini bularak, orada kayıtlı sayfa numaralarından bu bilgileri içeren yöneltilere ulaştım. Aşağıda kaydettiğim - daha başkaları da olabilir - bu yöneltilerden hareketle düşünmeye, fikir üretmeye başladım. Yöneltilerde yer alan şu ifadeler üzerinde özellikle yoğunlaştım: Milletin hizmetinde, vatan savunması, siyasi görüşler, disiplin, ordunun değeri, politika dışında, ihtiras aleti,…

İlk izlenimim, sanki “bir kitaplığa girdiğim” izlenimi oldu. Yalnızca bu birkaç yöneltiden o kadar çok şey öğrenilir, haklarında o kadar çok şey söylenebilir ve yazılabilir ki!... Öylesine bakir kalmış, işlenmemiş bir alan karşısındayız… Ancak onlarca İşçimen, onlarca Öğretmen Atatürkçü kalkabilir bu işin altından.

Keşke Atatürkçüler bu hazineleri bilse, keşke her biri tek bir yönelti, oradaki bir fikir üzerinde çalışsa. Keşke o değerli beyinlerini, zaman ve enerjilerini kısır ve geçici düşünce ve laflarla harcamasalar.

* * *

Mustafa Kemal Atatürk ATANAME’de diyor ki:

- Ordu Millî İrade’ye bağlı ve yalnızca milletin emrinde ve hizmetindedir. … Türk ordusu her türlü siyasal düşünce ve etkilerin üstündedir.

- Benim anlayışıma göre kuvvetli bir ordu denildiği zaman anlaşılması gereken husus; her bireyi, özellikle subayı, kumandanı, uygarlığın ve tekniğin gereklerini kavrayan, tavır ve hareketlerini ona göre uygulayan yüksek ahlaklı bir topluluktur. Kuşku yok ki biricik amacı, görevi, düşüncesi ve hazırlığı; vatanın savunması ile sınırlı olan bu topluluk, ülkenin siyasetini idare edenlerin en sonunda verecekleri kararla faaliyet haline geçer.

- Komutanlar askerliğin görev ve gereklerini düşünür ve uygularken, beyinlerini siyasî görüşlerin etkisi altında bulundurmaktan kaçınmalıdırlar. Siyasetin gereklerini düşünen başka görevliler bulunduğunu unutmamalıdırlar. … Lafla, politika ile, düşmanın aldatıcı vaatlerine kulak vermekle askerlik görevi yapılamaz. Omuzlarında ve özellikle kafalarında askerlik sorumluluğunu yüklenecek kadar kuvvet bulunmayanların feci sonuçlarla karşılaşmaları kaçınılmazdır.

- Ordunun kendisine düşen … yüce görevinde hakkıyla başarılı olabilmesi için lazım gelen niteliklerin birincisi, demir gibi bir disiplindir. Orduda disiplinin biricik tecelli aracı aydın, kahraman, fedakâr subaylardır.

- Bir ordunun değeri subaylar ve kumanda heyetinin değeri ile ölçülür.

- Ben kendim uzun süre orduda politikayla uğraştım ve kişisel deneyimimden bunun ne kadar zararlı olabileceğini biliyorum. Bu yüzden, ordunun tamamen politikanın dışında olması gerektiğini düşünüyorum. Eğer ordunun politikayla uğraşmasına izin verilirse, bu birçok parti grubunun rahatça kurulmasına yol açar. Ordunun siyasi görüşleri şu esasla sınırlıdır: Türkiye’nin, ulusal sınırları içerisinde bağımsızlığını savunmak. Ülkenin genel yaşamında orduyu siyasetin dışında tutmak prensibi, hükümetlerimizin daima göz önünde bulundurduğu bir esas nokta oldu. Takip ettiğimiz bu yolda, Cumhuriyet orduları vatanın güvenilir ve sağlam bekçisi olarak saygı ve kuvvet konumunda kalmışlardır.

- [Türk ordusu] istilalar yapmak, saltanatlar yıkmak veya saltanatlar kurmak için şunun veya bunun elinde ihtiras aleti olmaktan uzaktır.

[ATANAME/ Subaylar: 2, 3; Ordu: 1, 5, 16, 22; Öğretmenler: 6]

Prof. Dr. Cihan DURA, 3 Haziran 2018