Doların dünya rezerv para birimi olarak Bretton Woods’tan bu yana süre gelen etkinliği, küresel finansal kriz sonrası derinden sarsılmaktadır.

--------------------------------------------------------------------------------


PARACIKLAR DÜNYASINDA EKONOMİ-POLİTİK BİR GEZİNTİ… :artis:



Dr. Noyan UMRUK



Sevgili okurlar, gelin bugün, seçimler sonrası beliren koalisyonun eteklerinde gizledikleri taşlar iyice ortalığa saçılmadan “paracıklar dünyasında” gezinelim. Tek kutuplu bir dünya oluşturulması için, özellikle Bush yönetimi döneminde ivme kazandırılmış olan sürecin başlıca özellikleri şunlardı:

[list][*]Ekonomik alanda, tek para birimine dayanan küresel hegemonya,


[*]Kültürel alanda, tek dile dayanarak finans kapitalin büyük çoğunlukla müridi olduğu evangelist inanç sistemi denetiminde, İslam aleminden ise Gülen hareketinin katkıları ile “kaynaştırılmış” bir dinle küresel düzene uyum sağlanması,[/list]


Ancak, evdeki özellikle ekonomik alandaki hesap çarşıya uymuyor. Bakın, neler oluyor:



[list][*]ABD.de başlayan, sanal ekonomide “şebeke suyuna kanalizasyon karıştırılmasından doğan" finansal kriz, dolar ekseninde öngörülen ekonomik hegemonyayı tartışılma sürecine sokuyor.


[*]Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Katar, Umman ve Bahreyn “El Halici” adı verilen bir ortak para birimini hedefliyor.


[*]Latin Amerika’nın kendi ekonomik alanında ve Chavez öncülüğünde birliğe doğru hızlı bir yapılanma içinde olduğu biliniyor.


[*]Arjantin’in Çin’den 10 milyar dolar karşılığı 70 milyar yuan aldığı ve aralarındaki ticaretin bu para birimi ile yürütüleceği ifade ediliyor.


[*]Rusya Federasyonu, Kazakistan, Beyaz Rusya, Kırgızistan, Tacikistan'ın "Avrasya Ortak Para Birimi"ne geçiş çalışmaları yapıldığı basına yansıyor.


[*]Aynı şekilde, Çin Büyükelçiliği müsteşarı, Türkiye ile Çin arasındaki ticaretin Yuan ve TL üzerinden yapılmasını öneriyor.


[*]Çin-Brezilya ticaretinin Yuan üzerinden yapılması, “BRİC”(Brezilya, RF, Hindistan ve Çin) zirvesinde, Avrasya-Pasifik alanında, dolar yerine geçecek yeni bir para birimi için çalışılması hususunda görüş birliğine oluşuyor.


[*]Ayrıca, Beyaz Rusya, RF ve Kazakistan’ın gümrük birliğine giderken, yine RF, Kazakistan ve Ukrayna’nın aralarında buğday birliği oluşturuyorlar.

[*]Putin, bu konuda, Dünya Ticaret Örgütü ile karşı karşıya geliyor.[/list]


Bunlar, önemli zemin yoklamalarıdır. Doların dünya rezerv para birimi olarak Bretton Woods’tan bu yana süre gelen etkinliği, küresel finansal kriz sonrası derinden sarsılmaktadır. Bu süreç, ülkeleri yeni arayışlara, birlikteliklere zorluyor. Süreç, bir yandan yeni güç dengeleri arayışlarına , diğer yandan finans kapitalin çıkarlarına uygun etkinlik sağlamayı amaçlayan politikalara karşı ülkelerin mukabil stratejiler oluşturmasına neden oluyor .

Yeni bir para birimine oluşturulmasına ilişkin görüşlere, Obama karşı çıkıyor. Ama, Dünya Bankası tarafından hazırlanan ''Yeni Dünya Ekonomisi'' adlı rapora göre, uluslararası para sisteminde 2025'ten sonra doların yanında, GSMH’ı ABD’ni yakalayan Çin’in para birimi Yuan ve Euro rezerv para olarak yerini alacak. Rapor, ayrıca, gelişmekte olan ülkelerin, dünya ekonomisinin gittikçe büyüyen bir parçasını oluşturması, mali alanda ve ticarette daha aktif bir katılım gerçekleştirmesi sonucu, uluslararası para sisteminde daha önemli bir rol oynamasının kaçınılmaz olacağını vurguluyor. Özetle, raporun öngördüğü senaryoda 2025'ten itibaren doların uluslararası para sistemindeki tartışmasız konumunu kaybedeceği belirtiliyor.

Ülkelerin rezerv para konusundaki yaklaşımları, değişik para birimleri üzerinden ticaretin yaygınlaşması, FED’in eskiden olduğu gibi para basarak finansal çözümler üretmesini olanaksızlaştırabilecek. İMF ve Dünya Bankası küresel anlamda önemli ölçüde insiyatif kaybına uğramış durumda. Sistem şu anda 5 ayrı uzvu, 5 ayrı yaşam destek ünitesine bağlanmış umarsız bir hasta gibi. Köklü ve tutarlı bir önlemler paketi gözükmüyor ortada. Küresel şaşkınlık ve saldırganlık yaşanıyor sadece...

Bu süreç, ülkelerin, ekonomik alandan başlayarak, sorunlarına çare bulabilmek için aralarında birliktelikler oluşturması için hem fırsat yaratıyor, hem de onları pazar ve ölçek büyüklüğünü sağlayabilme, saldırganlığa karşı koyabilme gibi nesnel nedenlerle bu tür birlikteliklere zorlarken, halkların çaresizliğinden yararlanan küresel güçler K.Afrika’dan Ortadoğu’ya ülkeleri darmadağın edip, uydu parçacıklara bölmeye çalışıyor. Libya sonra Suriye. Sürmekte olan kuşatmaya karşı Türkiye-Suriye-İran dayanışması ve Amerikan işgalinden kurtulunca Irak’ı da içine alabilecek BAB(Batı Avrasya Birliği) önem kazanıyor. Mücadele sürüyor. Güncel örnek ise Chavez ve Latin Amerika Birliği… [hr][b][align=right]AYDINLIK G. 23.06.2011 / Dr. Noyan UMRUK[/align][/b]