ABD Başkanı Barack Obama'nın Türkiye ziyaretiyle yeniden gündeme gelen Heybeliada Ruhban Okulu konusunda garip bir pazarlık ortaya çıktı.

Ankara ile Atina arasında bir süredir 'okulun açılmasına karşılık, Batı Trakya Türk azınlığının durumunun iyileştirilmesi' pazarlığının yürütülmekte olduğu öğrenildi.

Heybeliada Ruhban Okulu'nun açılıp açılmaması tartışması yapılırken, Atina ile Ankara arasında çok ilginç bir pazarlık yapıldığı ortaya çıktı. Ruhban Okulu’nun açılmasına karşılık Batı Trakya Türk azınlığının durumunun iyileştirilmesi yönünde hükümetin ilk resmi önerisini, 2003 yılında Avrupa Konseyi toplantısı için Atina’ya giden dönemin Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik getirdi. Çelik, Yunan Milli Eğitim ve Diyanet İşleri Bakanı Petros Eftimiu ile bir görüşme yaptı. Ancak “yükümlülük altına girmek istemeyen” Atina, AKP’nin önerisini reddederek çözüm için AB’yi adres olarak gösterdi.

Babacan’la Bakoyanni görüştü

Ruhban Okulu sorunu daha sonra hem ikili temaslarda hem de AB içinde ele alınmaya başlarken, Ankara, okulun İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne ya da ortaöğrenim düzeyinde olacaksa da Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlanması formülünü geliştirdi ve “Doğrudan izin verilmesi söz konusu olamaz. Anayasaya aykırılık söz konusu” görüşünü iletti. Bir süre sonra Türkiye ile Yunanistan arasında bu konuda sessiz sedasız görüşmeler başlatıldı. Anayasanın yükseköğrenimi düzenleyen 130. maddesi ve ortaöğretime “devletin gözetimi ve denetimi” koşulunu getiren 42. maddeleri uyarınca, Heybeliada Ruhban Okulu’nun, YÖK ya da Milli Eğitim Bakanlığı dışında faaliyet göstermesi söz konusu olamıyor.

Lozan Antlaşması’nın 40. maddesi uyarınca halen, 22 Ermeni, 22 Rum, 3 Musevi okulu olmak üzere 47 azınlık okulu Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteriyor. Heybeliada Ruhban Okulu’nun, Yunanistan’ın istediği biçimiyle açılması için anayasanın değiştirilmesi gerekiyor. Türkiye, Heybeliada Ruhban Okulu’nun açılmasına karşılık, Atina yönetiminin Batı Trakya’daki Türk azınlığın etnik kökenini tanımasını, Türk vakıflarının yönetiminde seçilmiş Türk azınlığın temsilcilerinin bulunması, müftülerin Türk azınlık tarafından seçilmelerini, Batı Trakya’daki okullarda okutulan kitapların güncelleştirilmesini istedi. Bu çerçevede iki ülke arasında bir dizi formül üzerinde çalışılmaya başlandı. Konu, İstanbul’da bir araya gelen Dışişleri Bakanı Ali Babacan ile Yunanistan Dışişleri Bakanı Dora Bakoyanni görüşmesinde de ele alındı. Konuyla ilgili bilgi veren kaynaklar, Obama’nın Heybeliada Ruhban Okulu'na ilişkin verdiği mesajların ardından Türkiye ile Yunanistan arasındaki bu sürecin hızlanmasının beklendiğini dile getirdiler.

Bahadır Selim Dilek

Kaynak

Bizim ulkemizde azinliklari kendileri deser bulurlar, Bati Trakya'daki Turk halkina eigitim hakkini, Turkce'yi, Turk olmayi bile fazla gorurler.. Neden kimse bunu uluslararasi mahkemeye sikayet etmiyor? Gul bile kendi ulkesini hic yokdan oraya sikayet edebilmis biriyken. Nasil bir baskidir bu..