SAYIN
CHP, Dr Recep’e ‘sayın’ denilmemesi için ‘genelge’ yayımlamıș.
Șu ‘sayın’ sözcūğū nerden geliyor, ‘içeriği’ nedir hiç dūșūndūnūz mū?
Moğolca’dan mı Tūrkçe’ye geçmiș ya da Tūrkçe’den mi Moğolca’ya geçmiștir, dilbilimciler inceleyedursun; ancak ‘sayın’ sözcūğū de ‘ulus’, ‘kurultay’, ‘tūmen’ gibi ilk kez Moğollar tarafından ‘resmî’ olarak kullanılmıștır.
Cengiz Han’ın dört oğlu tarafından yönetilmekte olan ‘Ulus’lar, Moğol İmparatorluğunu olușturmakta idi.
Bunlardan Çağatay’ın ‘Ulus’unun yerli halkının çoğunluğunu mūslūmanlar olușturmasına karșın, Han’lar budist uygur kūltūrūne bağlı kaldılar.
Ancak Tūrklerin baskın olduğu Cöçi’nin ‘ulus’unda ‘Han’lar, oğul Batu tarafından Altın Ordu ‘Devleti’ kurulmadan önce bile hem’ tūrkleșme’ ve hem de ‘mūslūmanlașma’ sūrecine girdiler.
Kendi ‘ana dilleri’ni bile unutacaklardı....(!)
O arada Batu’nun diğer azınlık din ve kūltūrlerine gösterdiği ‘tolerans’ dolayısıyla kendisine ‘Sayın Han’ denilmeye bașlandı (*).
‘İyi kalpli’ Han...
Ancak ‘Cumhuriyet’le birlikte bu ‘sayın’ sözcūğū, sanıyorum, ‘Bey ve efendi’ sözcūklerinin yerini aldı.
Yerini almakla kalmadı; ‘Sayın bey’, ‘sayın beyefendi’ diye sıradanlaștırıldı.
Mahkemede ‘katil’e ‘sayın katil’, bilmem neredeki bayanlara ‘sayın hanımefendi’ denir oldu.
Mafya babası da ‘sayın’, ūçkağıtçı anası da..
Șimdi CHP, Dr Recep’e ‘sayın’ demiyecekmiș.
Yerindedir.
Zaten ben yıllardır, Dr Recep diyordum.
Bir ara soruldu, Recep Bey’in, yani sayın Recep bey’in ‘doktorası’ da mı var diye..
Hayır dedim, o ‘imam’..
Ünvanı da (D)avulcu (R)amazan..
Ramazan Davulu gibi, ‘ulus’ uykuda iken ‘gūmbūrtū’ çıkaran...
Șimdi ‘ulus’ uyanmakta..
Kendileri de ‘sayın sanık’ olmak yolundalar.
Habip Hamza Erdem
(*) Chantal Lemercier- Quelquejay, La Paix Mongole, Paris, Flammarion, 1970, s.55