Şimdiye Kadar Aklınız Neredeydi?


Çalışma Bakanı Dinçer, 9 milyon emekliye promosyon konusunu nihayet gündeme getirdi. Geçen Perşembe Emekli Bir-Sen heyetini kabul eden Dinçer, emekliye promosyonun derhal hayata geçmesini istedi. Emekli Bir-Sen Genel Başkanı İsrafil Odabaşı, taleplerini aktardıkları Bakan Dinçer, aniden uyanarak! hemen telefon edip yetkililere, “Emekliye neden promosyon parası vermiyoruz?” dediğini söyledi.

Odabaş’ın aktardığına göre Bakan Dinçer, görüşme sırasında telefonun diğer ucundaki SGK yetkilisine, “Hemen bankalarla gerekli görüşmeleri başlatın. Banka genel müdürlerini toplantıya çağırın. Gerekli düzenlemeleri yapın. Bankalardan alacağımız promosyonun yüzde 30′u bize kalsın. Yüzde 70′ini ise emekliye verin.” dedi.

Promosyonun yüzde 30′unun SGK’ya kalmasına itiraz ettiklerini dile getiren Odabaş, bunun üzerine Bakan Dinçer’in “Hepsini size veremeyiz. Çünkü biz emekli maaşını üç gün önceden bankaya yatırıyoruz. Bu nedenle yüzde 30′luk kısım bizim hakkımız.” ince hesabını yapıyor. Bu durumda, bankalardan alınacak maaş promosyonları, tıpkı memurlarda olduğu gibi yüzde 70 hak sahibine, yüzde 30′u ise kuruma kalacak. Böylece hem emekli hem de SGK yeni bir gelire kavuşacak. Bunun için, öncelikli olarak, memurların maaş promosyonu almasını sağlayan Başbakanlık genelgesinde ek bir düzenleme yapılarak, bu hakkın emekililere verilmesi sağlanacak.

Öte yandan SGK, bankalarla maaş ödemeleri konusunda yeni bir anlaşma yapmak için önümüzdeki günlerde masaya oturacak. Bakan Dinçer’in talimatı doğrultusunda promosyon konusu da masaya gelecek. Banka promosyonları, 9 milyon emekliyi kapsayacak. SGK, 2010 yılında yapacağı 75 milyar lira maaş ödemesi için belli oranda promosyon talep edecek. Bu talep bütün emekliler için tek oran olabileceği gibi SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı emeklileri için ayrı ayrı olabilecek.

Hali hazırda kamu çalışanları için yapılan promosyon anlaşmaları 500 TL’den 3000 TL’ye varan rakamlar arasında değişiyor. Anlaşmalar 3-5 yıllığına yapılıyor. Yani söz konusu rakamlar her yıl için ödenmiyor. Emeklilerin uzun süredir devam ettirdiği maaş promosyonu mücadelesinde önemli bir gelişme sağlandı. Emekli dernekleri ile görüşen çok sayıda banka, maaş ödemesi karşılığında nakdi promosyon vermeyi kabul etti. En somut teklif Şekerbank’tan geldi. Banka, maaşların yatırılması karşılığında maaş promosyonu teklif ederken, şube sayısının az olması konusunda da çözüm geliştirdi.

Buna göre Şekerbank, emeklilere maaş öderken diğer bankalarla da anlaşma yapacak. Emekli, bulunduğu il veya ilçede hangi banka şubesi varsa maaşını oradan alabilecek. Böylece banka, Türkiye’nin tamamında maaş ödemesi yapabilecek. Türkiye Finans ise maaşları ödeme karşılığında bir maaş promosyon önerdi.

Emekli Bir-Sen Genel Başkanı İsrafil Odabaş’ın verdiği bilgeye göre Ziraat, Yapıkredi ve İşBankası da emekliye maaş promosyonu verilmesine sıcak bakıyor. Ancak sorun, maaş promosyonlarının memurlara nakdi olarak verilmesini öngören Başbakanlık genelgesinin emeklileri kapsamaması. Bu sebeple emekliler, maaş promosyonu alamıyor. Emekli dernekleri, Başbakanlık genelgesinin emeklileri de kapsayacak şekilde değiştirilmesini istiyor. Düzenleme yapılırsa Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK), emekliler adına bankalarla anlaşma yapabilmesinin yolu açılacak.

Daha önce oda tefrişatı, araç alımı ve makam giderleri için harcanan maaş promosyon gelirleri, 2007 yılı Temmuz ayında yayınlanan Başbakanlık genelgesiyle memurlara verilmeye başlandı. Bu gelişmenin ardından emekliler de maaş promosyonu alabilmek için harekete geçmişti. 9 milyon emekliye, SGK tarafından 2010 yılında 75 milyar lira maaş ödemesi yapılacak. Rakamın bu derecede büyük olması, bankaların iştahını kabartıyor. Emekli Bir-Sen Genel Başkanı İsrafil Odabaş, bankada sadece maaş küsuratlarının birikmesi durumunda bile bunun ciddi meblağ tutacağını söyledi. Odabaş bu sebeple bankaların emekliye maaş promosyonu ödenmesine son derece sıcak baktığına dikkat çekti.

Kamu kurumları, Başbakanlık genelgesi gereği maaş promosyonlarının en az yüzde 70′ini personele dağıtıyor. Yıllık ortalama bin TL’ye kadar çıkan bu para, memur için ikinci bir gelir kapısı oldu. Ancak emekli maaşlarında durum kısa süre öncesine kadar tam tersiydi. SGK, emekli maaşlarını ödeyen bankalara komisyon veriyordu. 2009′da emekli maaşı karşılığı ödenen maaş komisyonları kaldırıldı. Böylece bankalara ödenen 278 milyon TL kurumun kasasında kaldı.

Böylece, olası referandum ve seçim eğik düzlemine (sath-ı mailine) girilirken, 9 milyon emeklinin ağzına, kamu kaynakları kullanılmadan bir parmak bal çalınmış olmuyor mu? Yıllardır varolan bu olanak şimdiye değin neden kullanılmadı?

İlaç ve muayenede katkı payı yargıda
DİSK’e bağlı Emekli-Sen, emekli maaşlarından yapılan ilaç ve muayene kesintisinin iade edilmesi ve konunun Anayasa Mahkemesi’ne taşınması talebiyle Ankara Nöbetçi İş Mahkemesi’ne dava açtı. Dava dilekçesinde, 5510 sayılı yasa çıkana kadar emeklilerden ilaç ve muayene kesintisi adı altında herhangi bir kesinti yapılmadığı, bu kanunla, kazanılan hak niteliğinde olan uygulamanın değiştiği ifade edildi. Dilekçede, cüzi rakamlarla başlayan uygulamanın hem ücret artışına sebep olduğu hem de yaygınlaştırılmak suretiyle sağlık hizmetlerinin ücretli hale getirildiği belirtildi. Dilekçede, emekli maaşından alınan muayene ücretlerinin iade edilmesi talep edilerek, uygulamanın hukukun genel ilkeleri ve Anayasa’ya aykırı olduğu belirtildi.


Dr. Noyan Umruk
noyanumruk@hotmail.com