Amerikan basınından yeni başkan Barack Obama'ya ilginç Türkiye mesajı!

Amerikan sağının önemli yayın organlarından Christian Science Monitor, Türkiye’nin bölgede artan etkinliğine dikkat çekerek ‘Light Osmanlı’ tanımlaması yaptı.

Christian Science Monitor gazetesi, ABD’nin Türkiye’den örnek alacak çok şeyi olduğunu belirterek Obama’nın iki ülkenin çok yakından çalışması gerektiğini bir başyazı ile anlattı. Makalede şu görüşlere yer verildi:

Barack Obama’nın 44’üncü ABD Başkanı seçilmesini kutlamak için Türkiye’nin uzak bir köyünde yaşayan köylüler, 44 koyun kurban etti. Bu, uzak bir yerde gerçekleştirilen ancak çok büyük bir mesajı olan bir jestti: Yeniden canlanan bir ilişki için umut.

Anketlere göre NATO müttefiki ve Ortadoğu’daki güç merkezi olan Türkiye’de ABD’ye yönelik olumlu görüşe sahip olanların oranı dünyada en düşük seviyeler arasında. Buna büyük oranda sebep olan, 2003’te Irak’ın işgal edilmesi ve bununla bağlantılı diğer sorunlar. Göreve gelecek olan Obama yönetimi, bu laik Müslüman demokrasiyle ilişkilerini düzeltebilir ve iki ülkenin çıkarlarının örtüştüğü gergin bölgede Türkiye’nin oynadığı rolden daha fazla avantaj sağlayabilir. Türkiye’nin kuzeyinde otoriter Rusya ile donmuş ve sıcak çatışmalara sahne olan Kafkas ülkeleri yer alıyor. Doğusunda enerji zengini Hazar Denizi havzası, İran ve nükleer programı, onun da ötesinde Afganistan bulunuyor. Direkt güneyinde ise bölgenin iki sorunlu devleti olan Irak ve Suriye var.

Sıfır sorun politikası

Başkent Ankara, sınırlarında “sıfır sorun” gibi azimli bir hedef benimsedi ve komşu bölgede arabulucu olmaya çalışıyor. Örneğin ağustos ayında Moskova Gürcistan’a girdiği zaman Ankara bölgesel diyalog önerisinde bulundu. Ancak Gürcistan, kendisini neredeyse tamamen yutan Rus ayısıyla konuşmaya ilgi göstermedi. Türkiye, Suriye ve İsrail’i Golan Tepeleri konusunda uzlaşmak için bir araya getirdi. Geçen hafta Pakistan ve Afganistan liderlerini anti-terörizm konusunda konuşmak üzere ağırladı.

1915’te Osmanlı İmparatorluğu yönetimi altındaki Ermenilerin katliama uğramaları konusunda tartışmalı bir tarihe sahip olmalarına rağmen nihayet Ermenistan ile ilişkilerini düzeltmek için adım attı. Şimdi de İran ile ABD arasında arabuluculuk yapmayı teklif ediyor. Ayrıca açılmaz bir kilit olan İran için ana sahne olan BM Güvenlik Konseyi’nde de geçici üyeliğe seçildi. Türkiye, topraklarını Ortadoğu ve Avrupa’ya ulaştırılacak altenatif enerji yolları için bir geçiş noktası olarak açtı. Komşuları ile ticareti geliştirdi ve Afrika onlarca yeni elçilik açıyor. Bu diplomatik atılımlara “Light Osmanlı” diyebilirsiniz.

Otomatik müttefik değil

ABD’nin Türkiye’nin yükselen rolünden kazanacağı çok şey var. Ve Türkiye, ABD Irak’tan çekilirken de önemli bir oyuncu olacak. Ankara, kuzey Irak’taki Kürt teröristlerin Türkiye’ye düzenlediği saldırılara engel olmak için yeterince çaba göstermediği için ABD’yi kusurlu buluyordu. İki ülke aralarındaki gerilimleri aşsa bile, önlerindeki yol Türkiye’nin başkenti kadar engebeli olacak.

ABD’deki seçim sürecinde Türk televizyonlarında, yeni ABD Kongresi’nin - Obama’nın da desteğiyle - Ermeni katliamlarını soykırım olarak tanıma önergesini yasalaştırma olasılığı zihinleri meşgul etti. Türkiye iddiaları kuvvetle reddediyor. Ancak Türkiye, çözmesi gereken soykırım tartışmasını ABD’nin sorunu haline getiriyor. Bu saplantı, ülkenin insan hakları ihlalleri gibi çözmesi gereken başka sorunları olduğuna da işaret ediyor.

Diğer yandan ABD, Türkiye’nin Soğuk Savaş günlerinde olduğu gibi otomatik olarak müttefiki olmasını beklememeli. Rusya, Türkiye’nin en büyük ticari ortağı oldu ve iktidarda olan Müslüman parti, bölgedeki Müslüman kardeşlerine daha büyük bir yakınlık duyuyor. Türkiye, komşularına gösterdiği yeni dikkat ve nezaketle batıya sadakatini dengelemeye çalışıyor. Bu gerçekten ustalık isteyen bir denge ve Washington da bundan fayda sağlayabilir.

dipnot

1908 yılında Christian Science kilisesi tarafından çıkarılmaya başlamasının ardından günümüzde Amerikan sağının önemli yayın organlarından biri olan Christian Science Monitor gazetesi 200 bine yakın tiraja sahip.