Türkiye'nin en büyüğü yine Tüpraş

İstanbul Sanayi Odası (İSO), Türkiye'nin en büyük 500 sanayi kuruluşunu açıkladı. Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ) 2006'daki 18 milyar 673 milyon 722 bin YTL'lik üretimden satışlarıyla yine Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu oldu.

Tüpraş'ı üretimden satış rakamlarına göre 5 milyar 605 milyon 701 bin YTL ile Ford Otomotiv, 3 milyar 954 milyon 375 bin YTL ile Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) izledi.

Ford Otomotiv, 2005 Yılı Raporu'nda yine ikinci sırada yer alırken, dördüncü sırada bulunan EÜAŞ ise 2006'da üçüncü sıraya yükseldi.

Araştırmaya göre, Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu içinde ilk 10 büyük sanayi kuruluşu şöyle sıralandı:

1- Tüpraş (1): 18.673.722.100
2- Ford Otomotiv (2): 5.605.701.061
3- EÜAŞ (4): 3.954.375.080
4- Toyota Otomotiv (3): 3.942.941.943
5- Oyak - Renault Otomobil (7): 3.900.653.598
6- Arçelik (5): 3.825.143.916
7- Ereğli Demir ve Çelik (6): 3.458.649.822
8- Vestel (8 ): 3.068.966.817
9- Tofaş (9): 2.672.941.532
10- Aygaz (10) 2.495.107.422

En fazla kar eden Tüpraş oldu

Rapora göre, 2006 yılında karlılıkta ilk sırayı alan Tüpraş'ın karı 884.7 milyon YTL düzeyinde gerçekleşti. 2005 yılında da ilk sırada bulunan Tüpraş'ın karı 727.1 milyon YTL olmuştu.

Geçen yıl karda ikinci sırada 570.9 milyon YTL ile Ereğli Demir Çelik ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş, üçüncü sırada ise 559.9 milyon YTL ile Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı yer aldı.

Üretimden satış rakamlarına göre ilk 500 sıralamasında ikinci olan Ford Otomotiv karlılıkta, 547.1 milyon YTL ile dördüncü sırada yer aldı. Sıralamada üçüncü olan Elektrik Üretim ise karlılıkta 215.6 milyon YTL'lik kar ile on birinci oldu. Karlılıkta Ford Otomotiv'in ardından Arçelik, 460.8 milyon YTL ile beşinci sırada yer aldı.

2005 yılında 500 büyük kuruluşta yüzde 4.6 olan satış karlılığı, geçtiğimiz yıl bir miktar artarak 5.9 oldu. 2006 yılındaki karlılık 2005'e göre yüksek olsa da, 10 yıl önceki değer olan yüzde 8.5'in altında kaldı.

Tüpraş, ihracatta da şampiyon oldu

Tüpraş, üretimden satış rakamları, katma değer ve karlılıkta olduğu gibi, ihracatta da 2006 yılının şampiyonu oldu.

Rapora göre, 2005 yılında olduğu gibi 2006 yılında da ilk 10'da en fazla ihracat yapan kuruluşlar, özel sektör kuruluşlarından oluştu.

2005 yılında ihracatta ilk sırada bulunan Toyota, geçtiğimiz yıl ikinci sırada yer alırken, 2005'te ikinci olan Ford Otomotiv 2006'da ihracatta üçüncü sırayı aldı.

Tüpraş'ın geçen yıl ihracatı 3 milyar 44 milyon 360 bin dolar, Toyota'nın ihracatı 2 milyar 545 milyon 866 bin dolar, Ford'un ise 2 milyar 461 milyon 605 bin dolar olarak gerçekleşti.

Raporda, Oyak-Renault 2 milyar 176 milyon 508 bin dolar ile dördüncü, Vestel Elektronik 1 milyar 816 milyon 954 bin dolar ile beşinci oldu.

İhracatta ilk 10'a giren diğer kuruluşlar ise Tofaş, Arçelik, Beko Elektronik, Habaş Sınai ve Bosh Sanayi olarak sıralandı.

En çok istihdam 'şekerde'

En çok kişi çalıştıran kuruluşlar arasında 13 bin 781 kişi ile Türkiye Şeker Fabrikaları ve 11 bin 594 kişi ile Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü dikkat çekiyor.

İSO raporunda, ücretle çalışanlar açısından bu iki kuruluşu, üretimden satış rakamlarına göre ilk 500 büyük sanayi kuruluşu sıralamasında üçüncü olan ve 9 bin 922 kişi çalıştıran EÜAŞ, 9 bin 780 kişi ile Arçelik, 9 bin 704 kişi ile Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü, 7 bin 991 kişi ile Ford Otomotiv izledi.

En fazla kişi çalıştıran kuruluş sıralamasında üretimden satışrakamları, katma değer ve karlılık ile ihracatta 2006 yılının şampiyonu olan Tüpraş, 4 bin 682 kişi ile 14'üncü sırada yer aldı.

500 büyük, GSMH'nin yüzde 13.1'ini oluşturdu

Geçtiğimiz yıl 500 büyük sanayi kuruluşunun yarattığı 75.3 milyar YTL'lik brüt katma değer, Türkiye GSMH'sinin yüzde 13.1'ini oluşturdu.

Türkiye sanayi sektörü katma değerinin yüzde 51.2'si, 500 büyük sanayi kuruluşu tarafından yaratıldı. Toplam satış hasılatı ise 500 sanayi kuruluşunda cari fiyatlarla yüzde 22.3, sabit fiyatlarla yüzde 11.5 oranında artış gösterdi.

500 büyük sanayi kuruluşunun 2006'daki toplam ihracat tutarı, yaklaşık 44 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu firmaların toplam üretimden satış rakamı ise 184 milyar 8 milyon 258 bin 526 YTL oldu.

Toplam ihracat yüzde 19 arttı

2006 yılında 500 büyük sanayi kuruluşundan 453'ü ihracat yaparken, toplam ihracatları yüzde 19 arttı. 2006 yılında Türkiye ihracatı ise yüzde 16.4 oranında artmıştı.

2005 yılında Türkiye ihracatı yüzde 16.3 oranında artış gösterirken, İSO 500'ün ihracatı ise yüzde 11.3 düzeyinde gerçekleşmişti.

Kamu ve özel sektör itibariyle bakıldığında, özel büyük kuruluşların ihracatı 2005 yılında yüzde 14.8 artarken, 2006 yılındaki artış yüzde 18.5 oldu.

Kamu kuruluşlarında ise 2005 yılında yüzde 61.4 oranında gerileyen ihracat, 2006'da yüzde 48.4 oranında artış gösterdi.

Katma değerde ilk 50'nin ağırlığı azaldı

Türkiye'nin ilk 50 büyük sanayi kuruluşu, 500 büyük kuruluş içinde üretimden satışlarda, brüt katma değerde ve ihracatta yüzde 50'nin üzerinde, dönem karında da yüzde 45'in üzerinde pay aldı.

Rapora göre, ilk 50 kuruluş, 500 büyük kuruluşun üretimden satışlarının yüzde 51.6'sını oluşturdu. 2005 yılında ise bu oran yüzde 50.5 olmuştu.

2006 yılında ilk 50 kuruluşun yarattığı brüt katma değer, 500 büyük sanayi kuruluşun yarattığı katma değerin yüzde 56.4'ü oranında gerçekleşti. Bu oran, 2005 yılında yüzde 59.1 düzeyindeydi. Üretimden satışların tersine brüt katma değerde bir önceki yıla göre ilk 50 kuruluşun ağırlığının azaldığı dikkat çekiyor.

Geçtiğimiz yıl ilk 50 kuruluşun kar ve zarar toplamı, 500 büyük kuruluşun yüzde 46.8'i düzeyinde gerçekleşti. İhracatta ise ilk 50 büyük sanayi kuruluşunun payı, toplamın yüzde 56.1'i kadar oldu. Ücretli çalışanlar payında ilk 50'nin hakimiyeti, diğer büyüklere göre biraz daha küçük kaldı.

İstihdamın yüzde 33.5’i ilk 50’den

500 büyük sanayi kuruluşundaki istihdamın yüzde 33.5'i ilk 50 büyük sanayi kuruluşuna ait olurken, bu oran 2005 yılı için yüzde 32.4 düzeyinde gerçekleşmişti.

2006 yılında İSO 500'ün ilk 50 kuruluşu, GSMH'nin yüzde 7.4'ünü, sanayi sektörü katma değerinin yüzde 28.9'unu yarattı.

İlk 50 sanayi kuruluşu, Türkiye ihracatının yüzde 28.8'ni gerçekleştirdi. 2005 yılında ise bu oranlar toplam GSMH'nin yüzde 7.2'si, sanayi sektörü katma değerinin yüzde 32.6'sı, Türkiye ihracatının yüzde 27.7'si oranındaydı.

Kaynak