Varlık Fonu'nda 9.2 milyonluk danışman ödemesi

Türkiye Varlık Fonu (TVF) Sayıştay denetimine tabi değil. Kanunu hazırlanırken özellikle ve itinayla Sayıştay denetiminden uzak tutuldu.

Yasaya göre bağımsız denetçilerin hazırlayacağı raporun TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülmesi gerekiyor. 2017 hesap ve tabloları normalde bir yıl önce görüşülecekti. Ancak usul tartışmaları nedeniyle tamamlanmadı. İşte o toplantı bir yıl gecikmeyle geçen hafta yapıldı. Komisyonun CHP'li milletvekili üyeleri dün toplantıya ilişkin bir ek görüş raporu hazırlayarak başkanlığa sundu. Raporda TVF faaliyetleriyle ilgili öne çıkan tespitler özetle şöyle:

SORULAR CEVAPSIZ

– 2016 ve 2017 yılları için tek denetim raporu düzenlenmiş. Nedeni anlaşılamadı.

– Denetim raporunun hazırlanması usulüne uygun değil. Denetim elemanlarının hangi kıstaslara göre seçildiği, mesleki kıdemleri, yetkinliklerine ilişkin komisyon görüşmeleri sırasında yöneltilen sorulara cevap verilmedi.

– Denetim elemanlarının görev ve onay tarihiyle denetim arasındaki süre yaklaşık bir hafta. (28.06.2018- 05.07.2018) Bu sürede denetim yapılıp rapora dönüştürülmesinin ne ölçüde mümkün olduğu, şirket tüzüğüne göre haziran ayı sonuna kadar Bakanlar Kurulu'na sunulması gerekirken, hangi günlü toplantısında görüşüldüğüne ilişkin sorularımız yanıtlanmadı.

– TVF A.Ş. ve bağlı ortaklıklarının denetimiyle görevlendirilen şirketin hangi kıstas ve yöntemle seçildiğine dair sorulara da yanıt alınamadı. Güreli YMM A.Ş. tarafından TVF ve bağlı ortaklıklarının konsolide finansal durum tablosu, konsolide kâr ve zarar tablosu vb düzenlendi. Ama bu rapor sadece THY ve Borsa İstanbul A.Ş.'yi içeriyor.

Fona devredilen Ziraat Bankası, BOTAŞ, TPAO, PTT, Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV, Türk Telekom %6.68 Hazine'ye ait hissesi, Eti Maden İşletmesi, Çaykur, Türkiye Halk Bankası'nın %49.12, T. Denizcilik İşletmesi'nin %49, Kayseri Şeker A.Ş.'nin %10'u ile ilgili herhangi bir bilgi ve veri yer almıyor.

DANIŞMANLIK İÇİN 9.2 MİLYON TL

Rapora göre TVF, 2017 yılında toplam 9 milyon 159 bin 891 TL danışmanlık hizmeti satın almış. Bu tutarın TVF'nin 3 milyon 83 bin TL'si bağımsız denetim, 2 milyon 356 bin 647 TL'si hukuki danışmanlık, 3 milyon 720 bin 244 TL'sini ise “diğer” danışmanlık hizmeti oluşturuyor.

Raporda, bu ödemelerden bir kısmının McKinsey'ye yapılıp yapılmadığı konusunda komisyon toplantısı sırasında yöneltilen soruların da cevaplanmadığı belirtiliyor.

MCKINSEY NOTU

Muhalefet raporunda, denetim raporundaki üst düzey bir yazışma belgesine göre ara raporların paylaşılmasının istendiği belirtilerek, “Söz konusu yazışma notu Türkiye Varlık Fonu ile McKinsey Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. arasında denetim raporu ve eki raporlara yansıtılmayan örtülü bir hizmet alışverişinin varlığına karine teşkil etmektedir” deniliyor.

DENETLENİYOR HAVASI

Bülent Kuşoğlu, Abdüllatif Şener, Kamil Okyay Sındır, Cavit Arı, Emine Gülizar Emecan ve Süleyman Girgin'in imzalarını içeren raporda TVF ve bünyesindeki şirket ile alt fonların denetiminin, Anayasa gereği TBMM'ye ait olduğu vurgusu var. İki önemli tespit ile bitirelim:

– Kamu bankalarının sermaye bazının güçlendirilmesi için toplam 3.7 milyar Euro'luk sermaye artışının yapılmasına TVF'nin aracılık ettiği, 10 yabancı bankalı konsorsiyumdan 1.2 milyar Euro tutarında bir nevi sendikasyon kredisi alındığı öğrenilmiştir.

– 2017 yılı TVF'nin alt fonların ve şirketlerin kuruluş ve örgütlenme çalışmalarının yürütüldüğü, fazlaca bir faaliyetin gerçekleştirilmediği yıldır. Asıl faaliyetleri 2018 ve 2019 yıllarında gerçekleşmiş bulunmaktadır. Kuruluşunun üzerinden yaklaşık 3 yıl geçmesine karşın TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nun adeta faaliyetsiz olduğu 2017 yılı hesaplarının denetimi ile uğraştırılarak kamuoyuna “TVF denetleniyor” imajı verilmek istenmektedir.

Çiğdem TOKER, 23 Ekim 2019