Veda, Umut ya sonra?

h.pulur@milliyet.com.tr


AYŞE Kulin’in son romanı (Umut/Hayat Akan Bir Sudur), bir önceki romanı “Veda”nın devamı. Romancı, cumhuriyet öncesi ve cumhuriyetin ilk yıllarını kendi ailesiyle anlatır. Ayşe Kulin’in büyük dedesi Osmanlı İmparatorluğu’nun son Maliye Nazırı Ahmet Reşat Bey’dir. Romanın büyük bölümü Maliye Nazırı’nın Beyazıt’taki konağı ve Büyükada’daki köşkünde geçer. Ev ahalisi, romanın kahramanlarıdır. Ayşe Kulin “Veda” ile başladığı Osmanlı’nın son ailelerinin yaşamına, cumhuriyetin ilk yıllarında da tanıklık eder. Günlük hayata akıp giderken, derinden değişmekte, bu değişiklik, dostluklara, aile ilişkilerine her şeye yansımaktadır. (x)
* * *
OSMANLI’nın son Maliye Nazırı, cumhuriyete geçerken önemli badire atlatmış, aklandıktan sonra bir bankanın genel müdürü olmuştur. Konakta nazırın üç kızı, kocaları, büyükhanımlar, hizmetçiler, uşaklar, ailenin yakınları yaşamaktadır. Herkesin bir odası vardır, topluca yemek yemekte, birlikte yaşanmaktadır. Herkes uyum içindedir, çekişmeler, sürtüşmeler olsa bile herkes düzene uymaktadır, düzenin uygulayıcısı tek otorite Ahmet Reşat Bey’dir.
* * *
FAKAT bir gün düzen sarsılır, Ahmet Reşat Bey’in küçük kızının Amerikan kolejinde tanıştığı, üniversiteden önce arkadaş olduğu bir Ermeni genciyle evlenmek istemesi, babanın büyük tepkisiyle karşılanır. Ahmet Reşat Bey, kızının “bir başka dinden” biriyle evlenmesine kesinlikle karşıdır; o kadar ki tabancayı şakağına dayayıp intihara teşebbüs eder.
* * *
ERMENİ gencin ailesi de böyle bir evliliğe karşıdır. Çünkü aile tehcirde canını zor kurtarmış, anası oğlunu alıp Doğu’dan İstanbul’a kaçmıştır.
* * *
O günleri asla unutamamaktadır.
Tıpkı Ahmet Reşat Bey’in işgal sırasında Müslüman ahaliye yapılanları unutamadığı gibi...
* * *
GENÇ kız her şeye rağmen aşkından vazgeçmez, sevgilisine gönderdiği mektupta “Biz beklemeye alışkınız!” der.
Ermeni genci de tıpkı sevgilisi gibi düşünmektedir; bekleyecektir, mektup yazar:
“Biz ailelerimizin bizi anlayacağı günü bekliyorum. Ben umudumu hiç kesmedim, anamın bana anlattığı hikâyelerin dehşetine rağmen yüreğime bir damla kin inmiyorsa, senin güzel yüzün çekilen bütün acıları unutturabiliyor.”
* * *
SONRA?
Türk ve Müslüman genç kızla, Ermeni ve Hıristiyan delikanlının aşkı ne olur?
Ayşe Kulin, romancı ustalığını burada gösteriyor ve macerayı üçüncü romana taşıyor.
Önce “Veda”, sonra “Umut”; bakalım üçüncüsü ne olacak?
———————
(x) Everest Yayınları