YENİ BİR DÜNYA KURULUYOR (V)
Devlet Dini
Günümüzde bir Devlet’in ‘resmen’ başka dinlerin varlığını kabul etmediği ülkeler haritası aşağıdaki gibidir.
Öte yandan, Çinli filozof Konfuçiyüs (M.Ö. 551- 479)’un toplumsal ve politik öğretisinin Han hanedanı döneminde Devlet Dini’ olarak benimsendiği ileri sürülmektedir.
Oysa Konfüçiyüsçülüğün ‘resmî din’ olarak ilan edilişi ancak 20. Yüzyıl başında olmuş ve 1973 yılından sonra da ‘yeniden-doğuş’u ileri sürülmüştür.


Bugün ‘Doğu’dan yükseldiği ileri sürülen ‘yeni hümanizm’in de Konfüçiyüsçülüğü dayanak olarak aldığı ileri sürülmektedir.
Oysa konfüçiyüscülük bir ‘Din’ olmaktan çok, insanların ‘uyum’ içinde yaşamaları konusunda kimi ‘değer’ler ileri süren bir ‘öğreti’ olup kimi yazarlarca ‘Çin hümanizmi’ olarak adlandırılmaktadır.
Ancak daha önemlisi, Konfuçiyüs’ün tilmizleri, örneğin Mencius (Mengzi; M.Ö. 370-290) ve Xun Zi, bu öğretiden bir ‘Devlet Dini’ değil ama bir ‘Devlet Felsefesi’ kurmaya çalışmışlardır.
Burada Avrupamerkzcilik ile Avrasyacılık arasındaki ayrımın, din felsefesi konusunda değil Devlet felsefesi konusunda yoğunlaşmasının çok daha ‘yararlı’ olacağı ileri sürülebilir.
Ancak, özellikle Rusya ve Alexandre Douguine’in ‘İnanç’ ve ‘Ortodoksluk’ konusunu öne çıkardıkları da bir gerçektir.
Mencius (Mengzi)’un “Başkası için çarpmayan bir kalbe sahip olan bir kişi insan değildir” diye başlayan sözleri, “alçakgönüllülük ve saygı içermeyen bir kalbe sahip olan insan değildir”, “gerçek ile yanlışı ayırdedemeyen bir kalbe sahip olmayan insan değildir” vb biçiminde sürgitmektedir.
XVIII. yüzyılda çoğu düşünürün Mencius’un metinlerini elde ettikleri ve Doğal Hukuk ile Demokratik Anayasal Devlet konusunda yararlandıkları bilindiği gibi Albert Schweitzer (1875-1965) ve Jeanne Hersch (1910-2000) gibi gezgin ve misyonerlerin de ‘Doğu Uygarlığı’ üzerine önemli çalışmaları olmuştur.
Buradan, Avrasyacılığın, Avrupamerkezciliğe ‘cephe’den karşı çıkmak yerine Asya ve Avrupa uygarlıklarının bir üst ‘bileşim’i için çalışmasının daha ‘verimli’ olacağı sonucuna varılabilir.
Çok daha önemlisi, Fransız Devrimi’nin 1793 Anayasası’nda öngörülen, genel olarak ‘Egemenlik’ ve o arada Devlet’in ‘egemenliği’ ve ‘insan ve yurttaş hakları’nın salt ‘politik düzeyde’ dillendirilmesi, küreselleşme ile birlikte insanlığın ‘umudu’ olmaktan çıkmış gibiydi.
Avrasyacılık, bu alanda da yeni bir ‘umut’ olabilir (*).
Habip Hamza Erdem
* Benzer görüşler ve ayrıntılar için bkz. 1°Moritz Nestor, La politique doit reposer sur l’éthique, moritz.nestor(at)gmx.ch Conférence tenue lors du congrès «Mut zur Ethik» du 4 au 6 septembre 2015 consacré au sujet «Liberté, souveraineté et dignité humaine – un rempart contre le despotisme et la guerre». 2° Qu’est-ce que le droit naturel? Horizon et débats, 22 Oct. 2011,3° LA GÉOGRAPHIE SACRÉE DE DOUGUINE : LA RUSSIE AU CŒUR DE LA TRADITION, Eurasie dans la guerre de réseau (Réseau eurasien à la veille de 2015)……