Yeni Osmanlı Değil, Yeni İsrail

TEOMAN ALİLİ

Yugoslavya parçalandıktan sonra çok sayıda diplomasi uzmanı emekli edildi yada kendileri görevlerinden ayrıldılar. Çoğunluğu aile yakınlarımla dost olan eski diplomatlarla sohbetler etme ve son durumları değerlendirme fırsatım oluyor. Özellikle Türkiye’deki gelişmeler ve batının Ortadoğu olarak tanımladığı ancak eski Yugoslav diplomatların Yakın Doğu dediği bölgelerde yaşananları farklı bir bakış açısıyla değerlendiriyorlar. Yugoslav kökenli diplomatların değerlendirmeleri önemli çünkü Bağlatısızlar Hareketi içinde Arap ve Afrika ülkeleri özellikle Kuzey Afrika ülkeleriyle Yugoslavya’nın ilişkileri çok üst düzeydeydi. Mısır ve Libya hatta Irak, İran ve Suriye ile ilişkiler stratejik düzeyde olduğu gibi Ruslarla da en azından istihbari açıdan sağlam bağları olan Yugoslavya Tito döneminde İsrail’i tanımayan tek devlet özelliğiyle Arafat’a en yakın ülkelerden biriydi. Bu açıklamaları yaptıktan sonra çok sayıda eski diplomatla yaptığım sohbetlerden ortaya çıkan değerlendirmeleri dikkatinize sunmak istiyorum. Malesef Yugoslavya parçalandıktan sonra ortaya çıkan güvensizlik ortamı aslında çok tanınan isimleri vermemizi engelliyor.

İSRAİL’E GÜVEN YOK

Amerikan yönetimi özellikle Lübnan savaşı sonrasında İsrail’e güvenini yitirdi. Hizbullah’a karşı büyük hezimet yaşayan İsrail Ordusu’nun kendi içinde yaşadığı tartışmalar ve ülke de yolsuzluklarla boğuşan iktidar Washington’u İsrail’den uzaklaştırdı. Kendi sınırları içinde siyasi bir kaos yaşayan İsrail’de Şaron yönetiminin kirli geçmişi de ortaya çıkınca Amerikan yönetimi bölgede farklı arayışlar içine girdi.

AMERİKAN YÖNETİMİ İÇİNDE YAHUDİ ETKİSİ AZALDI

Dikkat edilirse Lübnan savaşı sonrasında Amerikan yönetimi içinde yahudi etkisi azaldı. Özellikle Savunma Bakanlığı çevrelerinde mevzilenen Amerikalı yahudi liderler hızla uzaklaştırıldı. Finansal çöküşle birlikte para kontrolünü elinde tutan spekülatörler de sorgulanmaya başlandı. Rusya’nın interlandında başarısız olan darbe planlarıyla birlikte Gürcistan savaşında etkisiz kalınması ve Rusya’nın zaferi de ABD-Yahudi ilişkilerinin gerilmesinde etkili oldu. Burada Türkiye’nin de NATO ülkesi olmasına rağmen Karadeniz’de Rusya’yla birlikte hareket etmesi önemli bir olguydu.

ILIMLI İSLAM

Amerikan tarafı İsrail gibi müslüman dünyasının bütün tepkisini üzerine çeken bir müttefiki barındırmanın islami direnişi güçlendirdiğini farketti. Bunun için önce kendine bağlı aşırı güçler geliştirdi ancak terör yöntemlerini kontrol edemeyecek noktalara geldiği oldu. Bu yüzden “yenilenmiş islam”(ılımlı islama Yugoslavya’da yenilenmiş islam deniliyor) geliştirilmek isteniyor. Bunun için Türkiye’deki model öne çıkarılıyor. Yakın Doğu’da İsrail gibi tepki çeken yahudi müttefik yerine batı değerlerini kabul etmiş islami değerleri batılı değerlere yakınlaştırmış siyasi hareketler benimsendi. Bu sayede Rusya’nın İslam Konferansı Örgütü’ne gözlemci olarak girmesi ve Çin’in Afrika’daki etkisi de kırılmak isteniyor. Rusya ve Çin özellikle Mısır ve Libya’da yatırımlarını iki misli arttırmışken olayların ortaya çıkması önemli.

ARAP BAHARI DEDİKLERİ YENİ MODEL

Dikkat edilirse Arap coğrafyasında yaşanan olaylara en çok Türkiye’den destek gitti. Bunun tek nedeni o bölgeye Türkiye’deki iktidar modelinin götürülmesidir. Bunun için önce uygun zemin hazırlanıyor. ABD’nin savaş gücü artık tükenme noktasına geldi bununla birlikte ekonomik durum Avrasya ülkeleri lehine gelişiyor. Günümüzün enerji kaynaklarının büyük bölümünü Rusya ve eski Sovyet Devletleri elinde bulunduruyor. Bu ülkeler enerji kaynakları sayesinde batı Avrupa ülkeleri içinde de etkili olabiliyorlar. ABD mevcut durumuna bakarak İsrail gibi Ortadoğu’nun tepkisini çeken bir ülkeye Türkiye’yi tercih ediyor. Bu sayede müslüman dünyasına kendisine yakın islami modeli kabul ettirmek istiyor. Son zamanlarda El Fetih, Suriye, Libya ve Mısır gibi Arap milliyetçi ve sosyal yapılarla İran gibi batı karşıtı islami yapıları hedef alırken İsrail’i de yine yenilenmiş müslüman iktidarlarla kontrol ediyor. CIA’nın “böcek yiyen böcekler” teorisi işliyor. Fakat böglede yaşananlar emperyalibt kampın son çırpınışları çünkü bunun için ne para ne de kaynakları var.

---

TEOMAN ALİLİ, 11 Eylül 2011