YİNE N'OLUYOR BURALARDA ? :olmaz: Dr. Noyan UMRUK

Sevgili okurlar “Oralarda neler olduğunu” geçen hafta görüşmüştük[anchor=1 goto=a][sup](1)[/sup][/anchor]. Şimdi bakalım buralarda neler oluyor?

%11’lik büyümenin baş aktörü kısa erimli sermaye(sıcak para) hareketlerindeki yoğun dalgalanmalar başlayınca M.B. ilkönce döviz alımlarına ara verip, uzun erimli(vadeli) karşılık oranlarını düşürerek önlem almaya çalıştı.

Dalga şiddetlenince M.B.Para Politikası Kurulu, 5 yıl aradan sonra ilk kez gerçekleştirdiği olağanüstü toplantıda sürpriz bir kararla politika faizi olan bir haftalık repo faizini yüzde 6.25’ten yüzde 5.75’e çekti; “dış risklerin içeride durgunluk yaratmaması için” faizi düşürdüğünü belirterek, faiz indirimiyle, yatırımları ve üretimi! neo liberal, parasalcı (monaterist) bakış açısı ile indükleyerek küresel (özellikle Türkiye’nin dışsatımının %60’ından fazlasını yaptığı A.B. deki) ekonomik durgunluğun ürkütücü etkilerine önceden önlem almak istedi.

Tabii, burada, sanki; ülkede “çok adil bir gelir dağılımı varmış da, satın alma gücü çok yüksekmiş de, tasarruflar herkesin paçalarından akıyormuş varsayımı ile “yeniden gelir dağılımı mekanizmalarını düzeltmeden, ücretler genel düzeyini yükseltmeden faizleri düşürerek, kitlelerde var olmayan tasarrufları iç talebe, tüketime yönelterek dış talep açığını kapatma yanılgısı da var. Ayrıca, kur’u 1.75-1.80 bandında tutabilmek için döviz satış ihalelerine başlandığını da açıkladı.

Piyasalardan sert tepki

M.B.nın açıklamalarının ardından, piyasalarda sert dalgalanmalar yaşandı:

[list][*]70.000’leri aşan borsa endeksi, kısa sürede 20-25.000 puan yitirerek 50.000 psikolojik sınırını denedi.


[*]Dolar 1.80’i denerken, avro 2.5u aştı. T.L. %17 devalüe edildi. Altın dörtnala.


[*]Daha önemlisi, döviz alıcıları içerideki yabancılar, sıcak para ajanları ve açık pozisyonu olan bankalar oldu.[/list]


Bu arada cari açık aldı başını gidiyor. Geçen yıl ilk yarısında 20 milyar dolar olan cari açık, 2011’in ilk yarısında 45 milyar dolara ulaştı. Artış oranı %123. Geçen yıl 48.5 milyar dolar olan cari açığın, bu yıl 70 milyar doları geçeceği söyleniyor. ( TÜİK’e göre, geçen yıl 185.5 milyar lira ithalat yapan Türkiye, bu yılın 5 ayında 98 milyar liralık ithalat gerçekleştirdi. 2010’un tamamında 333 milyon dolarlık canlı hayvan ithal eden Türkiye, yılın ilk beş ayında 338 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirdi. 2010 yılında 1 milyar dolarlık hububat ithalatı yapan Türkiye, bu yılın ilk 5 ayında 1 milyar 122 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirdi.)

Teğet geometrisi söylemleri devam ederken, Babacan ”Otobanda tam gaz giderken tek şeritli toprak yola geçtik” yorumunu yaptı.

Peki küresel çevreler gelişme ve önlemleri nasıl yorumladı?

WSJ: Türkiye şaşırttı, karar şok edici

M.B.’nın sürpriz toplantısında çıkan kararlar, dünya ekonomi çevrelerinde geniş yankı buldu. Wall Street Journal (WSJ), ekonomistlerin faiz indirimini “şoke edici” bulduğunu, M.B’nın güvenirliliğini sorgulanabileceğini yazdı.

İngiliz Financial Times (FT) gazetesi ise Türkiye için büyüme beklentilerini bir süre önce yukarı yönlü revize eden birçok analistin “şoka uğradığını” belirtti.

Royal Bank of Scotland ekonomisti Timothy Ash’ın yorumu ise:”Şu anda yabancı yatırımcıların Türkiye ile ilgili ana endişesi, cari işlemler açığından doğan aşırı ısınma korkusu. M.B.’nın tamamen sıra dışı hareketi ise şu tehlikeyi yarattı: M.B.’nın kurumsal güvenilirliğini ciddi biçimde sorgulanacak.”

‘Ateşle oynuyorlar’

Bloomberg Haber Ajansı’na konuşan Danske Bank gelişmekte olan piyasalar analisti Antero Atilla da, “Ateşle oynuyorlar. Faiz indirimi bizi şaşkına çevirdi. T.L. için riskli bölgeyi 1.85-1.90 aralığı olarak belirlemiştik. Şimdi bu noktaya düşündüğümüzden çok daha hızlı varılacak” yorumunda bulundu.

Londra’da Morgan Stanley Türkiye, Ortadoğu ve K. Afrika Başekonomisti Tevfik Aksoy ise, “Merkez Bankası küresel büyüme konusunda ve Avrupa’daki borç krizi nedeniyle çok endişeli. Ön almaya yönelik bir girişimde bulundular. Faiz oranlarının, enflasyon ve cari açığı dizginleme hedefleriyle orantılı olup olmadığı ise tartışılır” dedi.

Tabii, genellikle küresel çıkarlar ön planda tutularak yapılan bu tür yorumlara ihtiyatla yaklaşmak lazım. Ama her hal-ü karda, bu önlemler sonucu,

[list][*]TL’nın değer kaybına rağmen, AB’deki durgunluğun dışsatımı yavaşlatması,


[*]Kurlardaki artışın, başta ara malları olmak üzere temel girdi olan ithal ürün fiyatlarını yükseltmesi sonucu, “maliyet enflasyonu”nu körüklemesi,


[*]Yavaşlayan dışsatım, pahalılaşan dışalım sonucu cari açığın iyice büyümesi,(tabii, ilgililerce bir türlü nasıl, neden ve nereden geldiği açıklanamayan‘Ödemeler Dengesi Net Hata-Noksanlar’ hanesindeki 8 milyar dolarlık net fazla gibi, anlaşılmaz! biçimde yine öpülmezsek.)


[*]Gelirin daha adil biçimde yeniden dağılımı, genel ücretler düzeyinin yükseltilmesi ile iç talebe elastikiyet kazandırılmadıkça( Maliye Bakanı sıkı para politikasının sürdürüleceğini söylüyor.), faiz indirimi ile, iç talepte, dış satımdaki olası yavaşlamayı giderecek bir canlanma sağlanamayacağı,


[*]Uzun zamandır iyice ihmal edilmiş olan reel sektörün, sınai üretimin iyice yavaşlaması ve işsizliğin tırmanması,


[*]Ve sonuç olarak, tüm bu olasılığı yüksek gelişmeler, en nazik bir deyişle bir stagflasyonu (Durgunluk içinde enflasyonu) ve büyümenin yavaşlamasını işaret ediyor.[/list]


Bu ekonomik sürece, azgın ve hain terör, bölgedeki gelişmeler bağlamında siyasi gidişatı da katarsak, gerçekten sıcak bir sonbahar bizleri bekliyor…

[anchor=a goto=1](1)[/anchor]Umruk, “[b][url=http://www.guncelmeydan.com/pano/yine-n-oluyor-oralarda-buralarda-ek0-armegedon-mu-t29173.html#p147798]Yine n’oluyor oralarda, buralarda…?[/url][/b]”, Aydınlık G., 11.08.2011 [hr][align=right][b][url=http://www.guncelmeydan.com/pano/yine-n-oluyor-buralarda-t29266.html#p147978]Noyan UMRUK - AYDINLIK G., 18.08.2011[/url][/b][/align]