"Zihin Haritalama" nedir? Kısaca:
* Bilgiyi organize etmek için bir grafik yöntemdir.
* Beyin fırtınasını depolamak için bir araçtır.
* Problem çözümünde yaratıcılık imkanı sağlayan bir düşünme şeklidir.

Geleneksel Yöntemlerin Dezavantajları
Zihin haritalama tekniği neyi çözüyor, neyin çaresi? Geleneksel yöntemlerle ilgili problemler neydi ki farklı bir yöntem önerildi?
Geleneksel not tutma ve bilgiyi doğrusal olarak hatırlama/sunma yöntemlerinin dezavantajlarına göz atalım:
* İnsan zihni doğrusal bir süreç değildir, listeler, klasik sunumlar, vb. insanı doğrusal hareket etmeye zorlayarak kısıtlar.
* İnsan zihni özellikle bir konuda düşünürken çağrışımsal çalışır, bir kavramdan diğerine atlar.
* Geleneksel yöntemlerle not alırken fikirler unutulabilir.
* Geleneksel listeler ve sunumları okumak daha çok vakit alır. 2 boyutta değil tek boyutta hareket edersiniz.
* Bu yöntemle bir şeyleri akılda tutmak daha zordur.
Zihin Haritalarının Avantajları
Yarıtıcı düşünme ve bilgiyi organize etme bağlamında insan zihni ile daha uyumlu olan zihin haritalama yönteminin avantajları ise ağağıdaki gibi sıralanabilir.
* İnsan zihni doğrusal değil çağrışımsal çalışır, zihin haritaları bunu modeller.
* Zihin haritaları ile hem tek tek ağaçları hem de ormanı aynı anda görebilirsiniz.
* Grafikleri ve bağlantıları kullanarak dikkatleri/dikkatinizi bir noktaya kolayca odaklayabilirsiniz.
* Mantıksal düzen ile görsel düzen sentezlenmiştir, hatırlamak daha kolaydır.
* İnsan beyni grafikleri, resimleri ve bunlarla ilişkilendirilmiş anahtar sözcükleri çok daha kolay hatırlar.
Zihin Haritaları: Uygulama Alanları
Bu yöntemi nerelerde kullanabilirsiniz? Beyninizin karmaşık ve/veya yaratıcı süreçlerle iş güç yapmak zorunda kaldığı, karmaşık bilgiyi kolayca erişilebilir kılmanın elzem olduğu hemen her yerde zihin haritalarından faydalanmak mümkündür.
Somut olarak birkaç örnek vermek gerekirse:
Bilgi Tabanı Oluşturmak: Herhangi bir konuda ana temayı belirleyip bunun alt konularını ve bunlarla ilgili detayları not etmek.
Proje Haritası: Bir proje ile ilgili alt projelerin haritası. Bir bakışta projenin ana hatlarını görebilmek. Detaylar içinde boğulmamak ama gerektiğinde bunlara kolayca erişebilmek.
Makale Planlama: Bu yazıyı yazmadan önce FreeMind zihin haritalama yazılımı ile kabataslak bir zihin haritası oluşturdum. Web bağlantılarını, aklıma gelen fikirleri, konu ile ilgili kaynaklardan derlediğim kısa kısa notları harita üzerinde gruplandırıp detaylandırdım. Haritalama işi bittiğinde yazının da %99´u bitmiş, plan kafamda gayet güçlü ve görsel şekilde canlanmıştı bile.
Sunum Planlama/Gerçekleştirme: Bu yazının başını hatırlayın. Eran Sezgin sıradışı bir sunum gerçekleştirmişti ve insanlar uzunca bir süre sonra dahi bunu hatırlıyorlardı.
Yazılım Belgeleme: Bir yazılım projesinin kavramsal haritası, işlevleri bir zihin haritası olarak gerçekleştirilebilir. Ortaya çıkan görüntü ana işlevleri gösterir, bunlarla ilgili detaylar yavaş yavaş belirir. Hatırlayalım: Hem ormanı, hem ağaçları aynı anda görme, detaylarda boğulmama ve istendiğinde detaylarla ilgili verilere ulaşabilme.

Zihin Haritası: mini-NASIL
Zihin haritalarından faydalanmak için pek çok yazılımdan faydalanabilirsiniz ve zaten biraz sonra bu yazılımlardan bir tanesine dair detaylı olarak bilgi edineceksiniz ama unutmayın, önemli olan yöntemin gücünü fark edebilmek, kullanılan yazılımlar sadece birer araç.
Dosya kağıdı olarak tabir ettğimiz A4 büyüklüğünde bir kağıt genellikle pek çok şeyi barındırabilecek bir zihin haritası için yeterlidir (bir boy büyük kağıda yani A3 ölçüsünde kağıda ihtiyacınız varsa iki kere düşünün, problemi daha basite indirgemek mümkün olabilir mi?). Renkli kalemlerinizi hazırlayın. Kağıdın tam ortasına, merkeze, üzerinde düşündüğünüz kavramı, konuyu ya da problemi özetleyen ve en fazla bir iki sözcükle ifade edilebilen bir şey yazın. Bunu bir çember ya da elips içine alın. Sonra bu konu ile ilgili aklınıza ilk gelen kavramları yine benzer şekilde anahtar sözcüklerle merkezden uzaklaşarak yazın, bunların da etrafını çizin ve kalın çizgilerle merkeze bağlayın. Anahtar sözcükler, resimler ve grafikler kullanmaktan çekinmeyin. Daha sonra aklınıza gelen detayları biraz daha uzağa yazın ve farklı renkler kullanarak, çizgi kalınlığınızı incelterek bunları da daha önce oluşturmuş olduğunuz yan kavramlara bağlayın. Fikirleriniz geliştikçe ya da aklınıza yepyeni şeyler geldikçe zihin haritanızı değiştirmekten ve gerekirse yeni baştan çizmekten çekinmeyin. Birbirinden uzak iki grup arasında bir ilişki olduğunu düşündüğünde yine renkli bir kalemle bunlar arasında birer çizgi çizerek bağlantıyı vurgulayın.
Yukarıdaki prensipleri takip ederek oluşturacağınız bir zihin haritasının küçük bir alanda geleneksel yöntemlere kıyasla çok daha fazla bilgi barındırdığını ve kolayca aklınızda kaldığını fark edeceksiniz.
Özgür Yazılım Dünyasından Bir Armağan: FreeMind
Zihin haritalarını merak ediyor ve bu teknikle not tutmak, plan program yapmak istiyorsunuz. Kağıt kalem zor geliyor ve doğal olarak bilgisayarınızdan, bu konuda size yardımcı olmak için geliştirilmiş yazılımlardan faydalanmak istiyorsunuz. İşte bu aşamada devreye özgür yazılım dünyası ve FreeMind devreye giriyor.
Unutmayın, bir konuya odaklandığınızda beyniniz size yardımcı olmak için elinden geleni yapar ve kısa sürede pek çok şey keşfedebilirsiniz, eğer elinizdeki teknikler ve araçlar beyninizin işleyişi ile uyumlu ise maksimum verimlilikte beyin fırtınaları geliştirebilir ve anında aklınıza gelenleri kaybetme tehlikesinden uzak durur, bağlantıları görmeye başlarsınız.
Emre Sevinç
[...........]
Kaynak: http://ileriseviye.org/arasayfa.php?inode=freemind.html
Not: Türkçe desteği vardır windows altında da çalışır
Kurulum yardımı için : http://beyaztavsan.com/freemind-kurulumu-ve-kullanimi/